Μόλις 300 σελίδες ενός βιβλίου χρειάστηκαν για να γκρεμίσουν την «τέλεια» εικόνα που προσπαθεί να «χτίσει» η Coca Cola τα τελευταία 124 χρόνια. Ανάμιξη σε δολοφονίες συνδικαλιστών στη Νότιο Αμερική, ρύπανση των υδάτων και συμβολή στην παιδική παχυσαρκία, είναι μερικά από τα ζητήματα που αναλύει ο Michael Blanding στο βιβλίο «The Coke Machine: The Dirty Truth Behind the World’s Favorite Soft Drink».
Το βιβλίο ξεκινάει με την περιγραφή της δολοφονίας του Isidro Gil, ενός συνδικαλιστή που εργαζόταν στην μπροστινή πύλη του εργοστασίου εμφιαλώσεως της Coca-Cola στην Carepa της Κολομβίας. Όπως αναφέρει ο συγγραφέας, η εταιρία έχει κατηγορηθεί για ανάμιξη σε θανάτους συνδικαλιστών στη Νότιο Αμερική, οι οποίοι δολοφονήθηκαν από παραστρατιωτικούς. «Όταν ανακαλύπτεις ότι η Coca-Cola κατηγορείται για φόνους, είναι σαν να ανακαλύπτεις ότι ο Άγιος Βασίλης κατηγορείται για παιδεραστία», γράφει στην εισαγωγή ο Blanding, ωστόσο, στη συνέχεια περιγράφει λεπτομερώς τις κατηγορίες εναντίον της εταιρίας.
Για τη συνέχεια πατήστε στο
Δολοφονίες συνδικαλιστών
Σε συνέντευξή του στο AlterNet, ο συγγραφέας επισημαίνει ότι αν και δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η Coca-Cola που έχει την έδρα της στην Ατλάντα, έδινε εντολή για βίαιη αντιμετώπιση των συνδικαλιστών, υπάρχουν πολλά στοιχεία για τον χρόνο που πραγματοποιούνταν αυτές οι επιθέσεις και οι δολοφονίες από τους παραστρατιωτικούς, οι οποίες έτυχε να συμβαίνουν σε περιόδους που οι συνδικαλιστές διαπραγματεύονταν καλύτερες συνθήκες εργασίες. Ακόμα, επισημαίνει ότι υπάρχουν αποδείξεις των συναντήσεων μεταξύ των διευθυντών των εργοστασίων εμφιάλωσης με τους παραστρατιωτικούς.
«Μάλιστα, υπήρξε περίπτωση που οι διευθυντές ενοχοποίησαν συνδικαλιστές και τους έστειλαν στη φυλακή για έξι μήνες με την κατηγορία ότι τάχα τοποθέτησαν βόμβα στο εργοστάσιο, αν και αργότερα αποδείχθηκε ότι ήταν αθώοι. Ωστόσο, αυτό είχε αντίκτυπο στις οικογένειες αυτών των ανθρώπων. Η εταιρία έκανε πολύ μικρή προσπάθεια για να διερευνήσει τις κατηγορίες. Στην πραγματικότητα, συγκάλυπτε το ένα σκάνδαλο μετά το άλλο ενώ ισχυριζόταν ότι το ερευνούσε», προσθέτει ο Blanding.
Όπως επισημαίνει ο συγγραφέας, η εταιρία, σε μια προσπάθεια να αποποιηθεί τις ευθύνες της, έχει αγοράσει το 49% των εταιριών που έχουν αναλάβει την εμφιάλωση των προϊόντων της. Με αυτό το ποσοστό μπορεί να τις ελέγχει, αλλά όταν κάτι πάει στραβά η Coca Cola έχει τη δυνατότητα να αρνηθεί την ευθύνη και να υποστηρίξει ότι πρόκειται για μία διαφορετική εταιρία.
Όσον αφορά στο περιστατικό στην Κολομβία: «Η Κολομβία βρίσκεται εν μέσω εμφυλίου πολέμου, όπου παραστρατιωτικές ομάδες πολεμούν με τους αντάρτες. Αλλά, επειδή οι αντάρτες βρίσκονται κυρίως στη ζούγκλα και είναι δύσκολο να εντοπιστούν, οι παραστρατιωτικοί στρέφονται εναντίον οποιουδήποτε πιστεύουν ότι σχετίζεται με κάποιον τρόπο με τους αντάρτες, ακόμα και όταν δεν υπάρχουν στοιχεία που να το επιβεβαιώνουν. Μία από τις ομάδες που στοχοποιούν είναι εκείνη των συνδικαλιστών. Έτσι, στην περιοχή της Κολομβίας -στην οποία επικεντρώθηκε η έρευνά μου- όπου είχε σημειωθεί μία σειρά τέτοιων δολοφονιών, υπάρχει μαρτυρία διοικητών παραστρατιωτικών ομάδων που αναφέρουν ότι κάθε εταιρία που λειτουργεί στην περιοχή είναι υποχρεωμένη να πληρώνει τους παραστρατιωτικούς. Σε κάποιες υποθέσεις στις οποίες εμπλέκονται η Chiquita και η Dole, έχουν παραδεχθεί ότι έχουν πληρώσει τους παραστρατιωτικούς για να δολοφονήσουν, απαγάγουν και βασανίσουν συνδικαλιστές στην περιοχή, και αυτές ακριβώς είναι και οι κατηγορίες εναντίον της Coca Cola. Υπάρχουν ακτιβιστές που κατηγορούν την εταιρία ότι είναι συνένοχη. Στην καλύτερη περίπτωση δεν έκανε τίποτα όταν σημειώθηκαν αυτές οι επιθέσεις στα εργοστάσια και εκμεταλλεύτηκε την κατάρρευση των συνδικάτων. Ενώ, στη χειρότερη περίπτωση συνεργάστηκε ενεργά με τους παραστρατιωτικούς που διέπραξαν τη βία».
Η Coca Cola εκμεταλλεύτηκε όσο μπορούσε την κατάσταση. «Υπήρξε μία μεγάλη εκστρατεία εναντίον της εταιρίας, η οποία πραγματοποιήθηκε κυρίως σε πανεπιστημιούπολεις, και είχε ως αποτέλεσμα τα Πανεπιστήμια αυτά να απορρίψουν την Coca Cola ως προϊόν. Όμως, η εταιρία αντιμετώπισε πολύ έξυπνα τις διαπραγματεύσεις με τα μέλη των συνδικάτων, απαιτώντας να σταματήσει η εκστρατεία όσο οι δύο πλευρές συνέχιζαν τις συνομιλίες, και έτσι κατάφεραν να σταματήσουν την εκστρατεία για περίπου 18 μήνες. Κατάφερα να αποκαλύψω εμπιστευτικά δικαστικά έγγραφα από τις διαπραγματεύσεις που δείχνουν πόσο κυνικά αντιμετώπιζε η εταιρία την κατάσταση: προσέφερε στα σωματεία μόνο περίπου 8 εκατομμύρια δολάρια μετρητά, εξευτελιστικό ποσό για εταιρικές διαπραγματεύσεις. Μάλιστα, υπήρχε η απαίτηση, προκειμένου να πάρουν τα χρήματα, οι συνδικαλιστές να αποχωρίσουν από το συνδικάτο, ενώ δεν μπορούσαν ποτέ πια να κακολογήσουν την Coca Cola […] Η εταιρία είτε ήξερε ότι δε θα δεχθούν τη συμφωνία αλλά καθυστερούσε έτσι αρκετά μέχρι να διαλυθεί η δυναμική της εκστρατείας, είτε ήλπιζε ότι θα δεχθούν τη συμφωνία και δεν θα χρειαζόταν να ξανα-ασχοληθεί μαζί τους», τονίζει ο συγγραφέας.
Εκτός από την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Νότια και Κεντρική Αμερική, στο βιβλίο αναφέρονται και οι περιβαλλοντικές καταστροφές στην Ινδία. Ο Blanding σημειώνει: «Πιστεύω ότι η βία απέναντι στους συνδικαλιστές στην Κολομβία αλλά και στη Γουατεμάλα είναι από τις μεγαλύτερες παραβιάσεις της εταιρίας, όμως νομίζω ότι η μόλυνση και η εξάντληση των αποθεμάτων νερού που είδα στην Ινδία αποτελεί πιο τυπικό παράδειγμα των πρακτικών της εταιρίας σε όλο τον κόσμο.
Υπήρχαν πολλά εργοστάσια εμφιάλωσης στην Ινδία, όπου το επίπεδο των αποθεμάτων νερού έπεσε δραματικά. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα υπήρχαν μελέτες που έδειχναν ότι από τα λύματα του εργοστασίου περνούσαν στο έδαφος κάδμιο, χρώμιο και άλλες καρκινογόνες ουσίες. Μάλιστα, πήγα σε ένα από τα χωριά που υποτίθεται ότι συνέβαιναν τα παραπάνω και είδα ότι τα πηγάδια είχαν στερέψει και από το ένα μόνο που είχε ακόμα λίγο νερό, ήπια λίγο και αλήθεια εύχομαι να μην το είχα κάνει – είχε μία απαίσια γεύση που δεν έφυγε για ώρες. Το εργοστάσιο που βρισκόταν στη συγκεκριμένη περιοχή έκλεισε ύστερα από έντονη αντίδραση των κατοίκων που εξελίχθηκε σε εθνική εκστρατεία, όμως συνεχίζουν να υπάρχουν κι άλλα εργοστάσια στη χώρα που συνεχίζουν να λειτουργούν».
Σε ερώτηση της δημοσιογράφου Tara Lohan σχετικά με την προσπάθεια της εταιρίας να βελτιώσει την εικόνα της μέσω διάφορων προγραμμάτων, όπως είναι εκείνο της συλλογής βρόχινου νερού, ο συγγραφέας σχολιάζει: «Δεν νομίζω ότι είναι μόνο δημόσιες σχέσεις. Πιστεύω ότι τέτοια προγράμματα βελτιώνουν την κατάσταση, η εταιρία κάνει προσπάθειες σχετικά με την ανακύκλωση, μειώνει το κόστος της ενέργειας, χρησιμοποιεί υβριδικά φορτηγά και δίνει χρήματα για τη διατήρηση των λεκάνων απορροής σε όλο τον κόσμο – όλα αυτά είναι θετικά. Ωστόσο, διαπίστωσα ότι σε πολλές περιπτώσεις κάνουν τα παραπάνω για να προωθήσουν την εικόνα της εταιρίας που νοιάζεται για το περιβάλλον αλλά ό,τι πρόκειται να τους κοστίσει αρκετά χρήματα δεν το κάνουν. […]
Στην Ινδία μία από τις λύσεις που προωθούν σχετικά με το πρόβλημα του νερού είναι η συλλογή βρόχινου νερού, αλλά αρνούνται να το υπολογίσουν με οποιοδήποτε τρόπο, ισχυριζόμενοι ότι δεν υπάρχει τέτοιος τρόπος. Μου πήρε μόλις λίγα λεπτά στο ίντερνετ για να βρω μία εταιρία στην Ινδία, στην οποία τηλεφώνησα και μου είπαν ότι έχουν εκείνον ακριβώς τον εξοπλισμό που η Coca Cola ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει και μάλιστα τον έχουν πουλήσει στην Coca Cola. Λοιπόν, έχει γίνει μεγάλη προσπάθεια για να ενταχθεί η εταιρία σε αυτό το πρόγραμμα αλλά φαίνεται ότι σκόπιμα αρνείται να δώσει οποιοδήποτε στοιχείο που να δείχνει την αποτελεσματικότητά του, γεγονός που με κάνει να πιστεύω ότι δεν έχει στην ουσία αποτέλεσμα».
Υπάρχει στ’ αλήθεια κοκαϊνη στο αναψυκτικό;
«Όλα τα στοιχεία, περιλαμβανομένου και κατάθεση του ιδρυτή της Coca-Cola στο δικαστήριο, δείχνουν ότι υπήρχε κοκαΐνη. Το αναψυκτικό δημιουργήθηκε σε μία εποχή όπου οι γιατροί είτε θα σε σκότωναν είτε θα σε γιάτρευαν, και οι άνθρωποι στρέφονταν σε όλα τα σπιτικά «γιατροσόφια» και η κοκαΐνη τότε ήταν το φάρμακο-θαύμα που μπορούσε να θεραπεύσει τα πάντα. Ωστόσο, μάλλον δεν υπήρχε μεγάλη ποσότητα στο αναψυκτικό – περίπου το 1/20 ή 1/30 μίας σύγχρονης δόσης. Αλλά μέχρι σήμερα η εταιρία συνεχίζει να επιμένει ότι ποτέ δεν υπήρχε κοκαϊνη στο αναψυκτικό. Δεν πρόκειται να παραδεχθούν οτιδήποτε αμαυρώνει την τόσο καθαρή εικόνα που προωθούν».
Επίσημη ιστοσελίδα του συγγραφέα : http://www.michaelblanding.com/
Ιστοσελίδα του βιβλίου του : http://www.thecokemachine.com/
Ένα review στα αγγλικά στο youtube :
Βιβλίο για την Coca Cola: Ανάμιξη σε δολοφονίες συνδικαλιστών και περιβαλλοντική καταστροφή