Λογοκρισία, κάψιμο βιβλίων, αφορισμοί και διώξεις διαφωτιστών λίγο πριν τo ’21
Λάζαρης Γιάννης
Λογοκρισία, κάψιμο βιβλίων, αφορισμοί και διώξεις διαφωτιστών λίγο πριν τo ’21
Λάζαρης Γιάννης
του Γεώργιου Κουρκούτα , καθηγητή-φιλόλογου
Το 1822, σε μια εκτεταμένη προσπάθεια αντιποίνων από την μεριά των Τούρκων, καταστρέφεται ολοσχερώς η Χίος, το πανέμορφο αυτό νησί του Αιγαίου. Το γεγονός αυτό συγκλόνισε την παγκόσμια κοινή γνώμη, διότι, σε μία Ευρώπη που κυριαρχούσε η προκατάληψη για τα κίνητρα των επαναστάσεων των λαών (βλέπε Ιερά Συμμαχία), απεκάλυπτε τον θανάσιμο κίνδυνο για τον υπόδουλο Ελληνισμό από την συνέχιση της Τουρκικής κατάκτησης, αλλά και την ακραία βαρβαρότητα των Οθωμανών Τούρκων. Τότε ο φιλελληνισμός αυξήθηκε και χαρακτηριστικά αναφέρουμε εδώ δύο από τις εκφράσεις του: Ο περίφημος πίνακας του Ευγενίου Ντελακρουά και το ποίημα του Βίκτωρος Ουγκώ με τίτλο «Το Ελληνόπουλο».
Κατά το τέταρτο έτος της Εθνικής Παλιγγενεσίας, ο σουλτάνος Μαχμούτ βρισκόταν σε αδυναμία να καταστείλει την Επανάσταση και ζήτησε τη βοήθεια του υποτελούς του Μεχμέτ Αλή Πασά της Αιγύπτου. Το Μάρτιο του 1824 συνήφθη μεταξύ των δύο ανδρών συμφωνία, με την οποία ο Μεχμέτ Αλή δεχόταν να συμπράξει, υπό τον όρο να του παραχωρηθεί η Κρήτη, η Κύπρος και να διορισθεί ο θετός γιος του, Ιμπραήμ, διοικητής της Πελοποννήσου. Την ίδια ώρα, οι ελληνικές δυνάμεις, ευρισκόμενες στη δίνη του Εμφυλίου Πολέμου, είχαν φθαρεί και αποσυντονισθεί.
Γράφει ο Παναγιώτης Ήφαιστος
Η συζήτηση περί δημοκρατίας και πολέμου είναι προϊόν της φιλελεύθερης σκέψης, έχουν ως αφετηρία τις ιδέες του Εμμανουήλ Καντ[66] και οι αμφιλεγόμενες πτυχές αφορούν, βασικά τον διεθνιστικό φιλελευθερισμό[67]. Σκιαγραφώντας μια κατά τα άλλα πολύπλοκη συζήτηση, θα λέγαμε ότι οι προεκτάσεις των προαναφερθέντων επιχειρημάτων της φιλελεύθερης παράδοσης περί τα διεθνή οδηγούν σε δύο συμπεράσματα.
Του Παναγιώτη Ήφαιστου
Αναμφίβολα, η προαναφερθείσα θουκυδίδεια θεώρηση των διεθνών σχέσεων για τα αίτια του πολέμου οδηγεί σε συμπεράσματα πως τα κράτη, μέχρι τουλάχιστον να εξαλειφθούν τα αίτια πολέμου, παραμένουν εγκλωβισμένα σε διαρκείς ηγεμονικές και αναθεωρητικές αντιπαραθέσεις. Έτσι, σταθερότητα υπάρχει όταν υπάρχει ισορροπία που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί και αστάθεια υπάρχει όταν νέοι ηγεμονικοί διεκδικητές αποκτήσουν επαρκή ισχύ για να κυριαρχήσουν επί του διεθνούς συστήματος.