Ποσό μαμούθ που φτάνει τα 10,5 δισ. ευρώ συμπληρώνουν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τα ασφαλιστικά Ταμεία, σύμφωνα με στοιχεία των υπηρεσιών του υπουργείου Εργασίας.
Η συντριπτική πλειονότητα των οφειλών (83%) δημιουργήθηκε πριν από το 2009, ενώ, είναι χαρακτηριστικό ότι τα μεγαλύτερα ποσά οφείλονται σε 833, μόλις, μεγαλοοφειλέτες.
Απώλειες πολλών δισεκατομμυρίων είχαν τα Ασφαλιστικά Ταμεία και από το “κούρεμα” των ελληνικών ομολόγων υπό ελληνικό και ξένο δίκαιο (το λεγόμενο PSI) με αποτέλεσμα να βρεθούν κυριολεκτικά σε άθλια οικονομική κατάσταση.
Η ληστεία των συντάξεων κύριων και επικουρικών, των εφάπαξ, η αύξηση των χρόνων ασφάλισης, των ορίων ηλικίας, οι περικοπές των κοινωνικών δικαιωμάτων, δεν εξασφάλισαν τελικά την… περιβόητη βιωσιμότητα των ασφαλιστικών ταμείων!
Τα ταμεία συνεχίζουν την πορεία κατάρρευσής τους,δε, εξαιτίας των πολιτικών που εφαρμόστηκαν τις τελευταίες δεκαετίες και τις βάρβαρες μνημονιακές πολιτικές των τελευταίων ετών!
Τη “μαύρη τρύπα” των ασφαλιστικών ταμείων όλο και ανοίγουν, η ανεργία, η μείωση των μισθών, η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, η ανασφάλιστη εργασία που έχουν λάβει εφιαλτικές διαστάσεις ειδικά στα χρόνια της καπιταλιστικής κρίσης, αλλά και η συνεχής μείωση των εργοδοτικών εισφορών!
Τα στοιχεία αυτά προέκυψαν μετά τη δημιουργία, πριν από λίγους μήνες, του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ). Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, ο κύριος όγκος των οφειλών είναι προς το Iδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ-ΕΤΑΜ), τον Οργανισμό Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) και τον Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ).
Στο ΚΕΑΟ, έχουν μεταφερθεί, έως σήμερα, οι οφειλές 213.234 οφειλετών συνολικού ύψους 10.472.769.238,72 ευρώ. Το 83% των οφειλών, δημιουργήθηκε από το 2009 και παλαιότερα, ενώ το 17% δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές από το 2009 και μετά.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, ο κύριος όγκος των οφειλών είναι προς το Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ-ΕΤΑΜ), τον Οργανισμό Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ), και τον Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ). Το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών, αφορά μεγαλοοφειλέτες αφού μόλις 833 οφειλέτες συγκεντρώνουν το 26,46% των οφειλών. Αντιθετα, το 66% περίπου των οφειλετών οφείλουν ποσά έως 20.000 ευρώ ο καθένας.
ΜΕΤΡΗΜΕΝΟΙ ΣΤΑ…ΔΑΧΤΥΛΑ ΟΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΙ ΓΙΑ ΡΥΘΜΙΣΗ
Μικρό είναι πάντως το ενδιαφέρον των οφειλετών να υπαχθούν σε ρύθμιση. Το συνολικό ποσό οφειλής που έχει ρυθμιστεί, αντιστοιχεί σε 586.613.275 ευρώ και αφορά 16.084 αποφάσεις. Αντίστοιχα, τα ποσά που έχουν εισπραχθεί από την έναρξη της λειτουργίας του ΚΕΑΟ δεν ξεπερνούν τα 180 εκατ. ευρώ.
ΤΑ “ΚΟΛΠΑ” ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι μέθοδοι που χρησιμοποιούν ορισμένοι εργοδότες για να αποφύγουν την καταβολή των εισφορών, εκμεταλλευόμενοι αδυναμίες του συστήματος. Πρόκειται για μεθόδους που έχουν εντοπισθεί κατά καιρούς, από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς του υπουργείου Εργασίας.
Συνηθισμένη μέθοδος είναι η δημιουργία εικονικών θυγατρικών επιχειρήσεων, μέσω των οποίων μπορούν να μεταφέρουν το προσωπικό μεταξύ των επιχειρήσεων, τις ασφαλιστικές υποχρεώσεις σε επιχειρήσεις χωρίς περιουσία, όπως, επίσης, και να ασφαλίζουν εικονικά τα μέλη διοίκησης ή πρόσωπα της οικογενείας τους ή του περιβάλλοντός τους. Συχνά, επίσης, ορίζονται σαν υπεύθυνοι των επιχειρήσεων «αχυράνθρωποι» υπερήλικες, χωρίς περιουσιακά στοιχεία, που σε ορισμένες περιπτώσεις λαμβάνουν και Ε.Κ.Α.Σ..
Οι επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν συστηματικά τέτοιες μεθόδους, έχουν εντοπισθεί στους κλάδους εστίασης, του καθαρισμού, του αμμοβολισμού μετάλλων και στα κέντρα παροχής τηλεφωνικών υπηρεσιών, ενώ, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΑΟ, το ύψος της εισφοροαποφυγής ξεπερνά τα 50 εκατ. ευρώ.
Με αφορμή την παρουσίαση της πρώτης έκθεσης του ΚΕΑΟ ο Υπουργός Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας Γιάννης Βρούτσης έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Η δημιουργία του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών, μόλις πριν λίγους μήνες, αποτελεί μια ακόμη μεταρρυθμιστική τομή στο πεδίο της κοινωνικής ασφάλισης.
Ακόμη μια συγκροτημένη παρέμβαση νοικοκυρέματος σε ένα κατακερματισμένο σύστημα γεμάτο ανισότητες, διάτρητο, που “έμπαζε” από παντού.
Συνιστά την πρώτη ουσιαστική – οργανωμένη και συστηματική προσπάθεια της πολιτείας να αντιμετωπίσει με ενιαίο, διαφανή και αποτελεσματικό τρόπο, το ζήτημα της είσπραξης των καθυστερούμενων ασφαλιστικών οφειλών από όλα τα Ταμεία.
Στόχος, η ενίσχυση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος, αλλά και η εμπέδωση του αισθήματος δικαιοσύνης καθώς μέχρι τώρα σχετικά με την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών- επικρατούσε διάχυτα η αντίληψη της μη συμμόρφωσης και της ασυνέπειας, με σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στο σύνολο της οικονομίας.
Επιπλέον οδήγησε διαχρονικά σε ατελέσφορες πρακτικές, όπως οι επαναλαμβανόμενες ρυθμίσεις οφειλών, κάτι που υπονόμευε τις υγιείς και συνεπείς επιχειρήσεις, τους ίδιους τους εργαζόμενους και τα ασφαλιστικά ταμεία. Και ταυτόχρονα σε μια ατέρμονη διαδικασία, που δημιούργησε έναν φαύλο κύκλο, αφού κάθε νέα ρύθμιση ακυρωνόταν, καθώς γεννιόταν αμέσως η προσδοκία για την επόμενη.
Για αυτό το λόγο, ο πρωταρχικός στόχος που μας οδήγησε στη συγκρότηση του ΚΕΑΟ ήταν και παραμένει η δημιουργία και η εμπέδωση ασφαλιστικής συνείδησης καθώς και μιας νέας κοινωνικής αντίληψης, μιας νέας αρχής για το ασφαλιστικό σύστημα.
Η αντίληψη αυτή θα στηρίζεται στην πεποίθηση ότι η συνεπής πληρωμή των ασφαλιστικών εισφορών δεν αποτελεί μια εθελοντική, δυνητική και κατά περίσταση συνεισφορά επιχειρήσεων και πολιτών, αλλά εκπλήρωση της αυτονόητης υποχρέωσής τους στη συλλογική προσπάθεια για την ανάπτυξη της χώρας μας, με ταυτόχρονη ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και της διαγενεακής αλληλεγγύης μέσω ενός δίκαιου ασφαλιστικού συστήματος.
Με τον τρόπο αυτό η ίδρυση και η πλήρης λειτουργία του ΚΕΑΟ εντάσσεται στο πλέγμα των σημαντικών αλλαγών και της ασύλληπτης μέχρι πρότινος οργανωτικής ανασυγκρότησης, που πετύχαμε τα τελευταία δύο χρόνια στο Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, μέσα από επίπονες αλλά και επίμονες προσπάθειες, που θωράκισαν το ασφαλιστικό σύστημα απέναντι στις νοσηρές πρακτικές της εισφοροδιαφυγής και παραβατικότητας, ενώ ταυτόχρονα φώτισαν άγνωστες και σκοτεινές μέχρι τώρα περιοχές του.
Θυμίζουμε ότι στο πλέγμα αυτό εντάσσονται οι ακόλουθες μηνιαίες εκδόσεις του Υπουργείου μας, που άλλαξαν ότι γνωρίζαμε μέχρι σήμερα:
1. Το σύστημα «ΗΛΙΟΣ», από 1 Ιουνίου 2013, με τη βοήθεια του οποίου είμαστε
πλέον σε θέση να γνωρίζουμε κάθε σύνταξη, κάθε
δικαιούχο σύνταξης και το ύψος της συνταξιοδοτικής
δαπάνης με απόλυτη ακρίβεια (στοιχεία που μέχρι
τότε δεν γνώριζε κανείς). Μαζί με το σύστημα
«ΑΡΙΑΔΝΗ» θωρακίσαμε το ασφαλιστικό σύστημα και
εξαλείψαμε οριστικά κάθε μορφή παραβατικότητας
(όπως σήμερα δεν υπάρχει ούτε μια «μαϊμού»
σύνταξη)
2. Το σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ», από 1 Μαρτίου 2013, στο οποίο όλες οι επιχειρήσεις
δηλώνουν τη μεταβολή του προσωπικού τους με ένα
κλικ στον υπολογιστή τους χωρίς αυτοπρόσωπη
παρουσία στις υπηρεσίες του ΟΑΕΔ και του υπουργείου
Εργασίας και καταγράφονται αναλυτικά τα στατιστικά
στοιχεία Ροών της Μισθωτής Απασχόλησης.
3. Το σχέδιο «ΑΡΤΕΜΙΣ», από 15 Σεπτεμβρίου 2013, μέχρι και την 30η Ιουνίου
2014 , στο πλαίσιο της καταπολέμησης της αδήλωτης
εργασίας, έχουν ελεγχθεί συνολικά 17.281 επιχειρήσεις και έχουν επιβληθεί πρόστιμα συνολικού ύψους 24.883.607 ευρώ.
Και τώρα προχωράμε σε μια ακόμη πολύ σημαντική έκδοση, χάρη στην οποία όλοι οι Έλληνες πολίτες θα έχουν πρόσβαση και συνεχή έγκυρη ενημέρωση σχετικά με τα οικονομικά δεδομένα των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών, που μέχρι σήμερα αποτέλεσαν πεδίο αντιπαράθεσης και αμφισβητήσεων, καθώς ποτέ δεν αποτυπώθηκαν συγκροτημένα και με ακρίβεια τα στοιχεία που σήμερα παρουσιάζουμε.
Ειδικότερα καθιερώνουμε από τον Αύγουστο του 2014 και εφεξής την έκδοση περιοδικής – ανά τρίμηνο – έκθεσης του ΚΕΑΟ. Μιας έκθεσης που θα περιλαμβάνει ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία και πληροφορίες που βλέπουν για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας.
Πλέον όλοι οι πολίτες θα μπορούν να γνωρίζουν:
· τον ακριβή αριθμό των οφειλετών που έχουν διαβιβαστεί στο ΚΕΑΟ
· το ύψος των συνολικών οφειλών που μεταφέρθηκαν στο ΚΕΑΟ
· τον επιμερισμό των οφειλετών και οφειλών ανά Περιφερειακή Υπηρεσία ΚΕΑΟ
· την διαστρωμάτωση των οφειλών και την κατανομή των οφειλετών ανά
εύρος οφειλής
· την κατανομή των οφειλών βάσει του έτους εκκίνησης τους
· το ύψος των συνολικών εισπράξεων – μέσω του εισπρακτικού μηχανισμού του ΚΕΑΟ
-ανά ασφαλιστικό φορέα και ανά μήνα
Σε αυτή την πρώτη, λοιπόν, έκθεση του ΚΕΑΟ ξεχωρίζουν τα εξής στοιχεία:
· Μέχρι τις 31.7.2014 είχαν ενταχθεί στο ΚΕΑΟ συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 10.472.769.238,72 ευρώ από συνολικά 213.234 οφειλέτες.
· Από το τρέχον υπόλοιπο των οφειλών από την ημερομηνία ένταξης τους μέχρι και τις 4.8.2014, το 17% δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά από το 2009 και μετά, ενώ το 83% δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά από το 2009 και παλαιότερα.
Τα ποσοστά αυτά αποκαλύπτουν ανάγλυφα, ότι σήμερα διαχειριζόμαστε τις επιπτώσεις της ασυνέπειας και το τίμημα της ανευθυνότητας, που αναπτύχθηκε κυρίως στην περίοδο της «ευημερίας».
· Το συνολικό ποσό οφειλής, που έχει υπαχθεί σε ρύθμιση το πρώτο αυτό διάστημα, αντιστοιχεί σε 586.613.274,65 ευρώ και αφορά 16.084 αποφάσεις.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω το προσωπικό και τη διοίκηση του ΚΕΑΟ για την υπεύθυνη και συστηματική εργασία τους, καθώς και τη Συντονίστρια του Κέντρου κα Βέρα Χατζηευσταθιάδου για την υποδειγματική καθοδήγηση και συντονισμό του κρίσιμου αυτού εγχειρήματος. Ευχαριστίες οφείλονται, επίσης, και στις διοικήσεις όλων ανεξαιρέτως των ασφαλιστικών ταμείων και ιδιαίτερα του ΙΚΑ για τη συμβολή τους στην εύρυθμη λειτουργία του ΚΕΑΟ.»