Αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία εις το διηνεκές φέρνει ο μηχανισμός αυτόματων διορθώσεων, που «καθιερώθηκε» στην Ελλάδα ως κόφτης δαπανών, παρά το ότι εκτός από νέες περικοπές σε μισθούς και σε συντάξεις φέρνει και καινούργιους φόρους, εάν απαιτηθεί.
Ο νέος μηχανισμός που παραμένει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και αναμένεται νέα πρόταση από την Αθήνα, με τους πιστωτές να επιμένουν ώστε να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις περικοπές δαπανών, θα λειτουργεί ως ασφάλιστρο κινδύνου -για πιστωτές και αγορές- αφού θα δεσμεύει την εκάστοτε κυβέρνηση να λάβει άμεσα διορθωτικά δημοσιονομικά μέτρα, μόνιμου χαρακτήρα, μόλις εντοπιστούν αποκλίσεις.
Μπορεί δε επί του παρόντος να εντάσσεται στο πλαίσιο του τρίτου Μνημονίου που πρακτικά τελειώνει στο τέλος του 2018, ωστόσο δεν πρόκειται να «εγκαταλείψει» τη χώρα αφού το πιθανότερο είναι να αποτελέσει, στη μεταμνημονιακή εποχή, κεντρικό πυλώνα της όποιας λύσης για το χρέος.
Αντίστοιχοι μηχανισμοί λειτουργούν, άλλωστε, εδώ και χρόνια, σε ισχυρές οικονομίες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, ενώ ενδεικτικές είναι πρόσφατες τοποθετήσεις ανώτατων Ευρωπαίων αξιωματούχων που συνδέουν την ενεργοποίηση μέτρων ελάφρυνσης του χρέους με την επίτευξη των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα.
Παράλληλα το μέτρο που αποτιμάται θετικά και από τις αγορές, στις οποίες στοχεύει να στραφεί η χώρα για δανεισμό ει δυνατόν εντός του 2017 ώστε σταδιακά να απεξαρτηθεί από τα δάνεια Ε.Ε. και ΔΝΤ, δεν θα είναι καθόλου εύκολο να απενεργοποιηθεί. Από τη σκοπιά δε των αγορών, η έμφαση θα πρέπει να δίνεται σε συντριπτικό ποσοστό στις περικοπές δαπανών, εάν απαιτηθεί και όχι σε αυξήσεις φόρων.
Επί του παρόντος η τελική συμφωνία για τη δομή του νέου μηχανισμού αλλά και τις -ελάχιστες όπως φαίνεται- εξαιρέσεις από αυτόν θα ενσωματωθούν στο πολυνομοσχέδιο-σκούπα που κατατίθεται στη Βουλή, την ερχόμενη Τρίτη 17 Μαΐου καλύπτοντας όλες τις εκκρεμότητες για την πρώτη αξιολόγηση. Το νομοσχέδιο ψηφίζεται στην Ολομέλεια την Κυριακή 22 Μαΐου ώστε το Eurogroup να σφραγίσει, την Τρίτη 24 Μαΐου το Eurogroup την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και την επικαιροποίηση του Μνημονίου.
Ο «κόφτης»
Σχετικά με τον μηχανισμό αυτόματης διόρθωσης, οι τελικές λεπτομέρειες του οποίου παραμένουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, θα προβλέπονται τα εξής:
• Eφόσον εξακριβωθεί ότι απειλούνται οι στόχοι του προγράμματος για τα πρωτογενή πλεονάσματα που ανέρχονται σε 0,5% του ΑΕΠ για φέτος, 1,75% του ΑΕΠ το 2017 και 3,5% του ΑΕΠ το 2018, θα ενεργοποιείται άμεσα δέσμη μέτρων, από προκαθορισμένες περιοχές. Το εάν θα ενεργοποιηθεί ή όχι ο «κόφτης» θα κρίνεται στο τέλος Απριλίου κάθε έτους, όταν η Eurostat (Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία) επικυρώνει τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για το «κλείσιμο» του προϋπολογισμού της προηγούμενης χρονιάς.
• Το εύρος των μέτρων που θα απαιτούνται αναμένεται να προκαθορίζεται επίσης ανάλογα με το εύρος των αποκλίσεων. Στην κεντρική πρόταση εάν διαπιστώνεται ότι η απόκλιση είναι μικρότερη ή ίση από το 0,25% του ΑΕΠ δεν θα χρειαστούν περαιτέρω μέτρα και μένει να φανεί εάν αυτό τελικά περνά από τους πιστωτές ή εάν «κλειδώνουν» οι περικοπές από το πρώτο ευρώ. Από εκεί και μετά το εύρος των μέτρων θα ρυθμίζεται ανάλογα με το εύρος της απόκλισης σε προκαθορισμένα, βάσει νόμου περιθώρια.
• Για να μην ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός θα πρέπει να υπάρχουν «εξαιρετικές» περιστάσεις. Είτε κάποια φυσική καταστροφή ή ανωτέρα βία τον προηγούμενο χρόνο που βρίσκεται εκτός ελέγχου της κυβέρνησης ή εάν προκύψει μεγάλη υστέρηση στο ΑΕΠ που θα αφήνει χώρο για αντίστοιχη αυτόματη τροποποίηση του μηχανισμού.
• Από τον «κόφτη» φαίνεται πως θα εξαιρούνται ελάχιστες κατηγορίες, όπως αμυντικές δαπάνες, δαπάνες κοινωνικής πρόνοιας, και κάποιες δαπάνες υγείας, ενώ συνολικά η λίστα των εξαιρέσεων θα προκαθοριστεί, ξεκαθαρίζοντας έτσι πως «δεξαμενή» για τις νέες περικοπές θα αποτελέσει η μεγάλη πλειονότητα των κωδικών του προϋπολογισμού και κυρίως μισθοί και συντάξεις.
(Πηγή: Ημερησία)