Είναι αρκετά ηλίθιο να αφήσεις τελευταία στιγμή την αγορά συναλλάγματος για τις διακοπές σου και να αγοράσεις συνάλλαγμα στο αεροδρόμιο –όπως έμαθα κι από πρώτο χέρι (για μία ακόμη φορά) την περασμένη εβδομάδα.
Είχα να επιλέξω μόνο μεταξύ δύο κιοσκιών, τα οποία μάλιστα ανήκαν στην ίδια εταιρεία. Η τιμή του συναλλάγματος ήταν απίστευτη: με 1 λίρα Αγγλίας αγόραζες €1. Και για να πάρεις πίσω τη λίρα σου έπρεπε να δώσεις €1,35.
Όσο εξωφρενική κι αν ήταν αυτή η διαφορά του 30 της εκατό, δεν είναι τίποτα αν την συγκρίνει κανείς με την πιθανολογούμενη χειραγώγηση που αναδυόταν ταυτόχρονα στην αγορά συναλλάγματος η οποία έφτασε τα $5,3 τρις καθημερινά.
Το τελευταίο δεκαπενθήμερο, επτά από τις κορυφαίες τράπεζες στον κόσμο έχουν επιβεβαιώσει ότι διερευνώνται ως μέρος της υπόθεσης.
Για πολλούς ανθρώπους του επαγγέλματος, αυτό είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα των εκδικητικών ρυθμιστικών αρχών που παρενοχλούν καθυστερημένα έναν ακόμη τομέα για τις υπερβολές στις οποίες υπέπεσε κατά παλαιότερη περίοδο άνθησης. To critics of the finance industry, it is further proof that banks remain rife with corruption. Για τους επικριτές του χρηματοπιστωτικού τομέα, είναι μία ακόμη απόδειξη ότι οι τράπεζες παραμένουν γεμάτες διαφθορά.
Μία τολμηρή μεταρρύθμιση θα ξεκαθάριζε σίγουρα τα πράγματα. Αν ξεφορτωνόμασταν τους αναχρονιστικούς μηχανισμούς της αγοράς, αν δημιουργούνταν διάφανες ανταλλαγές για τις συναλλαγές forex και αν περικόπτονταν τα μπόνους που ενθαρρύνουν τη σκανδαλώδη συμπεριφορά των εμπόρων, οι τράπεζες θα μπορούσαν να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη και να βοηθήσουν στο να μπει ένα τέλος στα σκάνδαλα. Το πιθανότερο είναι ότι θα χρειαστούν τη συνεχή πίεση των ρυθμιστικών αρχών για εφαρμόσουν αλλαγές.
Οι έλεγχοι, που ξεκίνησαν μόλις πριν από τέσσερις μήνες από την Αρχή Χρηματοπιστωτικής Συμπεριφοράς του Ηνωμένου Βασιλείου και τώρα βρίσκονται σε εξέλιξη και σε Ελβετία και ΗΠΑ, είναι σε πρώιμο στάδιο. Ωστόσο, υπάρχουν σαφείς υποψίες ότι οι έμποροι σε διαφορετικές τράπεζες συνωμότησαν με σκοπό την τεχνητή αύξηση ή μείωση των τιμών μέσα στην ημέρα –μία ανεπιθύμητη ηχώ της χειραγώγησης του επιτοκίου Libor που είχε ήδη κοστίσει σε πέντε τράπεζες $3,5 δις σε συνολικά πρόστιμα.
Αυτό ήταν εφικτό μόνο εξαιτίας του τρόπου που έχουν υπολογιστεί οι «σταθερές» τιμές του διεθνούς συναλλάγματος. Οι «σταθερές» αυτές τιμές –για τις οποίες μεσολαβούν πολλοί εκλεκτοί εξωτερικοί παράγοντες όπως η Bloomberg, η Thomson Reuters και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα– ορίζονται από τη συνολική συγκέντρωση των τιμών στις οποίες αγοράζουν και πωλούν οι διάφορες τράπεζες το κάθε νόμισμα σε μία δεδομένη χρονική στιγμή.
Μόλις ένα μικρό μέρος των καθημερινών συναλλαγών, που εκτιμάται σε λιγότερο από 10 τοις εκατό, φαίνεται ότι πραγματοποιείται με αυτές τις τιμές, με τις υπόλοιπες συναλλαγές να πραγματοποιούνται σε τιμές οι οποίες ορίζονται επί διμερούς βάσης μεταξύ των τραπεζών και των πελατών τους. Ωστόσο οι προτεινόμενες «σταθερές» τιμές θεωρούνται ως ζωτικής σημασίας μέσα στην ημέρα. Για παράδειγμα, η σταθερή τιμή που επικρατεί στο Λονδίνο στις 4 το απόγευμα, λαμβάνεται ως ευαγγέλιο της συναλλαγματικής ισοτιμίας για ένα ευρύ φάσμα νομισμάτων.
Αλλά, όπως αποκάλυψε και το σκάνδαλο Libor, με μεγάλο κόστος για τις τράπεζες που βρέθηκαν ένοχες εξαπάτησης, οποιοδήποτε σημείο αναφοράς που βασίζεται σε τιμές από συμμετέχοντες στην αγορά είναι εκτεθειμένο σε καταχρήσεις, αν οι έμποροι είναι αρκετά έξυπνοι και άπληστοι. Τα σημεία αναφοράς της αγοράς Forex είναι τουλάχιστον βασισμένα σε αληθινές συναλλαγές και όχι σε φανταστικές εκτιμήσεις τιμών. Αλλά, όπως ισχύει και για την αγορά Libor, η αγορά διεθνούς συναλλάγματος είναι γεμάτη έξυπνους, άπληστους εμπόρους.
Ο πιο ήπιος ισχυρισμός είναι ότι ορισμένες τράπεζες πίεζαν συχνά τους πελάτες τους να χρησιμοποιήσουν μία αναφορική τιμή όταν υπήρχε καλύτερη ευκαιρία ιδιωτικά, αφήνοντας την τράπεζα με δυνητικά μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους. Ο πιο σοβαρός ισχυρισμός αφορά εμπόρους στο City του Λονδίνου και άλλα οικονομικά κέντρα οι οποίοι κατασκεύαζαν προσφορές, ιδίως μέχρι το σημαντικότερο fix του απογεύματος στις 4, για να προκαταβάλλουν τις συναλλαγές του πελάτη και κάθε μεταγενέστερη μεταβολή των τιμών.
Ότι αποδεικτικά στοιχεία και αν βρουν οι ρυθμιστικές αρχές, η αλήθεια είναι ότι η ίδια η φύση της αγοράς Forex προκαλεί την εγκληματική δραστηριότητα. Οποιοδήποτε είδος αγοράς το κάνει αυτό, είτε έχει να κάνει με αγορές χρέους, χρυσού ή ενέργειας, εφόσον στηρίζεται σε τέτοιους μηχανισμούς τιμολόγησης. Έτσι, η χαλαρή δομή της αγοράς παρέχει ευκαιρίες για έγκλημα. Και το έναυσμα για μεγιστοποίηση των μπόνους, παρέχει κίνητρο.
Υπάρχουν δύο απλές λύσεις. Πρώτον, να αλλάξει η δομή. Στον σημερινό τεχνολογικά προηγμένο κόσμο, είναι αναχρονισμός το γεγονός ότι ένα μεγάλο κομμάτι των συναλλαγών forex πραγματοποιούνται ακόμη μέσω τηλεφώνου. Μία πλήρως ηλεκτρονική αγορά είναι απαραίτητη και οι πρωτοβουλίες από εταιρείες όπως η FXall της Thomson Reuters ή η FTSE Cürex να συγκεντρώσουν δεδομένα από αντίπαλες πλατφόρμες είναι ένα χρήσιμο πρώτο βήμα. Και, γιατί να μην το πάμε ένα βήμα παραπέρα και να αναγκάσουμε την αγορά forex σε μία πλατφόρμα όπου θα αστυνομεύεται όσο στενά όσο και η αγορά μετοχών;
Δεύτερον, πρέπει να απαλλαγούμε από τα μπόνους. Το συνάλλαγμα πρέπει να μετατραπεί σε μία βαρετή τραπεζική υπηρεσία κοινής ωφελείας, διευκολύνοντας τη βασική ανάγκη του πελάτη για ξένο νόμισμα. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια οι κορυφαίοι έμποροι Forex συγκαταλέγονται μεταξύ των πιο καλοπληρωμένων στον κλάδο, με £5 εκατομμύρια ή και παραπάνω σε μπόνους κάθε χρόνο. Όπως και σε τόσους άλλους τομείς, από τα subprime στεγαστικά δάνεια μέχρι τη μεσιτεία ασφαλίσεων προστασίας πληρωμών, η κατάχρηση ενθαρρύνθηκε διότι οι τραπεζίτες είχαν υπερβολικό κίνητρο να πουλήσουν.
Ακόμη και αν υιοθετηθούν τόσο ριζικές μεταρρυθμίσεις –είτε εκουσίως, είτε μέσω νέων παγκοσμίων κανονισμών- οι μεγαλύτερες τράπεζες θα έρθουν αντιμέτωπες με ένα ακόμη τεράστιο σκάνδαλο, καθώς οι ρυθμιστικές αρχές θα ξεθάβουν την κάθε λεπτομέρεια των παραβιάσεων του παρελθόντος στην αγορά forex και ενδεχομένως θα επιβάλλουν νέους γύρους δαπανηρών κυρώσεων. Μπορεί να είναι επώδυνη για τις τράπεζες, αλλά η εξυγίανσή τους είναι ζωτικής σημασίας.
Με λίγη τύχη, οι αρχές θα μπορούσαν ακόμη και να συμπεριλάβουν στις αλλαγές αυτές τα κιόσκια συναλλάγματος στα αεροδρόμιο και το εξωφρενικό 30 τοις εκατό τους.
http://www.sofokleous10.gr/2012-07-24-09-27-56/240512-forex