Ο Συνήγορος του Πολίτη εξέτασε το ζήτημα της νομιμότητας επιβολής από τον Δήμο Λαυρεωτικής ειδικού τέλους αποκομιδής κλαδεμάτων και πάσης φύσεως ογκωδών αντικειμένων.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία είναι δυνατή εκ μέρους των ΟΤΑ η επιβολή ανταποδοτικών τελών για την αντιμετώπιση δαπανών για υπηρεσίες/έργα στην περιοχή τους, που συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής, στην ανάπτυξη της περιοχής και στην καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών. Ωστόσο το ύψος τους, οι υπόχρεοι στην καταβολή τους, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια, πρέπει να ορίζονται σε σχετική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. Επίσης, βάσει σχετικής εγκυκλίου του υπουργείου Εσωτερικών, η κανονιστική πράξη με την οποία επεβλήθη ανταποδοτικό τέλος θεωρείται ότι, εκδόθηκε εντός της νομοθετικής εξουσιοδότησης, εφόσον περιέχει και τα εξής στοιχεία:
α) καθορισμό του έργου ή της ειδικής υπηρεσίας που παρέχεται ειδικά και συμβάλλει στην ανάπτυξη της περιοχής και την εξυπηρέτηση των δημοτών,
β) προσδιορισμό των προσώπων που ωφελούνται από την ειδική παροχή και
γ) σχέση αναλογίας μεταξύ επιβαλλόμενου τέλους και δαπάνης που απαιτείται για την ειδική υπηρεσία ή το έργο.
Ο νέος Κανονισμός Καθαριότητας του Δήμου Λαυρεωτικής όριζε ότι το δημοτικό συμβούλιο, με απόφασή του, μπορεί να καθορίσει ειδικό τέλος αποκομιδής ανά ογκώδες αντικείμενο. Με μεταγενέστερες απoφάσεις το δημοτικό συμβούλιο, καθόρισε το ύψος των επιβαλλόμενων τελών, με κριτήριο τη χιλιομετρική απόσταση και τα τέλη διαφοροποιήθηκαν για τις εντός και τις εκτός σχεδίου περιοχές, χωρικής αρμοδιότητας του Δήμου.
Ο Συνήγορος του Πολίτη, απευθυνόμενος τόσο στον Δήμο όσο και στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής, επεσήμανε ότι στις εν λόγω αποφάσεις δεν ήταν επαρκώς αιτιολογημένος ο τρόπος υπολογισμού του επιβαλλόμενου ειδικού τέλους και ως εκ τούτου δεν προκύπτει οποιαδήποτε σχέση αναλογίας μεταξύ ανταποδοτικού τέλους και δαπάνης που απαιτείται για την παρεχόμενη υπηρεσία του Δήμου.
Ο Δήμος Λαυρεωτικής τόνισε ότι η επιβολή του συγκεκριμένου τέλους ήταν αναγκαία για την κάλυψη μέρους της δαπάνης που απαιτείται για την απασχόληση προσωπικού εκτός ωραρίου εργασίας και τη χρησιμοποίηση ειδικών οχημάτων για τη φόρτωση των ογκωδών αντικειμένων. Επιπλέον, ισχυρίστηκε ότι ο διαφορετικός τρόπος υπολογισμού του τέλους οφειλόταν στην πρόσφατη επέκταση της χωρικής αρμοδιότητας του Δήμου (λόγω εφαρμογής του Καλλικράτη), καθώς και ότι οι σχετικές αποφάσεις έχουν εγκριθεί από τον αρμόδιο Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης και παλαιότερα από την Περιφέρεια.
Ο Συνήγορος διαπίστωσε ότι οι αποφάσεις αυτές θεωρήθηκαν νόμιμες λόγω παρέλευσης της προθεσμίας, χωρίς ουσιαστική αξιολόγηση της νομιμότητάς τους, ζήτημα το οποίο έχει ήδη αναδείξει σε παλαιότερες παρεμβάσεις του αναφορικά με την επιβολή τελών και από άλλους Δήμους.
Κατόπιν των ανωτέρω, η αρμόδια Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής ζήτησε εγγράφως από τον Δήμο Λαυρεωτικής να επανεξετάσει τις σχετικές αποφάσεις του δημοτικού του συμβουλίου, ούτως ώστε να τηρείται η αρχή της ανταποδοτικότητας και να διασφαλίζεται η δίκαιη και αντικειμενική επιβάρυνση κάθε υπόχρεου.
Τέλος, ο Δήμος ενημέρωσε εγγράφως τον Συνήγορο, ότι παρέχει εφεξής χωρίς οικονομική επιβάρυνση τη συγκεκριμένη υπηρεσία σε όλους τους δημότες του.