ΔΟΚΙΜΙΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ
Συγγραφέας: Θεόφιλος Βέικος
Το βιβλίο αυτό, ένα δοκίμιο φιλοσοφικής κριτικής, συντίθεται από απλά σκίτσα, που εικονογραφούν το χάρτη τής φιλοσοφίας δίνοντας περιγράμματα δρόμων, τόπων και τοπίων, ρευμάτων και βάλτων, υψωμάτων και κορυφών και προβάλλοντας παράλληλα ολικές εικόνες της κριτικά διαθλασμένες.
Γενικά, εκφράζει μια ελεύθερη κριτική ή σκεπτική στάση. Ίσως μάλιστα φανεί, πως γράφτηκε με κάποιο ειρωνικό πνεύμα, μια ειρωνεία, που συνήθως συντροφεύει την απιστία.
Η κριτική που αναπτύσσεται εδώ, δεν έχει σκοπό να αποκαλύψει την αλήθεια για τη φιλοσοφία ή να υποδείξει δρόμους για την ανακάλυψή της. Αντίθετα, θέλει να δείξει, πως η βούληση για την αλήθεια, αποτελεί την πηγή
όλων των κακών στο χώρο τής φιλοσοφικής εργασίας, επομένως και τής φιλοσοφικής κριτικής. Είναι το πονηρό πνεύμα, που εξωθεί τους φιλόσοφους στην υπερβολή και την πλάνη. Το να θέλεις βέβαια να πεις την αλήθεια για τη φιλοσοφία είναι σα να θελεις να μιλήσεις για την αληθινή φιλοσοφία ή, πράγμα που είναι το ίδιο, για τον αληθινό κόσμο και την αληθινή γνώση. Έτσι η μεγάλη κριτική, που εδρεύει πάνω στο οχυρό τής αλήθειας, κινδυνεύει να πιαστεί η ίδια στην παγίδα, που στήνει για τη φιλοσοφία.
Οι άνθρωποι που μιλούν και ακούν σήμερα φιλοσοφία είναι μάλλον απρόθυμοι να δεχτούν τις υπερβολικες αξιώσεις των φιλοσόφων και δεν πιστεύουν πια, πως η φιλοσοφία είναι τρόπος να απεικονίζεται πιστά και να εξηγείται αυθεντικά η πραγματικότητα. Σε τετοιες αξιώσεις οι πολλοί άνθρωποι αντιδρούν συνήθως συγκινησιακά: με περιφρόνηση, αποδοκιμασία ή ειρωνεία, συχνά μάλιστα με κοροϊδευτικά χαμόγελα, που αδιάκριτα στρεφονται ενάντια στη φιλοσοφία γενικά και στους φιλόσοφους.
Η κριτική που ακολουθεί δεν αφορά βέβαια όλη τη φιλοσοφία και όλους τους φιλόσοφους, παντού και πάντοτε. Επειδή όμως, δεν υπήρξε φιλόσοφος στην παράδοση, που να μη πιάστηκε ποτέ στην παγίδα τής ολικής γνώσης και να μη γοητεύτηκε από τα θέλγητρα τής ολοκληρωτικής και απόλυτης αλήθειας, η κριτική αυτή, χωρίς να έχει ένα γενικευμενο αντικείμενο, αγγίζει όλη σχεδόν την παραδοσιακή φιλοσοφία και αναφέρεται σε μεγαλόσχημες εικόνες της.
Είναι, πρώτα και κύρια, η εικόνα τής φιλοσοφίας σαν πηγή τής σοφίας. Τα έργα της, σφραγισμένα με τη μεγάλη ιδεα τής αλήθειας, αποτελούν ανεξάντλητες πηγές ιδεών για τους ανθρώπους. Η φιλοσοφία φαντάζει σαν μηχανή, που δεν κάνει τίποτε άλλο, παρά να παράγει είδωλα, μεγάλες ιδεες, ολικες θεωρίες, ακαταμάχητα επιχειρήματα. Και ο φιλοσοφικός δαίμονας, εγκατεστημένος μεσα σ΄αυτή τη μηχανή, ενσαρκώνει τη βούληση για αλήθεια, για ολική σύνθεση και σύστημα. Είναι, με τα λόγια τού Νίτσε, «μια ύψιστη δίνη γύρω στην τυραννία τού πνεύματος». (Απόσπασμα από τον πρόλογο τού βιβλίου).
Ο συγγραφέας, Θεόφιλος Βέικος (1936-1995), ήταν διδάκτορας τής φιλοσοφίας, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Ερευνητής τής αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, είχε ασχοληθεί ήδη από τη διδακτορική του διατριβή με τη φιλοσοφία τού Ηράκλειτου. Επίσης η διατριβή του για την υφηγεσία είχε ως αντικείμενο τον Αναξίμανδρο. Μια από τις πιο σημαντικές εργασίες του ήταν Οι προσωκρατικοί. Αξίζει επίσης να αναφερθεί η εργασία του για το πρόβλημα των μαθηματικών αντινομιών στον Καντ, καθώς και το σημαντικό βιβλίο του για την Αναλυτική Φιλοσοφία. Και τα δυο αυτά έργα μαρτυρούν την εξοικείωση τού συγγραφέα με την ευρωπαϊκή σκέψη. Κοινωνικά ευαίσθητος στοχαστής ο Βέικος είχε δημοσιεύσει επίσης βιβλία για άμεσα κοινωνικά θέματα, όπως το Φιλοσοφία και πολιτική και το Ειρήνη και πόλεμος, καθώς και επί μέρους εργασίες σε περιοδικά και συλλογικούς τόμους.
170 σελίδες, αρχείο μορφής pdf, 16,55 ΜΒ.
Κατεβάστε δωρεάν ολόκληρο το βιβλίο κάνοντας κλικ εδώ.
http://www.freeinquiry.gr/upload/files/veikos-ta-eidola-tou-theatrou.pdf