Οι προοπτικές για το Λιανικό Εμπόριο στην Ελλάδα

Όπως τις εκτιμά το ΙΟΒΕ

Η συνεχής ύφεση και η επίδρασή της στα νοικοκυριά αποτυπώνονται με ακρίβεια στους δείκτες που σχετίζονται με το λιανικό εμπόριο. Πιο συγκεκριμένα, ο δείκτης όγκου το 2012 μειώθηκε κατά 12,2%, ελαφρά περισσότερο από ότι το 2011 (10,3%). Ενδεικτικό της δεινής θέσης στην οποία βρίσκεται το λιανικό εμπόριο είναι το γεγονός πως όλοι ανεξαιρέτως οι σχετικοί υποκλάδοι του εμφανίζουν σημαντικές απώλειες στο τζίρο τους για ακόμα ένα χρόνο. Αναλυτικότερα, η μεγαλύτερη μείωση το 2012 εμφανίστηκε στα είδη ένδυσης-υπόδησης (-20,6% έναντι -18,8% το 2011), ενώ ο δείκτης όγκου συρρικνώνεται σημαντικά και στα έπιπλα-ηλεκτρικά είδη (κατά 16,3%, έναντι -15,7%). Εκτεταμένη μείωση στη ζήτηση εμφανίζεται στα καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων, της τάξης του 15%, σε συνέχεια ευρείας υποχώρησης το 2011 σε σχέση με το 2010 κατά 16,5%. Ταυτόχρονα, συνεχίστηκε η καθοδική πορεία του δείκτη στα τρόφιμα-ποτά-καπνό, με ρυθμό 13,6%, σε συνέχεια μείωσης κατά 14,9% το 2011. Οι ηπιότερες υποχωρήσεις εμφανίζονται στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων (-7,9% αντί -3,5% το 2011) καθώς και στα πολυκαταστήματα (-4,7% έναντι αύξησης 2,5% πρόπερσι).

 

Η κάμψη στο λιανικό εμπόριο συνεχίζεται και κλιμακώνεται το φετινό Ιανουάριο, με το δείκτη όγκου του να είναι 16,4% χαμηλότερος σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2012, όταν υποχωρούσε κατά 10,6%. Όλοι οι υποκλάδοι παρουσιάζουν μείωση σε σχέση με τις αρχές του 2012, η οποία στους μισούς (καύσιμα-λιπαντικά, φαρμακευτικά-καλλυντικά, ένδυση-υπόδηση, έπιπλα-ηλεκτρικά είδη-οικιακός εξοπλισμός) είναι μεγαλύτερη από αυτή του γενικού δείκτη.  

Η κάμψη στο λιανικό εμπόριο έχει ήδη αποτυπωθεί στους δείκτες επιχειρηματικών προσδοκιών, όπως αυτοί προκύπτουν από τις έρευνες οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ. Στο σύνολο του λιανικού εμπορίου η απαισιοδοξία εντάθηκε το προηγούμενο έτος, καθώς ο δείκτης υποχώρησε με ταχύτερο ρυθμό από ότι το 2011 (-3,1% έναντι -0,5%). Αναλυτικότερα, στις επιμέρους κατηγορίες, απαισιοδοξία επικράτησε για πρώτη φορά τα τελευταία τρία χρόνια στον κλάδο των τροφίμων- ποτών (-13,4% το 2012 σε σχέση με +5,6% το 2011). Στον κλάδο των πολυκαταστημάτων, οι προσδοκίες εξασθένησαν και το 2012 (-10,6%), παρά την έντονη πτώση τους το 2011 (-38,2%). Αντιθέτως, σε ανοδική τροχιά κινήθηκαν το 2012 οι προσδοκίες στους κλάδους ένδυσης-υπόδησης (+6,1%), μετά όμως τη ραγδαία επιδείνωσή τους το 2011 (-20,6%). Στα είδη οικιακού εξοπλισμού η περυσινή άνοδος υπεραντιστάθμισε την πτώση του 2011 (+29% έναντι -13,2%). Τέλος, στον κλάδο οχημάτων-ανταλλακτικών παρέμειναν οι προσδοκίες αμετάβλητες.

Στον κλάδο Αυτοκινήτων – Οχημάτων, οι προσδοκίες σταθεροποιήθηκαν το 2012 στο επίπεδο του 2011, στις 60,7 μονάδες, ενώ βρέθηκαν υψηλότερα από ότι το 2010 (42,9 μονάδες). Έτσι, σε συνέχεια των εξελίξεων το 2011, το πρόγραμμα απόσυρσης παρότι δεν ενίσχυσε σημαντικά τις τρέχουσες πωλήσεις, αλλά και ούτε τις προοπτικές τους, εκτιμάται ότι βελτίωσε τη διαχείριση των αποθεμάτων εκ μέρους των εταιρειών, με αποτέλεσμα ο δείκτης να σταθεροποιηθεί.


 

Διάγραμμα 3.3

Δείκτης Όγκου Λιανικού Εμπορίου (2005=100) και Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών Λιανικού Εμπορίου (1996-2006=100)

 

Πηγή: ΙΟΒΕ


 

Πίνακας 3.4

Ετήσιες Μεταβολές Δείκτη Όγκου στο Λιανικό Εμπόριο

Κατηγορίες καταστημάτων λιανικού εμπορίου

Δείκτης Όγκου (2005=100)

2010

2011

2012

Ετήσια

Ετήσια

Μεταβολή ’12/’11

Μεταβολή ’11/’10

Γενικός Δείκτης

93,7

84,2

73,9

-12,2%

-10,1%

Γενικός Δείκτης (εκτός καυσίμων και λιπαντικών αυτοκινήτων)

92,0

84,0

74,1

-11,8%

-8,7%

Επιμέρους κατηγορίες καταστημάτων

Μεγάλα καταστήματα τροφίμων

101,4

97,8

90,1

-7,9%

-3,6%

Πολυκαταστήματα

96,6

99,0

94,4

-4,6%

+2,5%

Καύσιμα και Λιπαντικά Αυτοκινήτων

81,8

68,3

58,1

-14,9%

-16,5%

Τρόφιμα-Ποτά-Καπνός

88,9

75,7

65,4

-13,6%

-14,8%

Φαρμακευτικά-Καλλυντικά

107,7

98,1

85,7

-12,6%

-8,9%

Ένδυση-Υπόδηση

86,5

70,2

55,7

-20,7%

-18,8%

Έπιπλα-Ηλεκτρικά Είδη-Οικιακός Εξοπλισμός

88,8

74,9

62,7

-16,3%

-15,7%

Βιβλία-Χαρτικά-Λοιπά είδη δώρων

79,4

75,3

66,2

-12,1%

-5,2%

Πηγή: ΙΟΒΕ

Πίνακας 3.5

Κλαδικοί Δείκτες Επιχειρηματικών Προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο (1996-2006=100)

 

2010

2011

2012

ΠΜ% ’11/’10

Π.Μ.% ’12/’11

Τρόφιμα-Ποτά-Καπνός

76,3

80,6

69,8

5,6%

-13,4%

Υφάσματα-Ένδυση-Υπόδηση

68,4

54,3

57,6

-20,6%

+6,1%

Είδη Οικιακού Εξοπλισμού

55,2

47,9

61,8

-13,2%

+29,0%

Οχήματα-Ανταλλακτικά

42,9

60,7

60,7

41,5%

0,0%

Πολυκαταστήματα

87,1

53,8

48,1

-38,2%

-10,6%

Σύνολο Λιανικού Εμπορίου

59,2

58,9

57,1

-0,5%

-3,1%

Πηγή: ΙΟΒΕ

 


Στους δύο πρώτους μήνες του 2013, ο σχετικός δείκτης βρίσκεται κοντά στο μέσο όρο του 2012 (61,4 μονάδες), αλλά είναι σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με το αντίστοιχο δίμηνο του 2012, όπου όμως οι πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις είχαν αποθαρρύνει οποιεσδήποτε θετικές προσδοκίες. Έτσι, στις αρχές του 2013 οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις καταγράφουν σχετική βελτίωση, ενώ αντίθετα οι προβλέψεις για τις πωλήσεις του επόμενου διαστήματος επιδεινώνονται. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το ισοζύγιο αποθεμάτων γίνεται αρνητικό, καθώς η αβεβαιότητα που επικράτησε στο τελευταίο τρίμηνο του 2012, όπου πραγματοποιούνται και τα επιχειρησιακά πλάνα παραγγελιών των επιχειρήσεων, επέδρασε καθοριστικά στα σημερινά αποθέματα των επιχειρήσεων. Σχετική βελτίωση καταγράφεται και στο ισοζύγιο της απασχόλησης.

Με βάση τα στοιχεία της αγοράς, οι πωλήσεις επιβατικών διαμορφώθηκαν το 2012 στα 58,5 χιλ. οχήματα, μειωμένες κατά 40% σε σχέση με το 2011, ενώ η εξέλιξη του κύκλου εργασιών στον κλάδο εμπορίας αυτοκινήτων κατέγραψε, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, παρόμοια υποχώρηση, της τάξης 35%, με σταδιακή όμως εξασθένισή της στην πορεία των τριμήνων προς το τέλος του έτους. Στους δύο πρώτους μήνες του 2013 οι πωλήσεις είναι μειωμένες κατά 21%, με τη συνέχιση του προγράμματος της απόσυρσης να κρίνεται ότι αποτελεί σε κάθε περίπτωση αναγκαίο μέτρο συγκράτησης της κίνησης στην αγορά.