Οι επαγγελματίες προγνώστες αρέσκονται να λένε ότι η πρόβλεψη είναι δύσκολη, ιδιαίτερα για το μέλλον. Καθώς φτάνουμε στα τέλη του 2017, εντούτοις, εδώ είναι μερικά από τα βασικά θέματα – και οι ερωτήσεις – που αναμένονται να διαμορφώσουν τα παγκόσμια γεγονότα το επόμενο έτος.
1. Η έρευνα του Μιούλερ θα σηματοδοτήσει το τέλος της προεδρίας του Τραμπ;
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν περίμενε να είναι το «πρόσωπο της χρονιάς» του TIME για το 2017, αλλά το 2018 θα μπορούσε να είναι η χρονιά που θα έχουμε μια σαφέστερη ιδέα για την κληρονομιά που θα αφήσει.
Πρώτον, θα πρέπει να καταστεί σαφές πού μπορεί να φτάσει η έρευνα του εισαγγελέα Ρόμπερτ Μιούλερ σχετικά με την εικαζόμενη συμπαιγνία με τη Ρωσία στις εκλογές του 2016. Περαιτέρω συλλήψεις υψηλού προφίλ μπορεί να σηματοδοτήσουν ότι οι ερευνητές έχουν αποκτήσει χρήσιμες πληροφορίες από βασικά άτομα που τους βοηθούν τώρα με τις έρευνές τους, ιδίως τον πρώην σύμβουλο για την εθνική ασφάλεια Μάικ Φλιν και τον σύμβουλο του Τραμπ Τζορτζ Παπαδόπουλος. Μέχρι τώρα έχουμε πολλές φήμες, αλλά ελάχιστες λεπτομέρειες.
Το πραγματικό ερώτημα είναι αν ο Μιούλερ μπορεί να αποδείξει την ύπαρξη συνωμοσίας για τον Τραμπ. Εάν ο εισαγγελέας δεν μπορεί να φτάσει στον ίδιο τον Τραμπ, μερικά από τα προβλήματα του Τραμπ με τη Ρωσία ίσως αρχίσουν να υποχωρούν. Αν, ωστόσο, γίνει σαφές ότι ο πρόεδρος ή όσοι βρίσκονται κοντά του έχουν προσπαθήσει να διαστρέψουν την πορεία της δικαιοσύνης, τότε η κατάσταση θα αλλάξει απότομα. Οι πολιτικοί εμπειρογνώμονες των ΗΠΑ είναι σχεδόν ομόφωνοι στην πεποίθησή τους ότι οι Ρεπουμπλικάνοι δε θα ασκήσουν μομφή στον Τραμπ το 2018, αλλά ότι ο λογισμός μπορεί να μετατοπιστεί εάν οι Δημοκρατικοί καταφέρουν να εκμεταλλευτούν την έλλειψη δημοτικότητας των Ρεπουμπλικάνων κατά τα μέσα του Νοεμβρίου και να πάρουν τον έλεγχο είτε της Γερουσίας είτε της Βουλής.
2. Θα διακινδυνεύσει ο Τραμπ ή η Βόρεια Κορέα να προχωρήσουν πέρα από τον θόρυβο και να αναλάβουν στρατιωτική δράση;
Από πολλές απόψεις, η πιθανή τροχιά των γεγονότων γύρω από τη Βόρεια Κορέα είναι ευκολότερο να προβλεφθεί. Με βάση τα γεγονότα μέχρι σήμερα, φαίνεται σχεδόν βέβαιο ότι ο Κιμ Γιονγκ Ουν θα συνεχίσει να δοκιμάζει όλο και πιο ισχυρές βόμβες και ρουκέτες. Καθώς η ικανότητα της Πιονγκγιάνγκ να χτυπήσει την ηπειρωτική χώρα των ΗΠΑ αυξάνεται, η Ουάσινγκτον θα γίνει ολοένα και πιο επιθετική – αλλά πιθανότατα θα εξακολουθεί να παραμένει απρόθυμη να ξεκινήσει οποιοδήποτε χτύπημα που θα μπορούσε να προκαλέσει μια καταστροφική πυρκαγιά.
Παρ ‘όλα αυτά, υπάρχουν πολλά μπαλαντέρ στο παιχνίδι. Το πιο προφανές είναι αν ο Τραμπ θα μπορούσε να αγνοήσει τους προειδοποιητικούς θορύβους που προέρχονται από το Πεντάγωνο και πέραν αυτού και να προσπαθήσει να αποκεφαλίσει το καθεστώς και το οπλικό πρόγραμμα του Κιμ στρατιωτικά.
Προς το παρόν, τόσο η Ιαπωνία όσο και η Νότια Κορέα παραμένουν εξαιρετικά επιφυλακτικές όσον αφορά την ιδέα μιας μονομερούς ενέργειας των ΗΠΑ, με τη Νότια Κορέα να δηλώνει επανειλημμένα ότι επιθυμεί να ασκήσει βέτο σε οποιαδήποτε τέτοια ενέργεια.
Η μακρόχρονη συμμαχία της Ουάσινγκτον με τη Νότια Κορέα σημαίνει ότι ο Τραμπ θα έπρεπε – τουλάχιστον θεωρητικά – να πάρει τη συγκατάθεση της Σεούλ πριν προσπαθήσει να καταρρίψει έναν βορειοκορεατικό δοκιμαστικό πύραυλο χρησιμοποιώντας ντόπιους επίγειους αναχαιτιστές. Μια τέτοια στρατηγική θα αποτελούσε υψηλό κίνδυνο – η αξιοπιστία της Ουάσιγκτον θα υποφέρει εάν η πυραυλική ρουκέτα χάσει τον στόχο της.
Εκτός από την πυρηνική απειλή, μην υποτιμάτε τις αυξανόμενες ικανότητες της Πιονγκγιάνγκ στον κυβερνοχώρο. Οι υποψίες της για διείσδυση στο ηλεκτρικό δίκτυο των ΗΠΑ θα μπορούσαν να κλιμακωθούν σε επιθέσεις κατά των κρίσιμων υποδομών.
Παρακολουθήστε τη Ρωσία και την Κίνα. Μέχρι στιγμής, η Μόσχα ευρέως υποστηρίζει τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Πιονγκγιάνγκ, ενώ το Πεκίνο ήταν πολύ πιο επιφυλακτικό. Μια μετατόπιση σε οποιαδήποτε θέση μπορεί να επηρεάσει τη σκέψη του Κιμ.
Ό, τι και αν συμβεί, αναμένετε περισσότερες πιέσεις και περισσότερες κυρώσεις.
3. Οι πολλαπλές κρίσεις της Ευρώπης θα φτάσουν σε σημείο καμπής;
Αυτό ήταν ένα ευμετάβλητο έτος για την Ευρώπη. Μετά το σοκ της ψήφου του Brexit το 2016, η Γαλλία και η Ολλανδία απέτρεψαν εκλογικές προκλήσεις από την άκρα δεξιά. Ωστόσο, η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ προέκυψε από τις εκλογές της Γερμανίας τον Οκτώβριο με μειωμένη υποστήριξη και μάχεται για τη διαμόρφωση μιας βιώσιμης κυβέρνησης συνασπισμού. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα μπορεί να χρειαστεί να επιστρέψει στις κάλπες το επόμενο έτος.
Η εκπληκτικά ισχυρή απόδοση των κομμάτων ανεξαρτησίας υπέρ των Καταλανών στις εκλογές του Δεκεμβρίου σημαίνει ότι οι εγχώριες εντάσεις στην Ισπανία θα παραμείνουν στο τραπέζι τον επόμενο χρόνο, με νέο δημοψήφισμα ανεξαρτησίας να φαίνεται όλο και περισσότερο πιθανό.
Το πρόβλημα είναι ότι καμία από τις ανησυχίες της ηπείρου δεν έχει εξαφανιστεί – η απογοήτευση με τις κυβερνητικές πολιτικές για τη μετανάστευση, ο συνεχιζόμενος αγώνας για τη διατήρηση του ενιαίου νομίσματος και, φυσικά, το συνεχιζόμενο τραύμα για το πώς μπορεί να δουλέψει το Brexit.
Το τελευταίο ζήτημα θα κλιμακωθεί όλον τον χρόνο, καθώς οι βρετανοί και οι διαπραγματευτές της ΕΕ προσπαθούν να μετατρέψουν την προκαταρκτική συμφωνία του Δεκεμβρίου σε μια εφαρμόσιμη συμφωνία προτού η Βρετανία εγκαταλείψει την ένωση τον Μάρτιο του 2019. Αυτή η πρόοδος θα αντιμετωπίσει αναπόφευκτα προβλήματα και αν καταρρεύσει οι νέες βρετανικές – ή ακόμα και ένα άλλο δημοψήφισμα – παραμένουν εύλογες.
Η άκρα δεξιά δεν έχει φύγει επίσης. Τα αποτελέσματα των τοπικών και εθνικών εκλογών στο Βέλγιο, την Τσεχία, την Ολλανδία, τη Φινλανδία, την Ουγγαρία, την Ιρλανδία, την Ιταλία και τη Σουηδία θα παρακολουθούνται για σημάδια ότι οι λαϊκιστές κερδίζουν έδαφος.
4. Θα ξεσπάσουν νέες συγκρούσεις καθώς η επιρροή της Αμερικής στη Μέση Ανατολή υποχωρεί;
Παρ’ όλον τον θόρυβο και τη μανία που ακολούθησε την απόφαση του Τραμπ να μετακινήσει την Πρεσβεία των ΗΠΑ στο Ισραήλ από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ, το 2018 πιθανότατα θα δει την Αμερική λιγότερο στο επίκεντρο των γεγονότων στην περιοχή.
Οι δυνάμεις των ΗΠΑ θα συνεχίσουν να αποτελειώνουν τα απομεινάρια του Ισλαμικού Κράτους και άλλων μαχητικών ομάδων, αλλά η Ουάσινγκτον θα μείνει όλο και περισσότερο πιο πίσω σε σχέση με τις μεγάλες δυνάμεις της περιοχής όπως η Σαουδική Αραβία και το Ιράν σε ό, τι αφορά τον καθορισμό των εξελίξεων. Με την Τεχεράνη φαινομενικά να έχει ενισχύσει την επιρροή της στο Ιράκ και τη Συρία φέτος, αναμένουν ότι η σουνιτική Σαουδική Αραβία και οι σύμμαχοί της στον Κόλπο θα πιέσουν όλο και πιο σκληρά εναντίον του σιιτικού αντιπάλου τους.
Ο πόλεμος στην Υεμένη θα παραμείνει πιθανότατα το πιο αιματηρό θέατρο, μια ανθρωπιστική καταστροφή που είναι σε μεγάλο βαθμό αόρατη από τον έξω κόσμο. Επιπλέον, ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ήδη ότι το Ριάντ ήδη ενθαρρύνει έμμεσα το Ισραήλ να σκεφτεί έναν νέο πόλεμο στον Λίβανο για να απωθήσει τους πληρεξούσιους του Ιράν της Χεζμπολάχ.
Μια άλλη ιστορία που αξίζει να παρακολουθήσετε θα είναι η ώθηση των κουρδικών ομάδων για μεγάλη επιρροή στην Τουρκία, τη Συρία και ιδιαίτερα στο Ιράκ, όπου τα προβλήματα έχουν γίνει ιδιαίτερα έντονα μετά το δημοψήφισμα ανεξαρτησίας του Σεπτεμβρίου.
5. Το 2018 θα δει αυξανόμενες προκλήσεις στην εξουσία στη Ρωσία και την Κίνα;
Συνολικά, το 2017 ήταν ένα καλό έτος για τους ηγέτες στη Μόσχα και το Πεκίνο. Ενώ η Δύση παρέμεινε κολλημένη σε εγχώρια κλινική κρίση, ο κινέζος πρόεδρος Σι Τσινπίνγκ και ο Βλαντίμιρ Πούτιν της Ρωσίας δεν φάνηκαν ποτέ να έχουν περισσότερο έλεγχο.
Κάτω από την επιφάνεια, ωστόσο, αυτές οι υποθέσεις δοκιμάζονται ήδη. Η Ρωσία είδε μια σειρά αντικυβερνητικών και κατά της διαφθοράς διαδηλώσεων το 2017 και ο Πούτιν αναμφίβολα ελπίζει να αποφύγει την επανάληψη την επόμενη χρονιά μιας από τις λίγες προοπτικές που θα μπορούσαν να περιπλέξουν τις προεδρικές εκλογές που φαίνεται ότι θα κερδίσει. Η συμμετοχή στις εκλογές μπορεί να μειωθεί, ωστόσο – ο αντίπαλος και υποστηριχτής της καταπολέμησης της διαφθοράς, Αλεξέι Ναβάλνι, ζήτησε το μποϊκοτάζ τους αυτήν την εβδομάδα μετά την απαγόρευση του να αγωνιστεί εναντίον του Πούτιν.
Στην Κίνα, ο Σι εξασφάλισε τη θέση του ως ο ισχυρότερος κινέζος ηγέτης μετά τον Μάο στο πενταετές Κομμουνιστικό Κογκρέσο τον Σεπτέμβριο. Υπάρχουν, ωστόσο, και ενδείξεις αυξανόμενης δυσαρέσκειας και διαμαρτυρίας, ιδίως στο Χονγκ Κονγκ.
Μην περιμένετε καμία από τις δύο χώρες να δει σεισμική αλλαγή το επόμενο έτος να προκύπτει από αυτές τις τάσεις. Αξίζει όμως να τις παρακολουθήσουμε, γιατί μπορεί να υποδεικνύουν πάρα πολύ πιο σημαντικά πράγματα στο μέλλον.