Η ιστορία φάνταζε τόσο απλή στην αρχή του έτους. Οι μετοχές πραγματοποιούσαν ράλι εξαιτίας της αισιοδοξίας για την παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη. Οι αποδόσεις των αμερικανικών και των γερμανικών ομολόγων αναμένονταν να κορυφωθούν σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα καθώς η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) είχε ξεκινήσει το tapering της ποσοτικής χαλάρωσης (ή αγοράς στοιχείων ενεργητικού). Οι επενδυτές είχαν τοποθετηθεί αναλόγως.
Στη συνέχεια, ωστόσο, η ιστορία πήρε μία απροσδόκητη και ανησυχητική τροπή. Μόλις πέντε εβδομάδες μετά την έναρξη του 2014, οι αγορές άρχισαν να παραπαίουν από αναζωπύρωση των αναταραχών, ιδίως στις αναδυόμενες οικονομίες. Ο δείκτης FTSE All-World έπεσε σχεδόν κατά 5 τοις εκατό. Στην Ιαπωνία, ο δείκτης Nikkei 225 έπεσε κατά 13 τοις εκατό. Αντί να αυξηθούν, οι αποδόσεις των 10ετών κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ μειώθηκαν κατά μισή περίπου ποσοστιαία μονάδα –μία μεγάλη κίνηση για μία συνήθως σταθερή αγορά.
Τι πήγε λοιπόν στραβά; Πολλές διαφορετικές εξηγήσεις έχουν δοθεί στους επενδυτές (γεγονός που πιθανότατα έχει προσθέσει στη νευρικότητά τους), με τα ιστορικά πρωτοφανή πειράματα νομισματικής πολιτικής των κεντρικών τραπεζών να περιπλέκουν τα πράγματα ακόμη περισσότερο. Η μεταβλητότητα της αγοράς δείχνει τη ραγδαία αβεβαιότητα των επενδυτών σχετικά με το αν όλο αυτό αποτελεί μία διόρθωση –ή τα πρώιμα στάδια της επόμενης οικονομικής κρίσης.
Σας παρουσιάζουμε λοιπόν έναν σύντομο οδηγό σχετικά με τον τρόπο σκέψης της αγοράς, ως προς το γιατί τα πράγματα πήγαν στραβά, χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι ήρθε και το τέλος του κόσμου.
Ανάστροφη Ώση
Αρχικά, είδαμε τα «ιδιοσυγκρασιακά» δεινά των αναδυόμενων αγορών να επιδεινώνται από τα σχέδια περί tapering της Fed. Η απόφαση της κεντρικής τράπεζας της Αργεντινής να σταματήσει να υποστηρίζει το πέσο οδήγησε στην κατακόρυφη πτώση του νομίσματος, προκαλώντας κραδασμούς και σε άλλες αναπτυσσόμενες οικονομίες, ιδίως σε εκείνες που εξαρτώνταν περισσότερο από το ξένο κεφάλαιο, το οποίο απειλούσαν να μειώσουν οι ενέργειες της Fed. Τα προβλήματα ήταν ιδιοσυγκρασιακά διότι δεν ήταν στην κλίμακα της ασιατικής κρίσης του 1997 και συγκεντρώνονταν σε λίγες χώρες οι οποίες παρουσίαζαν προφανείς αδυναμίες.
Όμως, η αρνητική επίδραση στην ψυχολογία των επενδυτών εξαπλώθηκε. Η ιστορία είχε πλέον να κάνει με «ευρύτερα αποτελέσματα επανεξισορρόπησης αντιστροφής χαρτοφυλακίου» (για να χρησιμοποιήσουμε ορολογία της κεντρικής τράπεζας) τα οποία προκλήθηκαν από τις πρόσφατες ενέργειες της Fed.
Κατά τη διάρκεια των χρόνων της κρίσης, η ποσοτική χαλάρωση οδήγησε εσκεμμένα τους επενδυτές σε πιο ριψοκίνδυνα περιουσιακά στοιχεία ή τομείς, όπως οι μετοχές και οι αναδυόμενες αγορές. Όπως ήταν λογικό, η απόφαση της Fed να μειώσει σταδιακά (tapering) τις αγορές περιουσιακών στοιχείων της, θα αντέστρεφε αυτή τη διαδικασία.
Αυτό φαίνεται να συνέβη. Καθώς οι επενδυτές αναζητούσαν καταφύγια, οι αποδόσεις –οι οποίες κινούνται αντιστρόφως ανάλογα με τις τιμές- έπεσαν στα αμερικανικά κρατικά ομόλογα και στα γερμανικά Bunds. Η ιστορία μετατράπηκε σε μία γενικευμένης αγοράς «risk-off», παρόμοια με αυτές που χαρακτήριζαν τις πτωτικές φάσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.
Ωστόσο αν η ιστορία είχε να κάνει μόνο με «αναδιάρθρωση χαρτοφυλακία» ή «risk off», γιατί δεν υπήρξε και σημαντικό ξεπούλημα στις αγορές ομολόγων των χωρών που πλήττονται από την κρίση στην περιφέρεια της ευρωζώνης; Τα ισπανικά και τα ιταλικά ομόλογα ήταν οι μεγαλύτεροι κερδισμένοι στο «κυνήγι των αποδόσεων» των επενδυτών. Μέχρι στιγμής φέτος, το ράλι έχει συνεχιστεί σε μεγάλο βαθμό δίχως διακοπή.
Υπερβολική συναίνεση
Μία εξήγηση είναι ότι οι προοπτικές της ευρωζώνης είχαν βελτιωθεί τόσο που ακόμη και οι αγορές χρέους των οικονομιών της περιφέρειας αποτελούσαν (σχετικά) καταφύγια. Μία εναλλακτική εξήγηση είναι ότι μετά τα ισχυρά ράλι του περασμένου έτους, οι αγορές μετοχών των ΗΠΑ και της Ευρώπης ήταν ούτως ή άλλως ευάλωτες σε μία διόρθωση που θα έπρεπε να είχε γίνει εδώ και καιρό.
Οι στρατηγικοί αναλυτές με τους οποίους έχω μιλήσει αυτή την εβδομάδα μετανιώνουν την αποτυχία τους, εκ των υστέρων, να εντοπίσουν τον επικίνδυνο βαθμό συναίνεσης στην αρχή της χρονιάς σχετικά με το πώς θα εξελισσόταν το 2014. Όταν οι επενδυτές ενεργούν ως αγέλη, οι πιο έξυπνοι επενδυτές βγάζουν τα κέρδη. Οι υπόλοιποι παλεύουν να ακολουθήσουν.
Η αναδυόμενη αναταραχή στις αγορές μπορεί να έχει δώσει το έναυσμα για τη διόρθωση στις μετοχές –ή μπορεί να ήταν τα αδύναμα οικονομικά δεδομένα των ΗΠΑ, τα οποία προκάλεσαν αμφιβολίες σχετικά με την ισχύ της ανάκαμψης της χώρας και το χρονοδιάγραμμα του προγράμματος «tapering» της Fed.
Εδώ κρύβεται κι άλλο ένα σενάριο: οι δείκτες της οικονομικής δραστηριότητας των ΗΠΑ αλλοιώθηκαν από την κακοκαιρία –μία εξήγηση που είναι πάντα εύχρηστη όταν τα πράγματα πάνε στραβά- τον Ιανουάριο όταν ένα μεγάλο μέρος της χώρας είχε καταληφθεί από πολικό ψύχος.
Εντωμεταξύ, στο παρασκήνιο κρύβονταν σταθερά οι ανησυχίες για την στασιμότητα της οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας. Ο φετεινός πανικός επιδεινώθηκε από τους αδύναμους δείκτες PMI (purchasing managers index) για τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη.
Ακόμη πιο ανησυχητική ήταν η παραλίγο χρεοκοπία τον περασμένο μήνα σε μία κινεζική εταιρεία trust fund, η οποία αποφεύχθηκε την τελευταία στιγμή, αφήνοντας ωστόσο μεγάλα ερωτήματα σχετικά με το πώς η Κίνα θα ελέγξει το γιγαντιαίο σκιώδες, τραπεζικό της σύστημα.
Η Κίνα είναι αυτή την οποία παρακολουθούν από κοντά οι αγορές. Όλες οι υπόλοιπες ιστορίες αναφέρονται σε προσωρινά φαινόμενα τα οποία θα μπορούσαν να εξασθενίσουν –αν μένει να δούμε τον αντίκτυπο του tapering της Fed μέσα στους επόμενους μήνες. Ωστόσο, η ικανότητα των κινεζικών αρχών να σταθεροποιήσουν την οικονομία της χώρας θα μπορούσε να αποδειχθεί ζωτικής σημασίας για την αποτροπή ενός πολύ χειρότερου παγκόσμιου sell-off, καθώς και για να εξασφαλίσει ότι η ιστορία των χρηματοπιστωτικών αγορών το 2014 δεν θα έχει άδοξο τέλος.
http://www.sofokleous10.gr/2012-07-24-09-27-56/255950-sssss