Με σύγκριση του προτεινόμενου σχεδίου της κυβέρνησης για το Ασφαλιστικό με το νόμο 3863/2010 που είχαν ψηφίσει ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, απαντά η κυβέρνηση στην επίθεση της Αντιπολίτευσης, υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων ότι με βάση τα σημερινά δεδομένα και τις προβλέψεις του νόμου η βασική σύνταξη θα ήταν πολύ κάτω των 384 ευρώ.
Οι ίδιοι κυβερνητικοί κύκλοι δεν παραλείπουν να διαψεύσουν τα δημοσιεύματα περί μείωσης της συντάξεων κατά 20%-30%, ενώ ξεκαθαρίζει ότι αν συντρέχει λόγος -κάτι που ωστόσο, όπως τονίζουν, αποκλείεται με βάση τις προβολές για την αύξηση του ΑΕΠ μετά το 2018- η προσωπική διαφορά θα διατηρηθεί και μετά το 2018.
Ειδικότερα, κυβερνητικοί κύκλοι επισημαίνουν τα εξής:
1.Αμέσως μόλις το σχέδιο της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης είδε το φως της δημοσιότητας, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ έσπευσαν, παραπειστικά και εντελώς προσχηματικά, να ισχυριστούν ότι δήθεν η εφαρμογή του ν. 3863/2010 προστάτευε τους συνταξιούχους περισσότερο από ότι η σημερινή νομοθετική πρόταση της Κυβέρνησης.
Καταρχάς τους υπενθυμίζουμε ότι τα όσα προέβλεπε ο ν. 3863/2010 ουδέποτε εφαρμόστηκαν, καθώς τα ίδια αυτά κόμματα, όσο ήταν κυβέρνηση, προέβησαν σε 12 διαδοχικές μειώσεις των χορηγούμενων συντάξεων.
Δεύτερον, ο ν. 3863/2010 όταν συντάχθηκε έλαβε υπόψη τα οικονομικά δεδομένα που ίσχυαν στη χώρα το έτος αυτό, τα οποία ουσιωδώς διαφέρουν από το οικονομικό περιβάλλον που είχε διαμορφωθεί, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε για πρώτη φορά την διακυβέρνηση της χώρας. Χαρακτηριστικά το ΑΕΠ του 2010 –οπότε και ψηφίστηκε ο ν. 3863/2010 από το ΠΑΣΟΚ– ανερχόταν σε 227 δισ. ευρώ, ενώ το ΑΕΠ του 2014 σε 178 δισ. ευρώ.
2. Η βασική σύνταξη, επομένως, που προέβλεπε ο νόμος αυτός, σήμερα δεν θα ανερχόταν στο ποσό των 360 ευρώ -όπως παραπειστικά ισχυρίζονται τώρα η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Διότι πρώτον το ποσό αυτό, όπως ρητά προκύπτει από το κείμενο του νόμου, αφορούσε μόνο το 2010, και όχι τις συντάξεις του 2015 ή των επόμενων ετών.
Δεύτερον στο νόμο του 2010 προβλεπόταν ότι το ποσό αυτό θα αναπροσαρμοζόταν ακόμα και αρνητικά, στη βάση συντελεστή που διαμορφώνεται κατά 50% από τη μεταβολή του ΑΕΠ και κατά 50% από τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου έτους με την πρόσθετη πρόβλεψη ότι δεν θα υπερβαίνει την ετήσια μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
Επομένως εάν εφαρμοζόταν ο ν. 3863/2010 σήμερα, το ποσό της Βασικής σύνταξης για το έτος 2014 θα ανερχόταν πλέον στο ποσό των 343 ευρώ και όχι στο ποσό των 384 ευρώ, όπως είναι η πρόταση της κυβέρνησης.
3. Υπενθυμίζουμε, ακόμη, ότι ο ν. 3863/2010 ρητά προέβλεπε ότι το συνολικό ύψος των δαπανών για τις συντάξεις, προβαλλόμενο έως το έτος 2060, δεν θα έπρεπε να υπερβαίνει το περιθώριο αύξησης των 2,5 ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ, με έτος αναφοράς το 2009. Και αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι η εφαρμογή του νόμου αυτού σήμερα θα απαιτούσε νέα οριζόντια περικοπή των κύριων συντάξεων.
Επισημαίνουμε, λοιπόν, στους όψιμους προστάτες των συμφερόντων των συνταξιούχων ότι η εφαρμογή του νόμου που συνέταξαν το 2010, σήμερα όχι μόνο θα οδηγούσε σε οριζόντιες μειώσεις των συντάξεων, αλλά δεν θα διασφάλιζε ούτε στο ελάχιστο τη βιωσιμότητα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.
Αντιθέτως, θα διατηρούσε τον πολυκερματισμό τους συστήματος, την άνιση μεταχείριση των ασφαλισμένων και τον άκριτο διαχωρισμό τους ανάλογα με το τυχαίο γεγονός του χρόνου υπαγωγής τους στην ασφάλιση. Θα διατηρούσε τις ευνοϊκές για λίγους ρυθμίσεις του παρελθόντος, εις βάρος του συνόλου του ασφαλιζόμενου πληθυσμού και των συνταξιούχων.
4. Δημοσιεύματα κάνουν λόγο για μείωση συντάξεων κατά 20% – 30%. Αυτά τα μεγέθη δεν προκύπτουν από πουθενά. Όσοι τα υποστηρίζουν οφείλουν τουλάχιστον να εξηγήσουν πού «ανακάλυψαν» αυτά τα νούμερα.
Για τους σημερινούς συνταξιούχους, μέσω του «εργαλείου» της προσωπικής διαφοράς, δεν θα προκύψει καμία μείωση στις συντάξεις τους.
Η πρόταση της κυβέρνησης κάνει σαφές ότι τα ποσοστά αναπλήρωσης για όσους συνταξιοδοτηθούν είναι τέτοια ώστε να προστατεύουν πλήρως τις χαμηλές και μεσαίες συντάξεις, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις θα υπάρξουν ακόμα και αυξήσεις.
Με τη σύνδεση, εξάλλου, της εθνικής σύνταξης με το ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ για πρώτη φορά, μετά από την πενταετία ΠΑΣΟΚ – ΝΔ, υπάρχει ορατή προοπτική αύξησης των συντάξεων μετά το 2018.
5. Στο σύνηθες ερώτημα αν «πληρώνουν οι νέοι τους παλιούς» σημειώνεται ότι η Ελλάδα αυτή τη στιγμή είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη σε συνταξιοδοτική δαπάνη με ποσοστό 17,5% του ΑΕΠ. Την ίδια στιγμή στην ΕΕ-28 το ποσοστό αυτό βρίσκεται περίπου στο 11,5%.
Είναι φανερό ότι αυτή η κατάσταση, αν αφεθεί ως έχει, θα οδηγήσει σε συνολική κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας. Με την μεταρρύθμιση που προτείνει η κυβέρνηση όχι μόνο εξασφαλίζεται η μακροχρόνια βιωσιμότητα του συστήματος, αλλά δίνεται και προοπτική αύξησης των συντάξεων μετά το 2018.
Ακόμα, δεν πληρώνουν οι νέοι τους παλιούς αλλά όλη χώρα πληρώνει την εγκληματική διαχείριση του ασφαλιστικού συστήματος από ΠΑΣΟΚ – ΝΔ:
– Την κακοδιαχείριση των αποθεματικών,
– Το εγκληματικό PSI+ που στοίχισε 13 δισ. ευρώ στα αποθεματικά των ταμείων,
– Τις πελατειακές σχέσεις,
– Την εκτόξευση της ανεργίας καθώς και
– Την μαύρη και ανασφάλιστη εργασία που οργίασε στα χρόνια της συγκυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέλου που στήριζαν με φανατισμό ο κ. Πλακιωτάκης και η κα. Γεννηματά.
6. Έργα και ημέρες ΝΔ – ΠΑΣΟΚ. Η μέση σύνταξη το 2010 ήταν 1.480 ευρώ. Τον Ιανουάριο του 2015 όταν ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, ευτυχώς παρέδωσαν την εξουσία, η μέση σύνταξη είχε φτάσει τα 863 ευρώ. Η μεσοσταθμική μείωση έφτασε, δηλαδή, το 41%!
Δεν θέλουμε να σκεφτόμαστε καν τι θα γινόταν αν συνέχιζαν να είναι στην κυβέρνηση.
Μερικά παραδείγματα για το πόσο έπεσαν οι συντάξεις από το 2010 στο 2013:
– Από 2.300 ευρώ σε 1.648 ευρώ [-28%],
– Από 2.000 ευρώ σε 1.425 ευρώ [-28%],
– Από 1.500 ευρώ σε 1.288 ευρώ [-14%] και
– Από 1.200 ευρώ σε 1.000 ευρώ [-16%].
7. Από την αντιπολίτευση και από έγκριτους, δήθεν, αναλυτές γίνονται αναφορές ότι μετά το μνημόνιο σταματάει η προσωπική διαφορά. Με βάση τις προβολές για την αύξηση του ΑΕΠ μετά το 2018, οι νέες συντάξεις θα εξισωθούν με τις παλιές και άρα θα εκλείψει ο λόγος ύπαρξης της προσωπικής διαφοράς.
Ωστόσο αν, παρ’ ελπίδα, δεν συμβεί αυτό, προβλέπεται ότι η προσωπική διαφορά θα διατηρηθεί και μετά το 2018.
Οι συντάξεις, πάντως, σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, από το 2018 και μετά, με δεδομένη την αναπτυξιακή πορεία της χώρας, θα ξεκινήσουν και πάλι να αυξάνονται. Καμία τέτοια προοπτική δεν υπήρχε με βάση το παλιό ασφαλιστικό σύστημα που έφτιαξαν ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Το μόνο το οποίο θα έβλεπαν οι συνταξιούχοι θα ήταν οι περαιτέρω περικοπές.
Παραδείγματα:
| Συντάξιμες αποδοχές | Έτη | Ν. 3863/2010 | Ασφαλιστική μεταρρύθμιση |
|---|---|---|---|
| 800 ευρώ | 15 | 456 | 480 |
| 20 | 507 | 519 | |
| 1.000 ευρώ | 15 | 480 | 504 |
| 20 | 544 | 552 | |
| 1.500 ευρώ | 15 | 540 | 564 |
| 20 | 636 | 637 |
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΑΥΓΗ» ΚΑΙ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (6.01.2016)
Ν. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Έχετε πει πολλές φορές κύριε υπουργέ ότι οι υφιστάμενες κύριες συντάξεις δεν θίγονται. Το επαναλαμβάνετε και τώρα; Αποκλείεται δηλαδή το ενδεχόμενο να θιγούν μέσω της διαπραγμάτευσης;
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Η προστασία των κύριων συντάξεων αποτελεί απόλυτη κυβερνητική δέσμευση, την οποία έχει διατυπώσει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Δεν συζητάμε νέα, δωδέκατη περικοπή των συντάξεων. Όχι μόνον δεν λύνεται έτσι η βιωσιμότητα του συστήματος, αλλά από κάθε παρόμοια μείωση επιβαρύνεται υφεσιακά η οικονομία. Τα χρήματα των συντάξεων πέφτουν όλα στην αγορά, αφήστε που από αυτές ζουν πια πολλές οικογένειες όπου κανείς από τους νεότερους δεν έχει δουλειά. Ένα ευρώ να λείψει, θα εμποδίσει την ανάκαμψη.
Ν. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Η προσωπική διαφορά (για τους νυν συνταξιούχους) θα εξαλειφθεί σταδιακά αμέσως μετά τη λήξη του μεσοπρόθεσμου προγράμματος; Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Όχι βεβαίως. Οι συντάξεις οι σημερινές, το είπαμε, προστατεύονται πλήρως και για πάντα. Η εν λόγω προσωπική διαφορά διατηρείται και θα απομειώνεται όπως κάθε προσωπική διαφορά, όσο αυξάνονται οι μελλοντικές συντάξεις και μέχρι αυτές να φτάσουν στο επίπεδο των παλιών. Βάλαμε το χρονικό ορόσημο του τέλους του προγράμματος προσαρμογής για τον αναγκαίο προς τούτο επανυπολογισμό, γιατί πρόκειται για ιδιαίτερα περίπλοκη διαδικασία. Ν. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Νέα σύνταξη: πώς χτίζεται;
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Το βασικό χαρακτηριστικό της πρότασης μας είναι ο νέος θεσμός της Εθνικής Σύνταξης, που έχει ως σκοπό την προστασία από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό όλων των συνταξιούχων, ακόμη και αυτών που ήταν μακροχρόνια άνεργοι ή με διακεκομμένο εργασιακό ιστορικό. Είναι ισόποση με το 60% του ενδιάμεσου εισοδήματος, όπως ορίζει τη σχετική φτώχεια η Ευρωπαϊκή Ένωση. Δίνεται σε όλους, όσοι έχουν τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης, με χρηματοδότηση από τη φορολογία, όχι από τις εισφορές, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια. Η σύνταξη, αυτή, από τη φύση της, ανεβαίνει όσο ανεβαίνει το ΑΕΠ και βελτιώνεται η κατάσταση της οικονομίας, ισοδυναμεί άρα με ρήτρα ανάπτυξης. Σε αυτήν προστίθεται το αναλογικό κομμάτι της σύνταξης, βασισμένο, όπως και σήμερα, στο αναδιανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων παροχών, με ποσοστά αναπλήρωσης. Φυσικά, το κράτος εγγυάται απολύτως την παροχή τόσο της εθνικής όσο και της αναλογικής σύνταξης.
Ν. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Από την πρόταση που καταθέσατε, φαίνεται πως κάνατε μια πλήρη μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού. Δεν ήταν εύλογο να υπάρξει μεταβατική περίοδος; Μπορεί, δηλαδή, να ισχύσει το ίδιο για κάποιον που αρχίζει τώρα να εργάζεται για πρώτη φορά και για κάποιον που θα βγει στη σύνταξη τους επόμενους μήνες; Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Η επιδίωξη μας ήταν ακριβώς αυτή, να υπάρχουν όμοιοι κανόνες για όλους, ισονομία και δικαιοσύνη, όχι μόνον κοινωνική, αλλά και διαγενεακή. Γιατί να ακολουθήσουμε την μικροκομματική τακτική να στέλνουμε πάντα το λογαριασμό στη νέα γενιά και να δημιουργούμε διαφορετικές ταχύτητες συνταξιούχων; Θυμόσαστε πόσες υπάρχουν σήμερα; Πριν το 1993, μετά το 1993. Πριν το 2011, μετά το 2011. Πριν το 2015, μετά το 2015. Βεβαίως, για να μην υπάρχουν αιφνιδιασμοί και απότομες μεταβάσεις προβλέπουμε και για την εφαρμογή του νέου συστήματος την διατήρηση μιας προσωπικής διαφοράς, για μία τριετία, στις περιπτώσεις των συντάξεων που ο νέος υπολογισμός δημιουργεί σημαντική απόκλιση προς τα κάτω, σε σχέση με το παρελθόν. Ελάχιστες όμως θα είναι αυτές οι περιπτώσεις, αν υπάρξουν, γιατί η πρόταση μας δεν είναι ο Αρμαγεδδών που περιγράφουν τα μέσα της διαπλοκής, δεν σφαγιάζει τις συντάξεις. Ακριβώς το αντίθετο. Τη μεταρρύθμιση την κάνουμε για να έχουν ελπίδα οι νέοι εργαζόμενοι ότι θα πάρουν και αυτοί μια μέρα τη σύνταξη τους και όχι ένα επίδομα φιλανθρωπίας. Ν.ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Έστω ένας που βγαίνει στη σύνταξη αύριο και ο συντάξιμος μισθός που του αναλογεί, είναι 700 ευρώ, ποια θα είναι η συνολική σύνταξή του;
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Στα 35 χρόνια εργασίας θα πάρει την Εθνική Σύνταξη, δηλαδή 384 Ευρώ, το ανταποδοτικό κομμάτι, 266 Ευρώ, συνολικά 650 Ευρώ (ποσοστό αναπλήρωσης 93%). Και αυτό χωρίς να συνυπολογίσουμε την επικουρική του σύνταξη.
Ν.ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Εκτιμάται από κάποιους ότι οι νέες κύριες συντάξεις θα είναι μειωμένες από 5% ως 30%. Αυτό δεν ισοδυναμεί με «μαχαίρι» στις υψηλές, ενδεχομένως και τις μεσαίες συντάξεις;
Γ.ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Πρόκειται για απόλυτη και σκόπιμη διαστροφή της πραγματικότητας. Σε σχέση με τον νόμο 3863/2010, όπως διαμορφώθηκε με τις περικοπές, η δική μας πρόταση δίνει υψηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης, καλύτερη σύνταξη, δηλαδή, στους χαμηλόμισθους (κάτω από 1500 Ευρώ) και όσους έχουν λιγότερα χρόνια ασφάλισης (20 και κάτω) . Σε όλους τους άλλους δίνει περίπου τα ίδια. Για παράδειγμα, για κάποιον που είχε 800 Ευρώ μισθό και μόνο 15 χρόνια ασφάλιση η δική μας πρόταση δίνει σύνταξη 480 Ευρώ έναντι 456 του ν. 3863/2010, για κάποιον που είχε 1000 Ευρώ 504 αντί για 480. Για ένα μισθό 2000 Ευρώ και 35 χρόνια ασφάλιση η δική μας πρόταση δίνει 1134 Ευρώ έναντι 1135 του ν. 3863/2010. (Ξανά, μιλάμε μόνο για την κύρια, στα ποσά αυτά θα προστίθεται και η επικουρική.) Θυμίζω, επίσης, ότι όταν η οικονομία θα πάρει πάλι μπροστά, το τελικό αποτέλεσμα θα είναι πολύ καλύτερο, γιατί η Εθνική Σύνταξη θα ακολουθεί την άνοδο του ΑΕΠ. Ν.ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Ορισμένοι, μάλιστα, κάνουν λόγο για νέα γενιά συνταξιούχων, των 600 ευρώ. Τι απαντάτε;
Γ.ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Αυτός ο ισχυρισμός δεν είναι αθώος. Κατασκευάστηκε σκόπιμα, με βρώμικο και προβοκατόρικο τρόπο, πριν από τις εκλογές και ανάγκασε το Γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ να καταγγείλει την Εφημερίδα που τον αναπαρήγαγε. Ακόμη και τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν έχουν τολμήσει να πουν κάτι ανάλογο, γιατί δεν υπάρχει καμιά βάση για την τερατολογία αυτή. Δεν ξέρω τα κίνητρα των διαδοσιών, αλλά είναι προφανές ότι η πρακτική τους υπονομεύει ευθέως όχι μονον την μεταρρύθμιση, αλλά την ίδια την κυβέρνηση της αριστεράς.
Ν.ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Διαπιστώνεται σύγχυση για τις υφιστάμενες επικουρικές συντάξεις. Με τι στόχο θα πάτε για αυτές στη διαπραγμάτευση;
Γ.ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Ξεκινάμε με στόχο ούτε αυτές να μειωθούν και θα δώσουμε σκληρή μάχη για να το πετύχουμε. Απλώς αυτό θα είναι ένα από τα σημεία της σκληρής διαπραγμάτευσης που βρίσκεται μπροστά μας.
Ν.ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Επί τη ευκαιρία, η εθνική σύνταξη είναι κάτι που αφορά όλους;
Γ.ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Η Εθνική Σύνταξη αφορά όλους, έλληνες και αλλοδαπούς που δούλεψαν νόμιμα στη χώρα για 15 τουλάχιστον χρόνια. Αποτελεί το βασικό εργαλείο κοινωνικής αναδιανομής της μεταρρύθμισης μας.
Ν.ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Και με το ΕΚΑΣ τι γίνεται; Μειώνονται οι δικαιούχοι;
Γ.ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Έχω πει πολλές ότι σκοπός της μεταρρύθμισης είναι να χρησιμοποιηθεί ως γενικό εναλλακτικό ισοδύναμο στις επιμέρους μνημονιακές υποχρεώσεις, όπως είναι το ψαλίδισμα του ΕΚΑΣ. Χωρίς αυτήν, θα έπρεπε να καταργήσουμε το ΕΚΑΣ χωρίς να υπάρχει τίποτα να το αντικαταστήσει. Εμείς, (και) για το σκοπό αυτό καθιερώνουμε την Εθνική Σύνταξη, η οποία είναι πολύ πιο αποτελεσματική για την καταπολέμηση της φτώχειας από το ΕΚΑΣ και, επίσης, δεν δημιουργεί αντικίνητρο για την ασφάλιση, όπως ορισμένες φορές συνέβαινε με το τελευταίο. Ν.ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Ποιους και πόσους αφορά το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων;
Γ.ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Αφορά δεκάδες χιλιάδες συνανθρώπους μας οι οποίοι δεν έχουν καθόλου ασφάλιση ή δεν συμπληρώνουν δεκαπέντε χρόνια ασφάλισης. Επειδή είναι προνοιακό επίδομα δίνεται με εισοδηματικά κριτήρια, αλλά θα ανακουφίσει πολλούς συμπολίτες μας και ιδίως παλιννοστούντες που δεν είχαν την δυνατότητα πλήρους ασφαλιστικού βίου.
Ν.ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Εντάσσονται όλα τα ταμεία στον ενιαίο φορέα κοινωνικής ασφάλισης;
Γ.ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Εντάσσονται όλα τα ταμεία σε ένα ενιαίο φορέα, αλλά η βασική μας μεταρρυθμιστική τομή είναι άλλη: οι (ψευδο)μεταρρυθμίσεις του παρελθόντος προχωρούσαν σε «Ποτέμκιν» εντάξεις ταμείων στο ΙΚΑ. Έμπαιναν κάτω από τη στέγη του τελευταίου, αλλά διατηρούσαν τους δικούς τους κανόνες απονομής συντάξεων. Έτσι σήμερα το –υποτίθεται- ενοποιημένο ΙΚΑ δίνει συντάξεις με 930 διαφορετικούς τρόπους, πράγμα που αποτελεί και έναν από τους λόγους της σημαντικής καθυστέρησης απονομής σύνταξης. Εμείς προχωρούμε, για πρώτη φορά, σε πραγματική λειτουργική ενοποίηση: ίδιοι κανόνες για όλους, στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, για μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους, τόσο στις εισφορές όσο και στον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης. Ειδική μέριμνα υπάρχει, λόγω των ιδιαιτεροτήτων τους, για τους αγρότες. Και εκεί εφαρμόζουμε τους ίδιους κανόνες, αλλά η δική τους κατώτατη ασφαλιστική κλίμακα είναι λίγο μικρότερη από αυτή των άλλων, δεδομένου ότι το μέσο αγροτικό εισόδημα είναι κατώτερο από αυτό των άλλων κατηγοριών. Ν.ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Τα επικουρικά ταμεία τι θα απογίνουν;
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Το ΕΤΕΑ θα είναι ο μοναδικός φορέας επικουρικής ασφάλισης, όπως το μετεξελιγμένο ΙΚΑ θα είναι ο μοναδικός φορέας κύριας ασφάλισης.
Ν. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Και η περιουσία των ταμείων; Ο «κουμπαράς» θα είναι ενιαίος;
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Βεβαίως, και υπό την πλήρη εγγύηση του κράτους. Αυτό βάζει τέρμα στην ανησυχία «υγιών» ταμείων που φοβόντουσαν τη συνένωση με ελλειμματικά.
Ν. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Πώς διασφαλίζεται η εισαγωγή νέων πόρων στο ασφαλιστικό σύστημα;
Γ, ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Κατ’αρχάς, το νέο σύστημα είσπραξης εισφορών είναι πιο δίκαιο, γιατί αντιστοιχεί στο πραγματικό εισόδημα και όχι σε προκατασκευασμένες ασφαλιστικές κλάσεις. Θα ελαφρύνει το βάρος πολλών, ιδίως αυτοαπασχολούμενων και νέων επιστημόνων και έτσι θα επιτρέψει την διεύρυνση της βάσης εισφορών του συστήματος: άνθρωποι που αδυνατούσαν να καταβάλλουν εισφορές τώρα θα τα καταφέρουν. Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης σύστημα αντικειμενικού υπολογισμού εισφορών για να περιοριστεί η εκτεταμένη εισφοροδιαφυγή. Τέλος, προβλέπεται η ίδρυση δύο εταιριών, μία για την αξιοποίηση της κινητής και μία για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας. Θυμίζω, επίσης, ότι το ΚΥΣΚΟΙΠ έχει συγκροτήσει μια διυπουργική επιτροπή για το μείζον θέμα της ανακεφαλαιοποίησης των Ταμείων. Είμαστε, εξαιτίας των εγκληματικών ευθυνών του παλαιοκομματισμού, η μόνη χώρα στην Ευρώπη χωρίς αποθεματικά του ασφαλιστικού συστήματος και για αυτό το λόγο βρεθήκαμε γυμνοί απέναντι στην κρίση. Το πόρισμα της επιτροπής αυτής θα ενσωματωθεί σε σχετικό άρθρο του νόμου.
Ν. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Πάγια θέση της Αριστεράς ήταν ένα δίκαιο Ασφαλιστικό Σύστημα, με ενιαίους κανόνες για όλους. Μπορεί ένα τέτοιο σύστημα να θεσπιστεί σε περίοδο κρίσης; Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Γιατί, οι αρχές της αριστεράς αναστέλλονται ανά περιόδους; Και δεν είναι τους καιρούς της κρίσης που χρειάζεται περισσότερο ένα σύστημα που θα μοιράζει τα βάρη δίκαια, με ιδιαίτερη φροντίδα για τους χαμηλόμισθους και τους αποκλεισμένους από την αγορά εργασίας; Ή μήπως συμφωνείτεμε τον ΓΓ του ΚΚΕ που μου είπε στη συνάντηση μας ότι το πρόβλημα του ασφαλιστικού θα λυθεί μόνο στο σοσιαλισμό;
Ν.ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού είναι αυτοαπασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες, των αγροτών συμπεριλαμβανομένων. Γι’ αυτούς το νέο Σύστημα επιφυλάσσει οφέλη ή ζημίες;
Γ.ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Όπως είπα και παραπάνω, ο μέσος αυτοαπασχολούμενος θα έχει σημαντική ελάφρυνση στις εισφορές του. Οι αγρότες θα έχουν επιβάρυνση στις εισφορές που καταβάλλουν, έχουμε όμως προνοήσει για μεταβατικότητα και για χαμηλή κατώτατη ασφαλιστική κλάση. Το 2017, για παράδειγμα, ένας αγρότης στην κατηγορία αυτή θα πρέπει να καταβάλει 81 ευρώ μηνιαία εισφορά.
Ν.ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Η αντιπολίτευση αρνείται το διάλογο με την κυβέρνηση. Πώς, συνεπώς, θα διασφαλίσετε το διάλογο μπροστά στην κοινωνία; Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Πρόκειται για αίσχιστο πολιτικό ταρτουφισμό. Αυτοί που έφεραν το ασφαλιστικό σύστημα στα όρια της κατάρρευσης, αυτοί που καταλήστευσαν τα αποθεματικά των ταμείων εμφανίζονται σήμερα τιμητές της έσχατης προσπάθειας να έχουμε μια δίκαιη και αποτελεσματική μεταρρύθμιση. Η κοινωνία όμως βλέπει και κρίνει.
Ν. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Η κυβέρνηση αλλά και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μιλούν για τη διεθνοποίηση της διαπραγμάτευσης και της «μάχης». Το ασφαλιστικό είναι μόνο εθνικό θέμα;
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Το ασφαλιστικό είναι και εθνικό θέμα, γιατί αφορά όλους μας, και ταξικό θέμα, γιατί δεν μπορεί να λυθεί με κοινωνικά ουδέτερο τρόπο, και ευρωπαϊκό θέμα, γιατί αφορά, όπως είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ένα ταυτοτικό ζήτημα της Ευρώπης: το κοινωνικό κράτος. Για το λόγο αυτό η μάχη που δίνουμε δεν είναι μόνο για τη χώρα μας, είναι για τις προοπτικές των αξιών της αλληλεγγύης και της κοινωνικής δικαιοσύνης σε όλη την ήπειρο μας.