Μπορεί τα αντί – ευρωπαϊκά κόμματα σε ολόκληρη την ευρωζώνη να αυξάνονται, εντούτοις αν δει κανείς τα πράγματα προσεκτικά θα προσέξει ότι η οικονομική ελίτ της Ευρώπης το μόνο σίγουρο είναι ότι στηρίζει την ύπαρξη του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος. Τα κόμματα ενάντια στο ευρώ μπορεί να είναι πιο ισχυρά από ποτέ στο επόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Εάν δεν αρχίσουν να συνεργάζονται, δεν θα είναι σε θέση να υπαναχωρήσουν για το ενιαίο νόμισμα, που στηρίζουν οι οικονομικές ελίτ της Ευρώπης, κατά την άσκηση των δικών τους κοινών συμφερόντων, γράφει στην ολλανδέζικη De Volkskrant ο Meindert Fennema, καθηγητής Πολιτικής Θεωρίας στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι γράφοντας στην De Volkskrant στις 2 Οκτωβρίου 2013, ο Frits Bolkestein [πρώην Επίτροπος και πρόεδρος του ολλανδικού φιλελεύθερου κόμματος VVD] εκφράζει τη στεναχώρια του για το ευρώ:
«Η νομισματική ένωση είναι μια αποτυχία. Το ευρώ έχει αποδειχθεί ότι είναι ένα υπνωτικό χάπι που έχει προκαλέσει στις χώρες που εμφανίζουν ελλείμματα να επιδοθούν σε ένα όνειρο dolce far niente αντί να ανησυχούν για την ανταγωνιστικότητά τους. Το αποτέλεσμα είναι μια ένωση μεταφοράς, που απειλεί να γίνει μόνιμη. Η νομισματική ένωση είχε ως στόχο την προώθηση της φιλίας μεταξύ των λαών της Ευρώπης. Αντ’ αυτού, η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ συγκρίνεται με τον Χίτλερ στις χώρες που εμφανίζουν ελλείμματα. Οι Κάτω Χώρες έχουν πέσει στην παγίδα και δεν ξέρουν πλέον πώς να δραπετεύσουν».
Σύμφωνα με τον Bolkestein, η κατάρρευση του ευρώ είναι αναπόφευκτη και αναγκαία. Η προοπτική αυτή, όμως, δεν είναι ούτε πιθανή, ούτε δελεαστική. Αν έχω φτάσει στο συμπέρασμα αυτό, δεν είναι μόνο επειδή τα μέτρα διάσωσης που ενισχύουν τη δύναμη των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων τώρα λαμβάνονται με εκπληκτική ταχύτητα – για παράδειγμα, η δοκιμή συμμόρφωσης που εφαρμόζεται στους προϋπολογισμούς των κρατών μελών, ή η ενίσχυση και η βελτίωση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ή ακόμα και, φυσικά, η δημιουργία ενός μόνιμου Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Αυτές είναι όλες πρωτοβουλίες που θα ήταν αδιανόητες μόλις πριν από πέντε χρόνια.
Οι εταιρείες στοιχηματίζουν σε μια ενωμένη Ευρώπη εδώ και πολύ καιρό
Αν πιστεύω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει προχωρά, στην πορεία της πολιτικής ενοποίησης, όπως ο Χέλμουτ Κολ προέβλεψε το 1991, είναι, επίσης, επειδή μια ευρωπαϊκή οικονομική ελίτ έχει εμφανιστεί στη σκηνή. Έρευνες που έχω πραγματοποιήσει από κοινού με τον Eelke Heemskerk για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού δικτύου Ευρωπαίων «Καπετάνιων της Βιομηχανίας», μας οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι οι επιχειρήσεις είχαν βάλει τα χρήματά τους σε μια ενοποιημένη Ευρώπη εδώ και πολύ καιρό. Αυτή η διαδικασία ήταν εμφανής από τα τέλη της δεκαετίας του 1970.
Οι σχέσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών εταιρειών αυξήθηκαν απότομα εκείνη την περίοδο και η τάση έγινε όλο και ισχυρότερη στον 21ο αιώνα. Εκτός από τη διενέργεια ειδικών διαβουλεύσεων, έχουμε βρει, από το 2005 ως το 2010, ότι η εισαγωγή διπλών διεθνών λειτουργιών (διορισμός εποπτικών συμβουλίων σε δύο εταιρείες, σε δύο διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες) είναι ένα αυξανόμενο φαινόμενο μεταξύ των μεγάλων ευρωπαϊκών εταιρειών (οι 300 κορυφαίες στην κατάταξη του δείκτη Eurofirst). Αυτές οι διπλές εντολές έχουν αυξηθεί από σχεδόν 300 σε περίπου 400.
Ωστόσο, η διεθνής αλληλεγγύη των επιχειρήσεων πέρα από τον Ατλαντικό, αντίθετα, είναι σε πτώση. Η Ευρώπη είναι η μόνη οικονομική σφαίρα στην οποία η οικονομική ελίτ συγχωνεύεται όλο και περισσότερο. Πάνω από το 42 τοις εκατό των μεγάλων διεθνών εταιρειών εντοπίζουν ευκαιρίες ανάπτυξης και εξαγορών στην Ευρώπη. Για το ένα τρίτο από αυτές τις εταιρείες, σχεδόν, η Δυτική Ευρώπη θα είναι ο προτιμώμενος προορισμός για συγχωνεύσεις και εξαγορές στα επόμενα δύο χρόνια. Στην ηπειρωτική Ευρώπη, η Γερμανία είναι ο αγαπημένος στόχος (62 τοις εκατό), ενώ η Γαλλία (22 τοις εκατό) και η Ολλανδία (21 τοις εκατό) ακολουθούν με μεγάλη διαφορά.
Διχασμός των λαϊκιστικών κομμάτων
Όπως σημειώνεται στην presseurop.eu, ο Frits Bolkestein, όμως, έχει δίκιο κατά κάποιο τρόπο. Στηριζόμενες σε φθηνά δάνεια στο εσωτερικό της ευρωζώνης, οι χώρες της Νότιας Ευρώπης ζούσαν πέρα από τις δυνατότητές τους για χρόνια. Αλλά η Γερμανία έχει ανακαλέσει τις χώρες αυτές στην τάξη και ακολούθησαν οι Κάτω Χώρες, με κάποια σχετική απροθυμία, και η Γαλλία. Οι μεταρρυθμίσεις και τα μέτρα λιτότητας στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία είναι δρακόντεια.
Η Ισπανία, όπως φαίνεται, έχει βρει το δρόμο προς την οικονομική ανάκαμψη. «Η ισπανική οικονομία αναδύεται προσεκτικά από την κρίση» έγραφε η De Volkskrant στις 10 Οκτωβρίου. Ο ισπανικός τραπεζικός τομέας είναι τώρα υπό ευρωπαϊκή εποπτεία και ο ισπανικός δημόσιος τομέας φαίνεται επίσης να έχει δεσμευτεί σε μια εκκαθάριση. Επιπλέον, εάν η Ισπανία βγει από αυτή την κρίση, η Ιταλία έχει όλες τις πιθανότητες να κάνει το ίδιο. Στο πλαίσιο αυτό, η υποβάθμιση του Μπερλουσκόνι είναι επίσης ένα ελπιδοφόρο σημάδι.
Μια αντίθετη πορεία θα σήμαινε το τέλος του ευρώ, κάτι που θέλουν η ριζοσπαστική δεξιά και η ριζοσπαστική αριστερά σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Οι πολιτικές ελίτ των διαφόρων χωρών δεν έχουν πάψει να διαχειρίζονται δυσκολίες που προέκυψαν από το ισχυρό αντιευρωπαϊκό συναίσθημα. Σε όλες τις χώρες, αυτή η διάθεση θα οδηγήσει σε μια διαρκή εκλογική επιτυχία των αντιευρωπαϊκών κομμάτων. Αλλά οι λαϊκιστές, οι οποίοι είναι εξαιρετικά διχασμένοι, θα παραμείνουν αδύναμοι όσο η οικονομική ελίτ της Ευρώπης παραμένει σταθερά ενωμένη. Η Ελλάδα μπορεί ακόμη να αναγκαστεί να εγκαταλείψει την νομισματική ένωση. Όσο παραμένει, όμως, το ευρώ δεν κινδυνεύει.
http://www.sofokleous10.gr/2012-07-24-09-27-56/239361-dddd