Δυο νέες, πολλά υποσχόμενες, κατηγορίες ανθρώπων εισορμούν στην ελληνική πολιτική σκηνή, τώρα με την κατάρρευση των βασικών πολιτικών σχηματισμών της Μεταπολίτευσης. (Για το ότι το ΠΑΣΟΚ -έστω και καμουφλαρισμένο ως Βενιζέλεια ΕΛΙΑ- είναι πλέον ένα μικρό κόμμα, δεν χρειάζονται αναλύσεις. Η Ν.Δ., που τα μεγαλεία της διακυβέρνησης σαν να την έκαναν να λησμονήσει τα αποτελέσματα του Μαΐου 2012 -the horror!- καλό θα ήταν να προσέξει της Ντόρας Μπακογιάννη την αναγνώριση του τύπου «ο βασιλιάς είναι γυμνός»: και αυτή, προς την μοίρα μικρού κόμματος κινδυνεύει να έχει ήδη δρομολογηθεί).
Όμως «η πολιτική δεν δέχεται το κενό», σύμφωνα με τη γνώριμη κοινοτοπία. Οπότε πολύς καινούργιος κόσμος έρχεται στην πολιτική! Σχήματα ασφαλώς -η νέα εκδοχή ΣΥΡΙΖΑ, η απειλητική Χρυσαυγή, οι έστω και φθίνοντες ΑνΕλληνες, το ΠΟΤΑΜΙ -αλλά και άνθρωποι. Ανθρώπινοι τύποι. Σ’ αυτό, να καταθέσουμε μια διπλή παρατήρηση.
Όποιος προσέρχεται στην πολιτική, ούτως ή άλλως έρχεται με την προσδοκία να πάρει κάτι. Όλα τα άλλα, «να προσφέρει», «να δώσει πίσω στο κοινωνικό σύνολο», κ.λπ. είναι εκ του πονηρού. Το να πάρεις κάτι είναι ανθρώπινο -άμα απ’ αυτό βγει και κάτι καλό, το πράγμα προχωράει.
Όμως (και αυτή είναι η πρώτη παρατήρηση), παλιά έπαιρνες μια προσδοκία δομημένης ανταμοιβής από το κόμμα «σου», ή από τον χώρο προσχώρησής σου. Μια καριέρα βουλευτική, ή μια διαδρομή apparatchik, ή ένα βόλεμα σε θεσούλα (ή μείζονα θέση του ευρύτερου δημόσιου τομέα), ή την πρόσβαση στις ηδύτατες συμβάσεις και προγράμματα κ.ο.κ. Τώρα; Τώρα αυτό έχει στερέψει. Από κάθε πλευρά. Το Δημόσιο «έκλεισε» (ψέματα: περιορίστηκαν τα ανοίγματα -αλλά στο ενδιαφέρον τμήμα οι ανταμοιβές συρρικνώθηκαν). Στο μέλι, πάλι, παραδίπλα ελλοχεύει ο κ. εισαγγελεύς, το ΣΔΟΕ, το Πόθεν Εσχες. Τα κομματικά apparat δεν έχουν πόρους -όρα ΠΑΣΟΚ! Ακόμη και οι φιλικές τράπεζες δεν δανείζουν, χαλαρά. Και η δόξα; «Της αγοράς το υπέροχον εύγε»; Εδώ ελλοχεύει το γιαούρτι, το κράξιμο, πάντως η ζήλεια, η κατακραυγή, η αντιπάθεια.
Οπότε; Α, πάντα κάτι θα διεκδικήσει ο καλός άνθρωπος που θάρθει στην πολιτική. Θα διεκδικήσει το να γίνει γνωστός. Να του μιλούν (Κατσιφάρας) οι θυρωροί της πολυκατοικίας, οι ταξιτζήδες -αλλά πώς; Επειδή θα μιλάει δημόσια. Και, για να γίνει διακριτός, αυτή τη δημοσιότητα που του παρέχεται θα τείνει να την ξεσκίσει. Αλλά και όποιος είναι γνωστός -το είδαμε αυτό με τα ευρωψηφοδέλτια, περιμένετε τώρα τα εθνικά!- τι θα κάνει; Θα προσέλθει στη δημοσιότητα να αναβαθμίσει (Warhol+) την αναγνωρισιμότητά του με κάτι πιο ριζοσπαστικό/κάτι που να «πιάνει», να σοκάρει (pour épater les bourgeois), να «γράφει» μιντιακά. Αυτή είναι η αυτοαμοιβή….
Η άλλη κατηγορία είναι εκείνη που συναπαρτίζεται από εκείνους που -στο ΒΗΜΑ της Κυριακής- κατέγραψε ο Λευτέρης Κουσούλης ως «νεογέροντες». Αυτοί τι κάνουν, πάντως τι επιχειρούν; Προσέρχονται διεκδικητές του νέου, που τόσο το ποθεί ο κόσμος, όταν βλέπει το παλιό να έχει σαπίσει. «Αγέρωχοι. Ενδεδυμένοι το πνεύμα της εποχής. Ανήσυχοι. Προβληματισμένοι. Ανατρεπτικοί. Διεκδικούν την επαναστατικότητα. Η κατεδάφιση ανήκει στις πρώτες τους επιλογές». Καλά, θα πεις φίλε αναγνώστη, δεν είπαμε ότι θέλουμε το νέο; Σαφώς αλλά, να: «Αν και κραδαίνουν τα εργαλεία της εποχής και προσαρμόζουν τον λόγο τους στις απαιτήσεις της, μηρυκάζουν παλιές ιδέες ανακαινισμένες. Προέχει η εικόνα. Η εντύπωση. Η κυριαρχία». Το αποτέλεσμα; Στο βάθος, και αυτοί, την αποστρέφονται την μεταβολή -όταν κουβαλάει κόστος! Τρομάζουν μπροστά στον κίνδυνο -του να χαθούν ψηφαλάκια. Γι αυτούς «το νέο κατασκευάζεται ως πρόσχημα, ως τέχνασμα αποφυγής της σύγκρουσης με την πραγματική ζωή».
Πού καταλήγουμε; Ω, και οι δυο τους χρήσιμοι είναι ως ιδεότυποι -ιδίως όταν λειοτριβηθούν ακριβώς μ’ αυτό, με την πραγματική πραγματικότητα. Και οι αυτοαμειβόμενοι, και οι νεογέροντες.
Μόνο που όσα προσφέρουν δεν θα ΄ναι εκείνα που νομίζουν…