Γιατί παραπονιόμαστε τώρα, αφού εκχωρήσαμε όλη σχεδόν την εξουσία στην ΕΕ; Δίκαια ο κ. Μηταράκης, λέει όσα θα διαβάσετε στην βουλή:
ΥΦΥΠΑΑΝ Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ
Η προστασία των ΠΟΠ (Προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης) και των ΠΓΕ (Προστατευμένων Γεωγραφικών Ενδείξεων) είναι πάγια θέση της Ελλάδος. Αλλά και προτεραιότητα μου ως Προέδρου του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικού Εμπορίου της Ε.Ε. Για το λόγο αυτό συγκαλούμε στην Αθήνα, στο τέλος Φεβρουαρίου, Άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικού Εμπορίου. Και βεβαίως ένα από τα θέματα της Ημερήσιας Διάταξης θα είναι η εντατικοποίηση της δράσης της Ε.Ε. για την προστασία των Ευρωπαϊκών ΠΟΠ και ΠΓΕ σε παγκόσμιο επίπεδο.
Θα ήθελα να ξεκινήσω την συζήτηση με δύο απαραίτητες διευκρινήσεις και μία παρατήρηση.
Πρώτη διευκρίνηση, τα προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ αναγνωρίζονται σήμερα μόνον εντός ΕΕ και όπου η ΕΕ έχει σχετικές συμφωνίες. Δεν είναι παγκόσμια η αναγνώριση, δεν το δέχεται ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ). Η Ε.Ε. επιχειρεί να τα επιβάλλει και στον υπόλοιπο κόσμο, γιατί αυτό εξυπηρετεί τα εμπορικά της συμφέροντα. Όμως, οι αποφάσεις στον ΠΟΕ λαμβάνονται με ομοφωνία. Και η προσπάθεια της Ε.Ε. και άλλων 110 συμβαλλομένων μερών για αυξημένη προστασία των ΠΟΠ και ΠΓΕ πολυμερώς, προσέκρουσε στην αντίδραση αντίθετης ομάδας κρατών μελών (μεταξύ των οποίων ο Καναδάς, η ΗΠΑ, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία κ.α), οι οποίες αντιτίθεντο σφοδρά στην οιαδήποτε προσπάθεια παροχής αυξημένης προστασίας των Γεωγραφικών Ενδείξεων. Ως εκ τούτου έκτοτε το θέμα παραμένει εκκρεμές. Ως Ελλάδα συνεχίσαμε τις προσπάθειές μας στην πρόσφατη Υπουργική Συνδιάσκεψη του ΠΟΕ, στην Ινδονησία. Όπου παρότι ο Ινδονήσιος Πρόεδρος και η Γενική Γραμματεία του ΠΟΕ δεν είχαν συμπεριλάβει το θέμα στην ημερήσια διάταξη, το θέσαμε μετ` επιτάσεως. Μετά λοιπόν τη στασιμότητα που υπάρχει στον ΠΟΕ για τα θέματα ΠΟΠ και ΠΓΕ, ο μόνος δρόμος που απομένει είναι η συνομολόγηση διμερών εμπορικών και επενδυτικών συμφωνιών με σημαντικούς εταίρους, όπου καλύπτεται όλο το φάσμα των εμπορικών σχέσεων.
Δεύτερη διευκρίνιση: Η διαπραγμάτευση είναι αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με το Άρθρο 3 της Συνθήκης Λειτουργίας της Ε.Ε. Τα Κράτη-Μέλη και το Κοινοβούλιο καλούνται φυσικά να τοποθετηθούν επί των συμφωνιών και να ψηφίσουν τις αρχικές οδηγίες και το τελικό κείμενο.
Και τέλος μια παρατήρηση, μόλις το 15% των εξαγωγών φέτας πραγματοποιείται εκτός Ε.Ε. Δηλαδή το υπάρχον διεθνές νομικό καθεστώς δεν μας βοηθάει, δεν πρέπει να μείνει ως έχει, άρα έχουμε κάθε κίνητρο ως Ελλάδα να επιδιώκουμε εμπορικές συμφωνίες.
Στις διαπραγματεύσεις με τον Καναδά και για να συντονίσουμε την παρέμβασή μας έναντι της Ε. Επιτροπής, δουλέψαμε συστηματικά τα συναρμόδια Υπουργεία Ανάπτυξης, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Εξωτερικών, καθώς και οι εκπρόσωποι των τριών Υπουργείων στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στην Ε.Ε. Πραγματοποιήσαμε σειρά διαβημάτων στην Ε.Ε., αλλά και στην Καναδική πλευρά, τόσο ο κ. Χατζηδάκης και εγώ όσο και οι συναρμόδιοι Υπουργοί κ.κ. Αβραμόπουλος και Τσαυτάρης. Πετύχαμε η κατοχύρωση των Ελληνικών θέσεων και η προστασία των Ελληνικών Προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης να είναι ξεκάθαρη και αδιαμφισβήτητη. Καλύψαμε το σύνολο των προϊόντων που μας είχε υποδείξει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Ειδικά για τη φέτα, οι ισχυρισμοί περί μη κατοχύρωσης των ελληνικών δικαιωμάτων είναι παντελώς αστήρικτοι.
Πρώτο, γιατί στο δικό μας γήπεδο υπάρχει πλήρης κατοχύρωση και δεν έχει γίνει καμία παραχώρηση. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου άλλωστε εξάγεται το 85% των συνολικών μας εξαγωγών υπάρχει μόνο η Ελληνική Φέτα.
Δεύτερο, ο Καναδάς δέχθηκε να κατοχυρώσει επί της αρχής τη Φέτα ως ελληνικό Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης. Και αυτό δεν ήταν καθόλου εύκολο δεδομένου ότι ο Καναδάς, απέναντι στη δική μας πραγματικότητα, αντέτεινε τη δική του: Αυτήν της κατοχύρωσης ενός προϊόντος μέσω εμπορικών σημάτων “trade marks”. Για δεκαετίες στην αγορά του Καναδά, η κατάσταση ήταν εντελώς ανεξέλεγκτη. Όποιος ήθελε χρησιμοποιούσε την ονομασία φέτα, χωρίς κανένα απολύτως περιορισμό, και παραπλανούσε τους καταναλωτές.
Αυτές οι πρακτικές τελειώνουν με την εμπορική συμφωνία καθώς: Δέχεται ο Καναδάς τη Φέτα ως ελληνικό ΠΟΠ – έχουμε λοιπόν κατοχύρωση επί της αρχής. Από τις υφιστάμενες συσκευασίες θα αφαιρεθούν σύμβολα, εικόνες και ονομασίες που παραπέμπουν στην Ελλάδα. Θα υπάρχει σαφής επισήμανση στα προϊόντα αυτά ότι έχουν παραχθεί στον Καναδά (ευδιάκριτη και ευανάγνωστη αναγραφή της φράσης “Made in Canada”). Όλοι οι νέοι παραγωγοί Καναδικού λευκού τυριού θα πρέπει, επιπροσθέτως των ανωτέρω, να αναγράφουν “feta-style cheese” ή “feta imitation cheese”. Σε περίπτωση παραβίασης των παραπάνω περιορισμών θα παρεμβαίνει αυτεπαγγέλτως το Υπουργείο Εμπορίου του Καναδά και θα συμμορφώνει τους παραβάτες χωρίς να απαιτείται δικαστική συνδρομή, η οποία θα επιβάρυνε υπέρμετρα ειδικά τους μικροπαραγωγούς. Αυτό δε έχει ιδιαίτερη σημασία και για τις Καναδικές Επαρχίες (Provinces), τη συμμόρφωση των οποίων αναλαμβάνει το Υπουργείο Εμπορίου του Καναδά. Αποφεύγουμε έτσι το ενδεχόμενο να γίνει «μπαλάκι» ο έλληνας εξαγωγέας μεταξύ των επαρχιακών και των ομοσπονδιακών δικαστηρίων του Καναδά. Στα χειροπιαστά οφέλη για τους Έλληνες παραγωγούς μπορούν να αυξήσουν τις ποσότητες που εξάγουν στον Καναδά καθώς στη συμφωνία υπάρχει ρήτρα για τον διπλασιασμό των ποσοστώσεων γαλακτοκομικών, που θα μπορούν να εξάγονται από την Ε.Ε στον Καναδά με μηδενικούς δασμούς, από 4% σε 8%. Η Ιταλία και η Γαλλία, που αντιμετώπιζαν ακριβώς το ίδιο θέμα, δήλωσαν την ικανοποίησή τους για τη συμφωνία. Σημειώνεται ότι τα ιταλικά και γαλλικά τυριά ασιάγκο, φοντίνα, γκοργκοντζόλα και μίνστερ θα απολαμβάνουν στην καναδική αγορά την ίδια ακριβώς προστασία όπως η ελληνική φέτα. Η περίφημη παρμεζάνα, όπως και πάνω από 1,000 ΠΟΠ & ΠΓΕ δεν συμπεριλαμβάνονται καθόλου.
Από όλα τα παραπάνω είναι σαφές ότι με την εμπορική συμφωνία ΕΕ – Καναδά δεν χάθηκε τίποτα από ό,τι μέχρι τώρα είχαμε για την Ελληνική φέτα. Αντίθετα, εξασφαλίστηκαν πολλά και μπήκαν σαφείς όροι και κανόνες σε μια αγορά που μέχρι τώρα λειτουργούσε παντελώς ανεξέλεγκτα και με αυτό το γνώμονα θα προχωρήσουμε στις επόμενες δύσκολες διαπραγματεύσεις.
Ερώτημα: καλύτερα χωρίς συμφωνία; Όχι! Δείτε τι γίνεται με το ελληνικό γιαούρτι στις ΗΠΑ, όπου δεν υπάρχει καμία προστασία, γιατί δεν υπάρχει συμφωνία και οι έλληνες παραγωγοί, παρά το γεγονός ότι έχουν ικανό μέγεθος και δεν είναι μικροπαραγωγοί χάνουν τις δίκες. Και αυτό γιατί σύμφωνα με το εκεί νομικό σύστημα το ελληνικό γιαούρτι θεωρείται “generic”, (κοινή ονομασία) όπως μέχρι πριν τη συγκεκριμένη συμφωνία εθεωρείτο η ελληνική φέτα στον Καναδά και τώρα θεωρείται «ΠΟΠ».
Αναφορικά με την επικείμενη Συμφωνία με την Σιγκαπούρη, για τις Ελιές και Φέτα, καλό είναι να είναι κανείς πιο προσεκτικός και πιο ψύχραιμος και να διαβάζει τα κείμενα με προσοχή. Και το μόνο σχόλιο που μπορώ να κάνω για την περιβόητη βόμβα του κ. Χουντή είναι ότι πρόκειται απλώς για το αποτέλεσμα εσωτερικής διαβούλευσης που πραγματοποίησαν οι Αρχές της Σιγκαπούρης το Μάρτιο 2013, τα αποτελέσματα της οποίας δεν έχουν επισήμως ανακοινωθεί στην ΕΕ. Ο εν λόγω κατάλογος είναι προσωρινός και δεν θα οριστικοποιηθεί πριν από τη θέσπιση σχετικού νομικού πλαισίου από πλευράς Σιγκαπούρης, το οποίο θα πρέπει προηγουμένως να γίνει απολύτως αποδεκτό από την ΕΕ. Στο περιθώριο δε της πρόσφατης Υπουργικής Συνδιάσκεψης του ΠΟΕ στην Ινδονησία συναντήθηκα με τον ομόλογό μου Υπουργό της Σιγκαπούρης, στον οποίο τόνισα ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της συμφωνίας είναι η αναγνώριση και προστασία των Ευρωπαϊκών προϊόντων ΠΟΠ και ΠΓΕ, επισημαίνοντας παράλληλα και τις δικές μας εθνικές ευαισθησίες, ιδίως σε ό,τι αφορά τη Φέτα και την Ελιά Καλαμάτας. Και η προσπάθεια συνεχίζεται σε συνεργασία πάντοτε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στο πλαίσιο δε των προτεραιοτήτων της Προεδρίας μας συναντήθηκα στις 21 Ιανουαρίου με τον Επίτροπο κ. Karel De Gucht, ο οποίος μου είπε ότι δεν μας δεσμεύουν ως Ε.Ε. τα αποτελέσματα των δημοσίων διαβουλεύσεων του αντισυμβαλλομένου, δηλαδή της Σιγκαπούρης και μου εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι η Επιτροπή θα εντατικοποιήσει τις προσπάθειες και τις πιέσεις της προς τις Αρχές της Σιγκαπούρης, ούτως ώστε η Φέτα και οι Ελιές Καλαμάτας να απολαύσουν πλήρη προστασία στην εν λόγω χώρα.
Κύριε Πρόεδρε,
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Σήμερα μόλις το 15% των εξαγωγών φέτας πραγματοποιείται εκτός Ε.Ε. θέλω σήμερα να επικεντρωθώ στις ευκαιρίες που υπάρχουν για τους Έλληνες παραγωγούς Φέτας
Ο Οργανισμός Προώθησης Εξαγωγών (ΟΠΕ), το 2013 ο ΟΠΕ συμμετείχε σε δεκαοκτώ Διεθνείς Εκθέσεις Τροφίμων και Ποτών του Εξωτερικού, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται οι μεγαλύτερες του κόσμου στο είδος τους, όπως η Διεθνής Έκθεση ANUGA στην Κολωνία της Γερμανίας και η Διεθνής Έκθεση GULFOOD στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Στις παραπάνω Διεθνείς Εκθέσεις οι εταιρίες που δραστηριοποιούνται στις εξαγωγές Ελληνικής φέτας συμμετείχαν σε ξεχωριστό τμήμα, εντός της Ελληνικής συμμετοχής, για τον κλάδο των γαλακτοκομικών. Σημειώνεται ότι τόσο στην SIAL 2012 όσο και στην ANUGA 2013 ο ΟΠΕ διοργάνωσε ειδικές προωθητικές ενέργειες για το σύνολο του κλάδου των γαλακτοκομικών και ειδικότερα για τη φέτα με γευστικές δοκιμές, λειτουργία εστιατορίου εντός της Έκθεσης όπου αναγνωρισμένοι Έλληνες chef μαγείρεψαν Ελληνικά πιάτα με Ελληνικά προϊόντα συμπεριλαμβανομένης και της Ελληνικής φέτας. Σημειώνουμε ότι ο Ελληνικός Οργανισμός Εξωτερικού Εμπορίου έχει προγραμματίσει και για το 2014 την Ελληνική συμμετοχή σε είκοσι τουλάχιστον Διεθνείς Εκθέσεις του εξωτερικού κου κλάδου των τροφίμων και των ποτών και έχει καλέσει το σύνολο των επιχειρήσεων του κλάδου, των Ενώσεων και των Συνεταιρισμών να λάβουν μέρος. Ιδιαίτερα δε για τη SIAL 2014 η οποία θα γίνει τον Οκτώβριο στο Παρίσι, ο ΟΠΕ σε συνεργασία με τους φορείς του προϊόντος προετοιμάζει τη λειτουργία cheese-bar με γευστικές δοκιμές και επιδείξεις. Επί πλέον ο ΟΠΕ είναι στη διάθεση των Ελληνικών Επιχειρήσεων για τη δημιουργία και την υλοποίηση προωθητικών ενεργειών σε super market και πολυκαταστήματα του εξωτερικού.
Δεύτερον, τις αμέσως επόμενες ημέρες θα συζητηθεί στην Επιτροπή Παραγωγής & Εμπορίου το Ν/Σ για την δημιουργία της Ελληνικής Εταιρείας Επενδύσεων & Εξωτερικού Εμπορίου (Enterprise Greece). Ενός φορέα, που πρόθεσή μας είναι να αποτελέσει την αιχμή του δόρατος στην προσπάθειά μας για την προώθηση των εξαγωγών και την προσέλκυση άμεσων επενδύσεων από το εξωτερικό (FDI). Διότι είναι αυτοί οι δύο τομείς που αποτελούν τους βασικούς πυλώνες της εθνικής μας στρατηγικής για την εξωστρέφεια της εθνικής οικονομίας. Η επιδίωξή μας κωδικοποιείται στο τρίπτυχο την ανάπτυξη συνεργειών μεταξύ εξαγωγών επενδύσεων, την στόχευση σε αγορές και προϊόντα όπου υπάρχει ιδιαίτερη προοπτική για εμάς και την βελτίωση της συνεργασίας με τον Ιδιωτικό Τομέα
Τρίτον με την καθιέρωση του Ελληνικού Σήματος
• Όπως γνωρίζετε, δεν μπορεί να υπάρξει υποχρεωτική αναγραφή προέλευσης πρώτης ύλης π.χ. γάλα σε προϊόν. Αντίκειται στους κανόνες της ενιαίας αγοράς.
• Αντ` αυτής δρομολογούμε το ελληνικό σήμα. Το οποίο ναι μεν θα είναι προαιρετικό, αλλά η συνειδητοποίηση των καταναλωτών εντός και εκτός Ελλάδος μπορούν να το καταστήσουν αναγνωρίσιμο και εν τοις πράγμασι αναγκαίο.
Τέταρτον το Υ.Α.Α.Τ. δρομολογεί προγράμματα προώθησης της φέτας αλλά και ενίσχυσης της κτηνοτροφίας.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΦΕΤΑΣ
Μέχρι σήμερα έχουν υλοποιηθεί δύο προγράμματα στα οποία η φέτα προωθείτο κατ’ αποκλειστικότητα ή μεταξύ άλλων ΠΟΠ προϊόντων (συνολικού προϋπολογισμού 6.535.000 ευρώ) απευθυνόμενα στην εσωτερική αγορά της Ε.Ε. Επίσης, βρίσκεται σε εξέλιξη ένα πρόγραμμα προώθησης αποκλειστικά της φέτας (συνολικού προϋπολογισμού 4.928.352 ευρώ) το οποίο στοχεύει τις ΗΠΑ.
Επιπροσθέτως, εγκρίθηκε πρόσφατα ένα πρόγραμμα προώθησης προϊόντων στα οποία συμπεριλαμβάνεται και η φέτα (συνολικού προϋπολογισμού 5.139.284 ευρώ), το οποίο στοχεύει στην αγορά των ΗΠΑ και επίκειται η υπογραφή σύμβασης μεταξύ των δικαιούχων και του ΥΠΑΑΤ.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΤΗΣ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑΣ
Στο πλαίσιο των επιδοτούμενων εθελοντικών δράσεων έχουν εγκριθεί μεταξύ άλλων δράσεις για τη “Βιολογική κτηνοτροφία”, δηλαδή για την προστασία των φυσικών πόρων και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, την αειφορική διαχείριση των βοσκοτόπων, τη βελτίωση της ευζωίας των ζώων και την προσφορά εγγυήσεων στους καταναλωτές για ασφαλή προϊόντα ζωικής προέλευσης.