Η πρώτη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξίας με τη νέα του σύνθεση πραγματοποιήθηκε χτες 7/10/2013 στο ΥΠΕΚΑ, υπό την προεδρία του Γενικού Γραμματέα Χωροταξίας και Αστικής Ανάπτυξης Σωκράτη Αλεξιάδη, ώστε να συζητηθεί το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό.
Στη συνεδρίαση απηύθυναν χαιρετισμό ο Υπουργός ΠΕΚΑ, Γιάννης Μανιάτης, και ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ, Σταύρος Καλαφάτης, ενώ σύντομη παρέμβαση πραγματοποίησε η Γενική Γραμματέας ΥΠΕΚΑ Νάντια Γιαννακοπούλου.
Ο Υπουργός ΠΕΚΑ, Γιάννης Μανιάτης, αναφέρθηκε στην ανάγκη επικαιροποίησης του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό με βάση τις νέες συνθήκες και τις προκλήσεις του μέλλοντος. Ο Υπουργός ΠΕΚΑ σημείωσε την ανάγκη προσαρμογής σε ένα νέο γεωπολιτικό σκηνικό, την αναγκαιότητα προώθησης της αναπτυξιακής διαδικασίας, με αειφορία και βιωσιμότητα, και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, το στόχο της ανάδειξης ενός ποιοτικού τουριστικού προϊόντος, με ειδική αναφορά στα τοπικά πλεονεκτήματα περιοχών της χώρας, καθώς και τα ζητήματα φέρουσας ικανότητας του οικοσυστήματος, αλλά και στην ανάγκη αλλαγής μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης. Ο Υπουργός ΠΕΚΑ έκανε ξεχωριστή αναφορά στις άλλες χωροταξικές πρωτοβουλίες του ΥΠΕΚΑ, που μπορούν να δώσουν ώθηση στο νέο αναπτυξιακό πρότυπο.
Συγκεκριμένα, ο Υπουργός ΠΕΚΑ, Γιάννης Μανιάτης, ανέφερε τα εξής:
«Είναι επιτακτική ανάγκη η χώρα να υπερβεί το μνημόνιο, με βάση κυρίως δύο πυλώνες: τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Η συνεργασία και συνέργεια όλων θα επιτρέψουν να αλλάξουμε το αναπτυξιακό και παραγωγικό μοντέλο. Γνωρίζουμε όλοι την ευρύτερη γεωπολιτική ρευστότητα, ιδιαίτερα στο χώρο της Μεσογείου, όμως είμαι βέβαιος ότι το περιβάλλον του τόπου μας μπορεί να αποτελέσει πόλο και πόρο τουριστικής ανάπτυξης, υψηλής ποιότητας, απευθυνόμενοι μάλιστα σε υψηλού εισοδηματικού επιπέδου παράγοντες. Χρειαζόμαστε μια νέα εθνική στρατηγική για τον τουρισμό μέσα από επενδύσεις, λαμβάνοντας υπόψη το περιβαλλοντικό ισοζύγιο και κατευθύνσεις ανά κατηγορία του εθνικού χώρου, με βάση μακροχρόνιο πρότυπο χωρικής τουριστικής ανάπτυξης.
Αυτό που απαιτείται είναι να περάσουμε από τον μαζικό, μονοθεματικό τουρισμό, στον ποιοτικό και πολυθεματικό, που μπορεί να είναι ταυτόχρονα οικονομικά ανταποδοτικός. Κι αυτό απαιτεί συμβατότητα του περιβάλλοντος, της χωροταξίας και του τουρισμού. Είναι αναγκαία η άμβλυνση της εποχικότητας, επιμηκύνοντας την τουριστική περίοδο, και η γεωγραφική διάχυση, με στόχο τόσο τη δημιουργία θέσεων εργασίας όσο και την ανάδειξη τον τοπικών ιδιαιτεροτήτων.
Σε αυτό το πλαίσιο δουλεύουμε για ένα νέο θεσμικό Χωροταξικό και Πολεοδομικό Πλαίσιο, πάνω στο οποίο θα υπάρξει εκτενής διαβούλευση το επόμενο διάστημα. Μέχρι το τέλος του χρόνου θα γίνει η ψήφιση των δύο Ρυθμιστικών Σχεδίων της Αττικής και της Θεσσαλονίκης. Πολλές φορές, αντί για νέους νόμους, απαιτείται να εφαρμόζουμε καλύτερα το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο. Γι αυτό κι εμείς προχωρούμε εφαρμόζοντας τη σχετική νομοθετική ρύθμιση που αφορά στα Σχέδια Ολοκληρωμένων Αστικών Παρεμβάσεων (ΣΟΑΠ), με στόχο τις συνέργειες με τις τοπικές κοινωνίες που μπορούν να δημιουργήσουν δράσεις ανάτασης των αστικών κέντρων – ήδη έχουμε ξεκινήσει συνεργασία με το Δήμο Αθηναίων για το ΣΟΑΠ της Αθήνας. Επιπλέον, για να επικαιροποιήσουμε τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια, ανοίγουμε το διάλογο με τις Περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ενώ περιμένουμε και τις προτάσεις των μελετητών, καθώς έχει ήδη γίνει καταγραφή των κοινωνικών, φυσικών και άλλων παραμέτρων που είναι αναγκαίες.
Σε όλα αυτά πρέπει να ληφθεί υπόψη και η επόμενη προγραμματική περίοδος, την οποία το ΥΠΕΚΑ διεκδικεί με αξιώσεις για όλα τα θέματα Περιβάλλοντος, Ενέργειας, Κλιματικής Αλλαγής και Χωροταξικού Σχεδιασμού, ώστε να υπάρχουν και τα χρηματοδοτικά εργαλεία, για να μπορούμε να στηρίξουμε και χρηματοδοτήσουμε όλες τις αναγκαίες πρωτοβουλίες».
Ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ, Σταύρος Καλαφάτης, ανέπτυξε το συνολικό σχέδιο του ΥΠΕΚΑ που εξελίσσεται και έχει ως στόχο «μια ριζική αλλαγή στον τρόπο που οργανώνουμε τον εθνικό χώρο». Ο Υπουργός Αναπληρωτής αναφέρθηκε τόσο στα νομοθετήματα που ήδη ψηφίστηκαν (κτηματολόγιο και δασικοί χάρτες, αντιμετώπιση αυθαίρετης δόμησης και περιβαλλοντικό ισοζύγιο) όσο και σε αυτά που προωθούνται. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε το νομοσχέδιο για την χωροταξική και πολεοδομική μεταρρύθμιση θα δοθεί σύντομα σε δημόσια διαβούλευση «με σκοπό να προσανατολίσει την χωροταξία στην ανάπτυξη, με δεδομένη προϋπόθεση τον καθορισμό συγκεκριμένων ζωνών απόλυτης περιβαλλοντικής προστασίας, με έμφαση στη μείωση του χρόνου που απαιτείται, μέσω της απλούστευσης και της απλοποίησης των διαδικασιών, ώστε να μην αποθαρρύνονται τα έργα εξαιτίας της γραφειοκρατίας και των παράλογων προσκομμάτων». Ο Σταύρος Καλαφάτης αναφέρθηκε επίσης στην αναθεώρηση και εξειδίκευση των 12 Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού, ενώ ανέλυσε τις βασικές πολιτικές κατευθύνσεις της αναθεώρησης του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό. Σύμφωνα με τον Υπουργό Αναπληρωτή «χρειάζεται άλλη πολιτική γης» και η αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού στοχεύει
– στην ενίσχυση του τουριστικού κλάδου
– στην αειφορική διαχείριση του χώρου, ώστε ο ρυθμός και η μορφή της ανάπτυξης να σέβονται τις ανάγκες των προορισμών και τις ιδιαιτερότητες του χώρου ως προς το περιβάλλον, τους φυσικούς πόρους και το τοπίο
– στην προοπτική τουριστικής αξιοποίηση της επιλεγμένης ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου
– στην προσαρμογή του Ε.Π.Σ.Χ.Α.Α στα δεδομένα που έχουν προκύψει από την αναβάθμιση της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής του κλάδου
Ο Σταύρος Καλαφάτης σημείωσε ότι «στο ΥΠΕΚΑ στοχεύουμε να επιλύσουμε μεταξύ των γενικών ζητημάτων και «τα εξής ειδικά προβλήματα: Πρώτον, επιχειρούμε να διευρύνουμε το χώρο για να υπάρξει μεγαλύτερο φάσμα προορισμών. Και να ενισχύσουμε περιοχές που ενώ έχουν σημαντικές προοπτικές τουριστικής ανάπτυξης είναι λιγότερο αναπτυγμένες. Δεύτερον, περιορίζουμε τη διάσπαρτη δόμηση τουριστικών εγκαταστάσεων, με την θεσμοθέτηση ζωνών και οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων. Τρίτον, προωθούμε τη δημιουργία ενιαίων δικτύων φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, που θα συνδέονται με τη σύγχρονη κοινωνική και πολιτιστική δραστηριότητα, αλλά και την τοπική οικονομική δραστηριότητα. Τέταρτον, διευρύνουμε το φάσμα των προσφερόμενων τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών, με την ανάπτυξη των ευκαιριών προσέλκυσης επενδυτών, λαμβάνοντας υπόψη τις φυσικές, πολιτιστικές, οικονομικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής. Σταθερά σε ένα πλαίσιο βιώσιμης χωρικής ανάπτυξης και σε συνάρτηση με το επιθυμητό πρότυπο χωρικής οργάνωσης του τουριστικού τομέα τα επόμενα χρόνια».
Η Γενική Γραμματέας ΥΠΕΚΑ Νάντια Γιαννακοπούλου σημείωσε ότι τουριστική ανάπτυξη και προστασία του περιβάλλοντος δεν είναι στόχοι αντίθετοι μεταξύ τους και ότι η συνολική πολιτική του ΥΠΕΚΑ βασίζεται ακριβώς σε αυτήν την παραδοχή με στόχο την αειφορία. Ο Γενικός Γραμματέας Χωροταξίας και Αστικής Ανάπτυξης Σωκράτης Αλεξιάδης ανέλυσε τους ειδικούς στόχους και τους λόγους της αναθεώρησης του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό, ενώ στη συνέχεια προήδρευσε της συνεδρίασης όπου οι συμμετέχοντες αντάλλαξαν απόψεις για τα περιεχόμενα του Πλαισίου.