O αναρχικός των δύο κόσμων

 “Αν θέλεις εγκληματίες, φτιάξε νόμους, αν θέλεις κλέφτες, φτιάξε ιδιοκτήτες”…

” Ένα παιδί απαλλαγμένο από την ενοχή της ιδιοκτησίας κι απελευθερωμένο από το βαρύ φορτίο του οικονομικού ανταγωνισμού θα μεγαλώσει με τη θέληση  να κάνει ό,τι είναι ανάγκη να γίνεται κάθε φορά και θα αντλεί χαρά από αυτό”…

Ως εισαγωγή:

Ο σοφός επιστήμονας της Φυσικής Σεβέκ, φορέας μιας επαναστατικής θεωρίας που ανοίγει εκπληκτικούς συμπαντικούς ορίζοντες αλλά και ελκύει δυνάμεις που την εποφθαλμιούν προς ίδιο όφελος, είναι ο κεντρικός ήρωας του αριστουργηματικού μυθιστορήματος της πολύ αξιόλογης Ursula K. Le Guin (1929 – ), με τίτλο “ο αναρχικός των δύο κόσμων” (εκδόσεις PARSEC , πρωτότυπος τίτλος “THE DISPOSSESSED”). Το βιβλίο αυτό, που ανήκει στο είδος της λογοτεχνίας του Φανταστικού, αποτελεί στην ουσία μια σπουδαία πολιτική και κοινωνική πραγματεία εντυπωσιακής έμπνευσης και διαύγειας πνεύματος καθώς και ιδιαίτερης φιλοσοφικής αξίας.

 

Ο ήρωας του μυθιστορήματος αυτού προέρχεται από έναν κόσμο ξερό, πνιγμένο στη σκόνη και γεμάτο αντίξοες συνθήκες όσον αφορά την επιβίωση των κατοίκων, που ζούνε σε πλήρως αυτοοργανωμένες κοινότητες-συγκοινωνούντα δοχεία, όπου κυριαρχεί ένας λειτουργικός και αποδοτικός καταμερισμός εργασίας κι από τον οποίο ουδείς εξαιρείται. Μια προσφορά εργασίας που αποτελεί αυτονόητη, εθελοντικού χαρακτήρα πρωτίστως, κι αναγκαία συνθήκη τηρουμένων των ιδιαιτεροτήτων και δυσκολιών. Ένας πλανήτης που διαπνέεται από τις αρχές και τα ιδανικά μιας αναρχικής ουτοπίας κι όπου η ταύτιση ατομικού και συλλογικού συμφέροντος αποτελεί και την κινητήρια κοινωνική δύναμη. Μια κοινωνική συνθήκη, στη σελήνη με το όνομα “Ανάρες”, που έχει καταργήσει τους νόμους και την ιεραρχία και έχει ξανοιχτεί σε ελευθεριακή ουτοπία, με το πνεύμα μιας συγκινητικής αλληλεγγύης κι έλλειψης εγωτισμού να διέπει την κοινωνική συνύπαρξη.  Εκεί όπου έχει εκλείψει παντελώς το δίκαιο του ισχυροτέρου μέσα σε μια κοινωνία ζούγκλα. Εκεί όπου αγνοούνται παντελώς έννοιες όπως θρησκείες (οι οποίες υποτάσσουν διανοητικά και υλικά τους ανθρώπους σε ανύπαρκτους ουράνιους και ισοπεδωτικά υπαρκτούς γήινους αφεντάδες), σημαίες, ιεραρχική οργάνωση, στρατός και αστυνομία, κλοπή, συσσώρευση αγαθών και ιδιοκτησιακό καθεστώς (οι κάτοικοι δεν έχουν συνήθως μόνιμες κατοικίες μια και ποτέ δεν μένουν για πάντα στο ίδιο μέρος ανάλογα με τις ανάγκες τις οποίες καλούνται να καλύψουν μετακινούμενοι σε διάφορες τοποθεσίες και  παίρνουν ό,τι κάθε φορά χρειάζονται από κοινόχρηστες αποθήκες, εμφορούμενοι από μια νοοτροπία σεμνής λιτότητας), όπως και αγνοούνται κάθε λογής κουσούρια, εγκλήματα και συρράξεις που σχετίζονται με όλα τα προηγούμενα. Ωστόσο δεν λείπουν κι εκείνες οι πλευρές, οι οποίες προβληματίζουν τα πλέον ελεύθερα και ασυμβίβαστα μυαλά αυτής της ελευθεριακής κοινωνίας κι επισημαίνονται στοχαστικά από τη συγγραφέα.
(Για παράδειγμα: η συγκεκριμένη κοινωνία “είχε συλληφθεί ως διαρκής επανάσταση και η επανάσταση άρχιζε από τον σκεπτόμενο νου” και ο ήρωας του βιβλίου επιθυμεί να γκρεμίσει με το πρωτοποριακό του έργο και την πλήρως ασυμβίβαστη στάση του “τους τοίχους που χτίζουν οι άνθρωποι” και μπαίνουν μέσα, ακόμα και σε μια τέτοιας υφής κοινωνική πραγματικότητα. Όπου σύμφωνα με την αντίληψη του επιστήμονα, του οποίου άλλωστε οι επιστημονικά, και όχι μόνο, επαναστατικές ιδέες ξενίζουν τους ανθρώπους της κοινωνίας του -και αρχικά αντιμετωπίζονται φοβικά από ένα άτυπο και σχεδόν γραφειοκρατικής λογικής, κατεστημένο έστω και χωρίς την παραμικρή ιεραρχικής μορφής εξουσία- ίσως “η κοινωνική συνείδηση ξεπέρασε την ατομική, αντί να υπάρχει ισορροπία μεταξύ τους”. Κάτι, που αν τελικά ισχύει, θεωρεί χρέος του να κάνει ό,τι μπορεί για να διορθωθεί.  Και, όπως λέει στη σύντροφό του, “φοβόμαστε την απόρριψη, φοβόμαστε μη μας χαρακτηρίσουν τεμπέληδες, μη λειτουργικούς κι εγωτιστές…” Όμως για τον Σεβέκ, και άρα για τη συγγραφέα, η αντίληψη τόσο της ιστορίας όσο και των κοινωνικών σχέσεων και συσχετίσεων μέσα σε αυτήν δεν μπορεί ποτέ να είναι μονολιθική και γραμμική. Όπως ας πούμε των σκληροπυρηνικών μαρξιστοειδών, των “ειδικευμένων της επανάστασης”, των καθοδηγητών που στη συνέχεια μετασχηματίζονται σε διευθυντές και διασώζουν την αρχή της ιεραρχίας και διαιωνίζουν την καταπιεστική βία της εξουσίας…)

Στο απόσπασμα από το βιβλίο, το οποίο θα παραθέσουμε στη συνέχεια, ο κορυφαίος επιστήμονας και μεγάλος ανθρωπιστής συνάμα Σεβέκ ταξιδεύει αυτοεξόριστος στον μητρικό του κόσμου του πλανήτη, τον “Γιουράς”(υπάρχουν άραγε πολλοί τέτοιοι “διανοούμενοι” στη γήινη δυστοπία μας; όπου η επιστήμη και η “διανόηση” είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό, δυστυχώς, επιστρατευμένες και πλήρως ελεγχόμενες από τις ανελέητες ελίτ και τους ψυχοπαθητικής συμπεριφοράς χρηματοπιστωτικούς και πολυεθνικούς κολοσσούς, που προωθούν κι ελέγχουν και την κρατική αναλγησία…). Ο Σεβέκ διακινδυνεύει τα πάντα για να πάει στον πλανήτη αυτό, ώστε να μάθει, να διδάξει και να μοιραστεί γνώσεις και ιδέες, μέσα από μια συμπληρωματική λογική και με ευγενή αν και υπερφιλόδοξη επιδίωξη την απώτερου σκοπού ενωτική προσέγγιση δυο εκ διαμέτρου αντίθετων κόσμων. Γιατί ο Γιουράς (για την ακρίβεια το ισχυρότερο κράτος του πλανήτη στο οποίο βρίσκεται ο Σεβέκ) είναι ένας κόσμος που μαστίζεται από τις “υψηλότερες αξίες” του καπιταλισμού και καθορίζεται από την αστυνομοκρατία και το ιμπεριαλιστικό πνεύμα να οδεύουν χέρι χέρι με την πιο εξόφθαλμη κοινωνική ανισότητα και την εμπορευματοποίηση των πάντων. Και ο Σεβέκ, μέσα από μια βαθιά κατάσταση εσωτερικής διαμάχης, καταλήγει να βγάλει ένα λόγο (που μεταφέρουμε αμέσως μετά) απέναντι σε πλήθος συγκεντρωμένων ανθρώπων, σε μια τεράστια απεργιακή διαδήλωση ενάντια στην επιστράτευση λόγω πολέμου μ’ένα άλλο έθνος του πλανήτη, ενάντια στην πολεμική φορολογία και στην αύξηση των τιμών παρά τη μεγάλη ανεργία…

Ένας λόγος αφύπνισης, γενναιοψυχίας, αυθεντικής επαναστατικής υπέρβασης, γκρεμίσματος πάσης φύσεως τοιχών είτε διανοητικών είτε κοινωνικοπολιτικών (αυτά άλλωστε είναι αλληλοσυμπληρούμενα).
Ένας λόγος διαχρονικής δυναμικής και επίκαιρος όσο ίσως ποτέ άλλοτε στις βαθιά ανισόρροπες και εξωφρενικά νοσηρές εποχές που ζούμε…

Κι ένα βιβλίο που αξίζει να αναζητήσετε.

ανιχνευτής

” « Είναι ο πόνος που μας ενώνει. Δεν είναι η αγάπη. Η αγάπη δεν υπακούει στο πνεύμα και γίνεται μίσος όταν δεχτεί βία. Ο δεσμός που μας ενώνει, δεν είναι ζήτημα επιλογής. Είμαστε αδελφοί. Είμαστε αδέλφια σε ό,τι μοιραζόμαστε. Στον πόνο που καθένας μας πρέπει να υποφέρει μόνος, στη φτώχεια, στην ελπίδα, γνωρίζουμε την αδελφοσύνη μας.  Την γνωρίζουμε γιατί αναγκαστήκαμε να την μάθουμε. Ξέρουμε ότι δεν υπάρχει άλλη βοήθεια για εμάς πέρα απ’την αλληλοβοήθεια, ότι κανένα χέρι δεν θα μας σώσει, αν δεν απλώσουμε τα χέρια μας. Και το χέρι που απλώνετε είναι άδειο, σαν το δικό μου. Δεν έχετε τίποτα. Δεν κατέχετε τίποτα. Είστε ελεύθεροι. Το μόνο που έχετε είναι αυτό που είστε κι αυτό που δίνετε. Βρίσκομαι εδώ γιατί διακρίνετε σ’εμένα την υπόσχεση , την υπόσχεση που δώσαμε πριν από διακόσια χρόνια σ’αυτή την πόλη- την υπόσχεση που τηρήθηκε. Γιατί εμείς στην Ανάρες την τηρήσαμε. Δεν έχουμε παρά μόνο την ελευθερία μας. Δεν έχουμε τίποτα άλλο να σας δώσουμε, παρά μόνο την ελευθερία σας. Έχουμε νόμο την αρχή της αλληλοβοήθειας των ανθρώπων. Έχουμε κυβέρνηση την ελεύθερη ένωση. Δεν έχουμε κράτη, έθνη, προέδρους, πρωθυπουργούς, αρχηγούς, στρατηγούς, αφεντικά, τραπεζίτες, φεουδάρχες, μεροκαματιάρηδες, ελεημοσύνη, αστυνομία, στρατιώτες, πολέμους. Ούτε κι έχουμε περίσσευμα σε κάτι. Δεν κατέχουμε, μοιραζόμαστε. Δεν “ευημερούμε”. Κανένας από μας δεν είναι πλούσιος. Κανένας από μας δεν είναι παντοδύναμος. Αν θέλετε την Ανάρες, αν θέλετε να στραφείτε στο μέλλον, τότε πρέπει να σας πω ότι πρέπει να βαδίσετε μπροστά με άδεια χέρια. Πρέπει να προχωρήσετε μόνοι, γυμνοί, σαν παιδί που έρχεται στον κόσμο, που μπαίνει στο μέλλον του χωρίς παρελθόν, χωρίς να κατέχει τίποτα, που η ζωή του εξαρτάται εξολοκλήρου από τους άλλους. Δεν μπορείτε να πάρετε ό,τι δεν έχετε δώσει και είστε εσείς που πρέπει να δοθείτε. Δεν μπορείτε να αγοράσετε την Επανάσταση. Δεν μπορείτε να κάνετε την Επανάσταση. Μπορείτε μόνο να είστε η επανάσταση. Είτε η Επανάσταση θα είναι στο πνεύμα σας, είτε πουθενά ».
 Κι ενώ τέλειωνε το λόγο του, η φωνή του άρχιζε να καλύπτεται από το βουητό των ελικοπτέρων της αστυνομίας που πλησίαζαν…”

http://antidras.blogspot.gr/2016/08/blog-post_29.html