Χρηματοδότηση και μετά το 2013 – στον αγροτικό τομέα ειδικά μέτρα το 2014
• Οι αγρότες μας δεν πρέπει να ανησυχούν και να μην ακούν όλους όσους λένε ή γράφουν πως το 2013 σταματούν οι χρηματοδοτήσεις. Με τη νέα ΚΑΠ για την οποία γίνεται αυτή τη στιγμή διαπραγμάτευση στην Ε.Ε. θα πάρουμε λίγο πολύ τα ίδια χρήματα ως χώρα. Άρα καλό θα είναι να σταματήσει η κινδυνολογία. Οι εταίροι κατανοούν τη σημασία της γεωργίας και της κτηνοτροφίας στην προσπάθεια ανάκαμψής μας.
• Μακάρι να επιστρέψουν οι νέοι άνθρωποι στην ύπαιθρο γιατί ο ανθρώπινος πόρος αυτή την στιγμή στην περιφέρεια είναι ο πιο αδύναμος κρίκος στη γεωργία.. Με την καινούργια ΚΑΠ από το 2014 λαμβάνονται ειδικά μέτρα για τους νέους αγρότες.
• Έχουμε επιδεικτικούς αγρούς για καλλιέργειες αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών, για καλλιέργεια ροδάκινων, ενώ φτιάχνουμε επιδεικτικές κτηνοτροφικές μονάδες για νέους, επίδοξους κτηνοτρόφους.
• Να σταθούμε στα πόδια μας και να δημιουργήσουμε προϊόντα ονομασίας προέλευσης, φιλικά προς το περιβάλλον και να ξεφύγουμε από τη γεωργία του μέσου όρου. Πρέπει να κάνουμε ποιοτικές κι όχι κατ’ ανάγκη φθηνές επιλογές στην παραγωγή μας.
• Μέσα στις επόμενες ημέρες είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε τη μετακόμιση στο νέο κτίριο της οδού Θηβών. Πρόκειται για μια κίνηση που θα αποδώσει άμεσα σημαντικές οικονομίες αφού το Κράτος πλήρωνε σε ενοίκια περίπου 2,5 εκατ. ευρώ. Αυτά τα χρήματα θα τα εξοικονομήσουμε για λογαριασμό του Δημοσίου. Την ίδια ώρα αλλάξαμε το οργανόγραμμα ώστε η διοίκησή μας να είναι πιο αποτελεσματική.
• Η προσπάθεια με την παραχώρηση κρατικών γαιών θα ξαναρχίσει άμεσα. Μέχρι στιγμής έχουν μισθωθεί πολύ λίγα από τα 70.000 συνολικά αγροτεμάχια.
• Και στήριξη υπάρχει και χρήματα.
• Επιμένουμε στο νόμο 4015/2011 που στοχεύει στην εξυγίανση του συνεταιριστικού κινήματος. Ο συγκεκριμένος νόμος μόλις άρχισε να υλοποιείται και στηρίζεται ξεκάθαρα και από την ΠΑΣΕΓΕΣ και τη ΓΕΣΑΣΕ.
• Τα θέματα που αφορούν στην αδυναμία κάλυψης των υποχρεώσεων των συνεταιριστικών οργανώσεων (ΦΠΑ, αγροτικές εισφορές) και που οδηγούν σε καταστάσεις όπως αυτή της ΕΑΣ Λάρισας έχουν διπλή αιτία. Αδυναμία ορθολογικής λειτουργίας με οικονομικά κριτήρια των ΕΑΣ για σειρά ετών, οπότε οι σημερινοί επικεφαλής βρίσκονται αρκετές φορές οι ίδιοι αντιμέτωποι με τις συνέπειες του νόμου, αλλά και περιπτώσεις κακοδιαχείρισης.
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης
Πολύ μελάνι έχει χυθεί κι έντονος έχει υπάρξει στο παρελθόν ο δημόσιος διάλογος αναφορικά με την χρησιμοποίηση ή όχι τεχνοκρατών σε κυβερνητικές θέσεις. Ανθρώπων της αγοράς, ακαδημαϊκών, και κάθε λογής έμπειρων συμπολιτών μας ανά τους τομείς τη δημόσιας ζωής. Κατά πολλούς, η πρόσφατη τοποθέτηση στο μεικτό κυβερνητικό σχήμα του Θεσσαλονικιού καθηγητή κ. Αθανάσιου Τσαυτάρη στη θέση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης αποτέλεσε έκπληξη. Βλέπετε ο ίδιος δεν ήταν πολιτικός, αλλά πανεπιστημιακός. Κάποιοι έσπευσαν να μιλήσουν για τοποθέτηση λόγω των στενών σχέσεων του καθηγητή και γνωστού ερευνητή με τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελο Βενιζέλο. Η σχέση των δύο ανδρών από τη Θεσσαλονίκη εξάλλου οδηγούσε σε τέτοια συμπεράσματα σε μια χώρα που ελάχιστοι έχουν το χρόνο – ή τη διάθεση – να διαβάζουν βιογραφικά. Μια όμως και μόνη επίσκεψη στο υπουργείο, καθώς και η συνομιλία με τον κύριο καθηγητή και μετά υπουργό, πείθει και τον πιο δύσπιστο για το βάθος της γνώσης που αυτός έχει αναφορικά με τα θέματα της γεωργίας.
Ο διάλογος με τον νέο υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης μοιάζει περισσότερο με ένα μάθημα. Κι αυτό διότι ο κ. Τσαυτάρης θεωρείται ως ένας εκ των σημαντικότερων καθηγητών στη βιοτεχνολογική έρευνα σε επίπεδο Ευρώπης, ενώ υπήρξε ο πρώτος που ασχολήθηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο με τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, ορίζοντας ουσιαστικά το νομικό, ευρωπαϊκό πλαίσιο γι’ αυτούς. Γνωρίζει σε τέτοιο βάθος τα γεωργικά και διατροφικά ζητήματα που πραγματικά μπορεί κανείς να τον ακούει ώρες να μιλάει για την συνολική αλλαγή του γεωργικού μοντέλου της χώρας, τις παγκόσμιες τάσεις που επικρατούν, το επισιτιστικό πρόβλημα, τη θέση της Ευρώπης σε όλα αυτά και άλλα.
«Η ΚΑΠ θα μας δώσει χρήματα. Ας σταματήσουμε την κινδυνολογία»!
Τελευταία μεγάλη του αγωνία είναι η επικοινωνία σχετικά με τις νέες προτεραιότητες της Ευρώπης στον τομέα της γεωργίας και τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική. «Οι αγρότες μας θα πρέπει να μην ανησυχούν και να μην ακούνε όλους όσους λένε ή γράφουν πως το 2013 σταματούν οι χρηματοδοτήσεις. Με τη νέα ΚΑΠ για την οποία γίνεται αυτή τη στιγμή διαπραγμάτευση στην Ε.Ε. θα πάρουμε λίγο πολύ τα ίδια χρήματα ως χώρα. Άρα καλό θα είναι να σταματήσει η κινδυνολογία. Τολμώ μάλιστα να πω ότι η κακή οικονομική κατάσταση της χώρας μας βοηθά προς την κατεύθυνση της καλύτερης διαπραγμάτευσης μας καθώς οι εταίροι κατανοούν τη σημασία της γεωργίας και της κτηνοτροφίας στην προσπάθεια ανάκαμψης μας» υπογραμμίζει. Όπως ο κ. Τσαυτάρης τονίζει μάλιστα, με την επόμενη ΚΑΠ η Ε.Ε. επιχειρεί μια στροφή 180 μοιρών. «Μέχρι πρόσφατα η Ευρώπη θεωρούσε ότι είχε αρκετά χρήματα ώστε να αγοράζει διεθνώς τα τρόφιμα που κατ’ επιλογήν δεν παρήγαγε. Η ραγδαία όμως αύξηση του πληθυσμού, η τοποθέτηση της Κίνας ως νέας καταναλωτικής δύναμης, το έλλειμμα στις εξαγωγές των ΗΠΑ που δημιουργήθηκε από την εκμετάλλευση της σόγιας και του καλαμποκιού στα βιοκαύσιμα, οδήγησαν σε ελλείψεις πρώτων υλών με αποτέλεσμα τώρα η Ε.Ε. να στρέφεται εξ ανάγκης στις δικές της καλλιέργειες. Δηλαδή πολύ απλά, τώρα η Ευρώπη έχει λεφτά, όμως δεν έχει δική της παραγωγή. Όμως όλα τα παραπάνω για μια χώρα εξόχως γεωργική όπως η Ελλάδα αποτελούν πλεονέκτημα. Θα πρέπει λοιπόν να πούμε άμεσα «να η ευκαιρία» ώστε να σταθούμε στα πόδια μας και να δημιουργήσουμε προϊόντα ονομασίας προέλευσης, φιλικά προς το περιβάλλον και να ξεφύγουμε από τη γεωργία του μέσου όρου. Πρέπει να κάνουμε ποιοτικές κι όχι κατ΄ ανάγκη φθηνές επιλογές στην παραγωγή μας» λέει ο κ. υπουργός.
Στόχος του κ. Τσαυτάρη είναι να μειωθεί η εισαγωγή κρεάτων και γαλακτοκομικών, να αλλάξει το καθεστώς επιδοτήσεων ώστε να επανέλθει η παραγωγή μας στα παλιότερα επίπεδα και να ξαναβρούμε καλλιέργειες όπως τα όσπρια για τα οποία πλέον κάνουμε εισαγωγές και να βοηθηθεί η χώρα ώστε να ακολουθηθεί το μοντέλο επιστροφής στις παραδοσιακές καλλιέργειες, κάτι που εξάλλου προβλέπει και η νέα ΚΑΠ σε ποσοστό 30% επί των εκτάσεων.
Το πρώτο πραγματικά «πράσινο» υπουργείο
Την ίδια στιγμή, ο νέος υπουργός επανέφερε τον ΕΦΕΤ στο υπουργείο, καθώς η στρέβλωση της τοποθέτησης του φορέα επί πρωθυπουργίας Γιώργου Παπανδρέου στο σαφώς αναρμόδιο υπουργείο Υγείας οδήγησε σε δυσλειτουργίες. Το ίδιο γίνεται και με την αλιεία που είχε πάει στο υπουργείο Ανάπτυξης. Από τα σημαντικότερα όμως projects του κ. Τσαυτάρη ήταν το συμμάζεμα όλων των οργανισμών του υπουργείου (περί των 20) σε ένα και μόνο πλέον κτήριο. «Μέσα στις επόμενες ημέρες είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε τη μετακόμιση στο νέο κτήριο της οδού Θηβών. Πρόκειται για μια κίνηση που θα αποδώσει άμεσα οικονομίες σημαντικές αφού σε ενοίκια από εδώ κι εκεί το Κράτος πλήρωνε περίπου 2,5 εκατ. ευρώ. Αυτά τα χρήματα θα τα εξοικονομήσουμε για λογαριασμό του Δημοσίου ενώ και ο νέος μας χώρος θα είναι βιοκλιματικός, θα διαθέτει το δικό του φωτοβολταϊκό σύστημα και θα πρόκειται για το ουσιαστικά πρώτο πράσινο υπουργείο. Μάλιστα κάθε Σάββατο θα λειτουργεί στους χώρους του νέου υπουργείου και λαϊκή βιολογικών προ»ιόντων ενώ θα υπάρχουν προβολές των διατροφικών θησαυρών ανά περιοχή της χώρας. Την ίδια ώρα αλλάξαμε το οργανόγραμμα ώστε η διοίκησή μας να είναι πιο αποτελεσματική».
Προσπάθεια για την προσέλκυση νέων ανθρώπων στη γεωργία
Μεγάλη έμφαση όμως δίδεται από τη μεριά του υπουργείου και σε ό,τι αφορά και την προσέλκυση περισσότερων νέων ανθρώπων στην γεωργία. «Μακάρι να επιστρέψουν οι νέοι άνθρωποι στην ύπαιθρο γιατί ο ανθρώπινος πόρος αυτή την στιγμή στην περιφέρεια είναι ο πιο αδύναμος κρίκος στη γεωργία. Εμείς κάνουμε ό,τι είναι δυνατό να βοηθήσουμε προς αυτήν την κατεύθυνση βάσει ενός στρατηγικού σχεδιασμού. Θα πρέπει να σημειώσω πως με την καινούργια ΚΑΠ από το 2014 λαμβάνονται ειδικά μέτρα για τους νέους αγρότες, γι’ αυτό έχουμε συνεργασία με τα ινστιτούτα, τις υπηρεσίες μας αλλά και τους αγρότες και τους λέμε: «Πάρτε τους νέους αγρότες από το χέρι, πηγαίντε τους στους λεγόμενους επιδεικτικούς αγρούς και δείξτε τους στην πράξη την παραγωγική διαδικασία ώστε μετά εκείνοι να καλλιεργήσουν τα δικά τους χωράφια». Ήδη παρατηρήθηκαν σε αυτό το πρόγραμμα δυσκολίες και δυσχέρειες. Οι δικαιούχοι που πρόλαβαν να ενταχθούν στο πρόγραμμα μίσθωσης δημόσιας αγροτικής γης ήταν λίγες εκατοντάδες και ήρθαν αντιμέτωποι σε ορισμένες περιπτώσεις με άγονη γη και πολλά άλλα προβλήματα, κυρίως τεχνογνωσίας. Έως σήμερα έχουν γίνει 145 κατακυρώσεις αγροτεμαχίων με την ακόλουθη διασπορά: 103 τεμάχια στη Θεσσαλονίκη, 21 τεμάχια στην Καβάλα, 21 τεμάχια στην Ξάνθη. Τον πρώτο καιρό που ανακοινώθηκε το πρόγραμμα είχαν κατατεθεί 3.945 οριστικές αιτήσεις – και λέω οριστικές γιατί αυτές κάλυπταν όλες τις απαιτούμενες προϋποθέσεις – και διεκδικούσαν 1.742 δηλωθέντα αγροτεμάχια» τονίζει ο υπουργός. Όμως τα προγράμματα στήριξης των εισοδημάτων των νέων αγροτών δεν περιορίζονται μόνο εκεί. «Εμείς από την πλευρά μας στηρίζουμε τον αγρότη, γεωργό, τον κτηνοτρόφο με κάθε δυνατό τρόπο. Ένα πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η εξασφάλιση των πιστώσεων για την καταβολή της εξισωτικής αποζημίωσης ύψους 160 εκατ. ευρώ για 70.000 κυρίως κτηνοτρόφους. Ενεργήσαμε άμεσα και ζητήσαμε από την Ε.Ε. κι έγινε δεκτό το αίτημα μας, να δοθεί νωρίτερα η καταβολή του 50% – ήτοι 1,1 δις. ευρώ των ενισχύσεων στους αγρότες εντός του Οκτωβρίου. Οι ενισχύσεις που πρόκειται να δοθούν συνολικά αγγίζουν τα 2,2 δις. ευρώ και η καταβολή τους είναι προγραμματισμένη για το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου. Και στήριξη λοιπόν υπάρχει και χρήματα».
Άνθρωπος με πείρα στον αγροτικό κόσμο καθώς υπήρξε τέκνο ακτημόνων γονέων από τη Δράμα, ο κ. Τσαυτάρης κατανοεί πως πρέπει να αλλάξει η ροή των πραγμάτων ως προς την απασχόληση στην ύπαιθρο. «Όταν ήμουν παιδί, ο πατέρας μου με προέτρεπε να μάθω γράμματα για να γλιτώσω από την καταπίεση της αγροτικής ζωής. Για να καταλάβετε, ούτε παπούτσια δεν είχαμε αυτά τα χρόνια και δουλεύαμε με κόπο στα χωράφια. Τώρα όμως η λύση είναι ανάποδη. Οι νέοι που θα γυρίσουν στη γεωργία θα έχουν μεγαλύτερη ασφάλεια από άλλους» μας λέει.
Η ΕΑΣ Λάρισας
Σε σχέση με τα προβλήματα που παρατηρούνται από την πορεία των συνεταιρισμών και τις περιπέτειες που η ΕΑΣ Λάρισας έχει λόγω της ακατάλληλης διοίκησης της και τη χρόνια ληστρική αντιμετώπιση του κινήματος των αγροτών, ο κ. Τσαυτάρης αναφέρει πως επιμένει στον νόμο 4015/2011 που στοχεύει στην εξυγίανση του συνεταιριστικού κινήματος. Ο συγκεκριμένος νόμος μόλις άρχισε να υλοποιείται και στηρίζεται ξεκάθαρα και από την ΠΑΣΕΓΕΣ και την ΓΕΣΑΣΕ. «Τα θέματα που αφορούν στην αδυναμία κάλυψης των υποχρεώσεων των συνεταιριστικών οργανώσεων (ΦΠΑ, αγροτικές εισφορές) και που οδηγούν σε καταστάσεις όπως αυτή της ΕΑΣ Λάρισας έχουν διπλή αιτία. Αδυναμία ορθολογικής λειτουργίας με οικονομικά κριτήρια των ΕΑΣ για σειρά ετών, οπότε οι σημερινοί επικεφαλής βρίσκονται αρκετές φορές οι ίδιοι αντιμέτωποι με τις συνέπειες του νόμου, αλλά και περιπτώσεις κακοδιαχείρισης για τις οποίες οι υπεύθυνοι θα πρέπει να εξηγήσουν το πώς και το γιατί»!