Προσαρμογή στην Ελληνική νομοθεσία, των Ευρωπαϊκών οδηγιών για τις Εταιρείες Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων

Τι είπε η κ. Βαλαβάνη (ΣΥΡΙΖΑ) στις 6/12/2012 στην διαρκή επιτροπή Οικονομικών υποθέσεων για το θέμα

Επεξεργασία και εξέταση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Οικονομικών «Οργανισμοί συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες και ανώνυμες εταιρείες διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων, οδηγία 2009/65/ΕΚ. Προσαρμογή της ελληνικής Νομοθεσίας στις διατάξεις των Οδηγιών 2010/78/ΕΕ, 2010/73/ΕΕ, 2011/96/ΕΕ, 2009/133/ΕΚ, 2004/113ΕΚ. Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία. Μέτρα Εφαρμογής των Κανονισμών (ΕΚ)1338/2001 και (ΕΕ)1210/2010 περί προστασίας του ευρώ και άλλες διατάξεις». (3η συνεδρίαση):

 

ΟΛΓΑ-ΝΑΝΤΙΑ ΒΑΛΑΒΑΝΗ: Θα ζητήσω λίγη ανοχή χρόνου, γιατί δεν δευτερολόγησα στην επί της αρχής συζήτησης και ούτε πρόκειται να το κάνω και τώρα.

Νομίζω, κύρια Ξυροτύρη, ότι η δυστοκία των Ελλήνων τραπεζιτών να προσέλθουν στη σημερινή πρωινή ακρόαση των φορέων για το νομοσχέδιο, έχει ολοφάνερα αιτία. Βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία επαναγοράς χρέους και προφανώς δεν έχουν καμία διάθεση να έρθουν εδώ και να υποβληθούν σε ερωτήσεις, που μπορεί να τους στριμώξουν στη μια ή την άλλη κατεύθυνση. Ενώ την επόμενη Πέμπτη, που υπενθυμίζω ότι είναι 13 Δεκεμβρίου και θα έχει ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, θα είναι ξεκάθαρη η εικόνα και προφανώς δεν θα έχουν κανένα πρόβλημα, να έρθουν και να συζητήσουν για όλα αυτά. Προς το παρόν, βρίσκονται σε διαδικασία διαπραγμάτευσης και συναλλαγής με το Υπουργείο Οικονομικών.

Νομίζω ότι και από την πρωινή διαδικασία δεν προέκυψε κάτι, το οποίο να με υποχρεώνει να τοποθετηθώ διαφορετικά απ’ ό,τι τοποθετήθηκα, χθες, σε σχέση με ό,τι αφορά την Προσαρμογή στην Ελληνική νομοθεσία, των Ευρωπαϊκών οδηγιών για τις Εταιρείες Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων. Και για οποιονδήποτε άκουσε πραγματικά με καλή θέληση και ερμήνευσε αυτά που είπαν όλοι οι φορείς που μίλησαν το πρωί, νομίζω ότι η δήλωση του κ. Υπουργού Οικονομικών, του κ. Στουρνάρα, ότι η προσαρμογή των Ευρωπαϊκών οδηγιών για τη διαχείριση των αμοιβαίων κεφαλαίων, κάνει ιδιαίτερα ελκυστική την κατάσταση για την προσέλκυση επενδυτικού κεφαλαίου στην Ελλάδα, που μας έκανε στην προηγούμενη συνεδρίαση της Επιτροπής, μπορεί να εκληφθεί μόνο ως εκδήλωση ιδιότυπου χιούμορ από μεριάς του κ. Υπουργού.

Βέβαια, υπάρχει άλλη μία πλευρά, πριν κλείσω σε ό,τι αφορά τα θέματα των αμοιβαίων κεφαλαίων, στην οποία δεν έχουμε κάνει οποιαδήποτε αναφορά. Αν δοθεί από πλευράς της κυβέρνησης στους ιδιώτες τραπεζίτες ένα από τα ζητήματα που αυτή τη στιγμή παζαρεύουν με την κυβέρνηση, και που η κυβέρνηση προφανώς το μελετά, προκειμένου να τους προσελκύσει στην επαναγορά του χρέους, ο «αναβαλλόμενος φόρος», αυτός δεν θα αφορά για 10 ή 20 χρόνια μπροστά το συμψηφισμό μόνο των σημερινών ζημιών με τα μελλοντικά κέρδη των τραπεζών. Αλλά επειδή θα αφορά τους τραπεζικούς ομίλους, δηλαδή, θα είναι «ομιλικός» αναβαλλόμενος φόρος, σημαίνει ότι θα συμπεριλαμβάνει σημερινές κερδοφόρες επιχειρήσεις-τμήματα των τραπεζικών ομίλων, όπως είναι οι σημερινές τραπεζικές ΑΕΔΑΚ, εταιρείες διαχείρισης κεφαλαίων και τραπεζικές χρηματιστηριακές εταιρείες.


Εταιρείες, οι οποίες είναι κερδοφόρες και στις σημερινές συνθήκες της κρίσης και παρά τον πολύ μεγάλο περιορισμό των συναλλαγών επί των αμοιβαίων κεφαλαίων, για τον απλούστατο λόγο ότι τα βασικά έσοδα αυτών των εταιρειών, άρα και τα κέρδη τους προέρχονται από τις προμήθειες, τις οποίες εισπράττουν από τους πελάτες τους, είτε είναι θετικό είτε είναι αρνητικό το πρόσημο των αμοιβαίων κεφαλαίων που είναι αντικείμενα διαπραγμάτευσης. Θα δρομολογηθεί, αν υπάρξει αυτή η ρύθμιση, πολύ μεγάλης έκτασης φοροαπαλλαγή-δώρο στους τραπεζίτες.

 

Θα ήθελα, λοιπόν, επιβεβαιώνοντας την αρνητική μας τοποθέτηση για τις ρυθμίσεις που αφορούν τη διαχείριση των αμοιβαίων κεφαλαίων με τις νέες μορφές που κατοχυρώνονται, να μιλήσω λίγο για το γιατί ψηφίζουμε αρνητικά, σε σχέση με τις τροποποιήσεις του νόμου 3864, που αφορούν το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και όλο το τεράστιο κεφάλαιο της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, το οποίο δεν μπορεί κανείς να το καταλάβει ούτε να τοποθετηθεί συνολικά μόνο από την περιορισμένη αναφορά που γίνεται στο πλαίσιο του παρόντος νομοσχεδίου. Θα πρέπει να πάρει υπόψη του το νόμο που ψηφίσαμε για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών το Σεπτέμβρη, θα πρέπει να πάρει υπόψη του την Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου του Νοεμβρίου, απόφαση που τελικά καθορίζει – δεν πέρασε από τη Βουλή και δεν θα περάσει απ’ ό,τι ξέρω – τους συγκεκριμένους όρους ανακεφαλαιοποίησης, θα πρέπει να πάρει υπόψη του το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα και ό,τι περιλαμβάνει σε σχέση με τις τραπεζικές μετοχές και θα πρέπει βέβαια να πάρει υπόψη του και τις ρυθμίσεις στο σημερινό νομοσχέδιο.

Στις σημερινές ρυθμίσεις συμπεριλαμβάνεται, για παράδειγμα, η απαλλαγή των υπό ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών από την υποχρέωση να υποβάλουν νέο επιχειρηματικό σχέδιο, ένα νέο business plan, σε περίπτωση που επανέλθουν με νέο αίτημα για αύξηση της κεφαλαιακής ενίσχυσης, πράγμα που είναι πολύ πιθανόν για το σύνολο των τραπεζών. Γιατί, όπως ξέρουμε ήδη οι επισφάλειες έχουν αυξηθεί, πολύ πέρα αυτών που είχαν υπολογιστεί, όταν προγραμματίστηκε η ανακεφαλαιοποίηση.

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει με απλούστατα λόγια ότι το προηγούμενο business plan, με βάση το οποίο πήραν τα χρήματα της ανακεφαλαιοποίησης, η οποία  πιστεύω ότι θα ολοκληρωθεί τώρα με τη δεύτερη δόση, έχει πέσει έξω. Αν δεν είχε πέσει έξω, δεν υπάρχει κανένας λόγος να ζητήσουν πρόσθετα χρήματα. Τι κάνουμε, λοιπόν, όταν βλέπουμε ότι ένα business plan, με βάση το οποίο έχουν δοθεί αυτά τα χρήματα του ελληνικού λαού, έχει πέσει έξω; Ζητούμε, έστω, ασκώντας, εν πάση περιπτώσει, όλα τα περιθώρια της επιείκειας, ένα καινούργιο business plan; Όχι. Αναθέτουμε στον Κεντρικό Τραπεζίτη να χειριστεί σε συνθήκες πλήρους αδιαφάνειας, το να δοθούν και άλλα χρήματα. Είναι αυτό που εμείς λέγαμε, όταν συζητούσαμε το Σεπτέμβριο, ότι οι τράπεζες αναδεικνύονται σε «μαύρη τρύπα» για τα χρήματα του ελληνικού λαού και διασώζονται τελικά οι τραπεζίτες – αν διασώζονται και αυτοί – όχι όμως και οι ίδιες τράπεζες. Και βέβαια είναι πολύ αμφίβολο το τι θα γίνει με τα λεφτά του ελληνικού λαού.

Εμείς θεωρούμε τελείως απαράδεκτα τέτοιου είδους δικαιώματα, κυριολεκτικά ζωής και θανάτου επί του τραπεζικού συστήματος, της Τράπεζας της Ελλάδος, δηλαδή του Ευρωσυστήματος, που σημαίνει ότι έχει το ελεύθερο να κάνει τα πάντα. Αυτό που ήδη κάνει, όταν ενώνει, κόβει, χωρίζει, παραχωρεί, εκποιεί χαριστικά κ.λπ. τράπεζες, αλλά και επιπλέον να εκβιάζει για να τραβάει τις τράπεζες, στις οποίες οι τραπεζίτες διατηρούν το μάνατζμεντ, στις κατευθύνσεις που αυτή, χωρίς να δίνει λογαριασμό σε κανέναν, πολύ περισσότερο στη Βουλή, θεωρεί ότι είναι αυτές που πρέπει να τραβήξουν.

Ένα δεύτερο σχετικό ζήτημα του παρόντος νομοσχεδίου είναι ότι το δικαίωμα ψήφου θα ασκείται από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας – το οποίο κατέχει τα χρήματα του ελληνικού λαού, που θα αποτελούν με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών το 90% τουλάχιστον του μετοχικού τραπεζικού κεφαλαίου – μόνο στις περιπτώσεις που δεν θα κατατεθεί η προβλεπόμενη συμμετοχή 10%, από μεριάς των ιδιωτών τραπεζιτών, στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου που προβλέπεται να γίνει μέσα σε έξι μήνες, και σε μία – δύο ήσσονος σημασίας υποπεριπτώσεις. Αλλιώς, θα διατηρηθεί επί μια ακόμα πενταετία επί μια ακόμα πενταετία  το μάνατζμεντ του 10% των ιδιωτών τραπεζιτών επί του 90%, που είναι οι μετοχές των χρημάτων του ελληνικού λαού.

Αυτή η πενταετία είναι τελικά πιστεύω το διάστημα του συμβιβασμού που επιτεύχθηκε καταρχήν τουλάχιστον ανάμεσα στην Κυβέρνηση και στους ιδιώτες τραπεζίτες, καθώς από το 2016 οι τράπεζες – είτε διατηρήσουν το 10% οι ελληνικές παραδοσιακές τραπεζικές οικογένειες είτε όχι – «φεύγουν» προς τα «έξω» από την άποψη της πραγματικής ιδιοκτησίας και του προσανατολισμού. Ήδη το 2016 στο Μεσοπρόθεσμο στο πλαίσιο του συνολικού κονδυλίου που προβλέπεται εκείνη τη χρονιά από ιδιωτικοποιήσεις συμπεριλαμβάνεται ποσό 1,9 δις, που προσδιορίζεται ότι είναι «τραπεζικές μετοχές, οι οποίες έχουν περιέλθει στο ελληνικό δημόσιο, μέσω της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης». Και ακολουθούν και άλλα τέτοια ποσά και για τα επόμενα χρόνια μέχρι το 2020, συνολικής αξίας 11,9 δις. Αυτό σημαίνει ότι πρακτικά μεταξύ 2016, που είναι το τελευταίο έτος του Μεσοπρόθεσμου, και 2020, έναντι περίπου 12 δις στόχου, το συνολικό 90% κεφάλαιο, που κατά πάσα πιθανότητα θα βρίσκεται στα χέρια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, θα έχει πουληθεί – και θα έχει πουληθεί βέβαια προς τη μεριά της Deutsche Bank και των συνεργαζόμενων με αυτή διεθνών τραπεζιτών, με ανεπανόρθωτες συνέπειες για τη δυνατότητα να υπάρξουν εδώ εργαλεία για μια παραγωγική και ολόπλευρη ανασυγκρότηση, για ένα εθνικό πλάνο ανασυγκρότησης, της οικονομίας και της χώρας, από τη μεριά μιας αυριανής κυβέρνησης σε ριζικά διαφορετική κατεύθυνση.

Υπάρχει κι ένα ερώτημα ακόμα: Ποιος τελικά θα πουλήσει το τελευταίο μέρος αυτών των μετοχών; Ξαναλέω ότι αυτά είναι σχέδια επί χάρτου. Εγώ δεν νομίζω ότι θα φτάσουμε ποτέ χρονικά σε τέτοιο βάθος χρόνου και δεν πρόκειται αυτά, τουλάχιστον στην ύστερη μορφή τους, ποτέ να πραγματοποιηθούν. Ελπίζω, δηλαδή, με όλες μου τις δυνάμεις ότι θα έχει αλλάξει τόσο δραστικά η κατάσταση, που δεν θα πραγματοποιηθούν, ότι την περίοδο αυτή οι τράπεζες θα είναι, αντίθετα, εθνικοποιημένες. Σύμφωνα όμως με ό,τι καθορίζεται στο παρόν νομοσχέδιο, με ό,τι προσδιορίζεται εδώ, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας λειτουργεί maximum μέχρι το 2018. Άρα, μπαίνει ζήτημα, ποιος πουλάει τις ελληνικές τράπεζες; Θα είναι το ΤΑΙΠΕΔ, που προγραμματίζετε να πουλήσει το 2019 και το 2020; Ή προγραμματίζετε έτσι και αλλιώς να έχουν «φύγει» από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας οι τραπεζικοί τίτλοι ήδη από το 2016, που πουλιέται το πρώτο πακέτο, και να ξεπουλιούνται κανονικά και οι ελληνικές τράπεζες μέσω του ΤΑΙΠΕΔ;

Κλείνοντας θα ήθελα να πω τι γίνεται, έτσι όπως το καταλαβαίνω, με τα δύο Μνημόνια και το Μεσοπρόθεσμο και το τρίτο Μνημόνιο ante portas αυτή τη στιγμή. Έγινε δυνατό και έχει δρομολογηθεί να εξαθλιωθεί οικονομικά η μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων. Υπάρχει η πιο γρήγορη αποδόμηση των μεσαίων στρωμάτων, δεν χρειάζεται να πούμε κάτι παραπάνω, το έχουμε συζητήσει επανειλημμένα στην Επιτροπή. Και τώρα προστίθεται ένα καινούργιο τρίτο στοιχείο: Με τα ίδια χαρτιά των Μνημονίων και του Μεσοπρόθεσμου «ανακατεύεται η τράπουλα» της άρχουσας ελίτ, της ελληνικής άρχουσας τάξης, και μέσα από αυτά, κάνοντας χρήση, πολύ πριν από το 2016 και την πώληση των τραπεζικών μετοχών, του θεσμού των επιτρόπων, που δεν έχει μεγάλη σημασία αν θα είναι Έλληνες ή ξένοι, πλέον θα «τραβηχτεί το χαλί» κάτω από παραδοσιακά συγκροτήματα ΜΜΕ και άλλων μεγάλων εταιρειών, ενώ θα ενισχυθούν άλλά και άλλες. Ας μην κοροϊδευόμαστε, το σύνολο των δανείων που ανανεώνονται αυτή τη στιγμή έχουν δοθεί με μη τραπεζικά κριτήρια, άρα μπορούν να παιχτούν όλα τα παιχνίδια μέσα από τα οποία τελικά, μέσα από τον τραπεζικό τομέα, θα βγει από τη μια μεριά ένα τραπεζικό κεφάλαιο πλήρως εξαρτημένο από το διεθνές, και πριν απ’ όλα το γερμανικό, κεφάλαιο, που θα έχει πλέον υπό τον άμεσο έλεγχό του τις τράπεζες, αλλά θα γίνει και γενικότερη αναδιευθέτηση της «τράπουλας» στο σύνολο των επιχειρήσεων που μένουν εδώ. Και έχει ιδιαίτερη σημασία το θέμα των συγκροτημάτων τύπου, που είναι αυτοί που διαμόρφωσαν και μια ολόκληρη κοινή γνώμη αυτή την περίοδο των Μνημονίων. Στόχος αυτής της αναδιευθέτησης, να επιβιώσουν και να ενισχυθούν τμήματα του ελληνικού μεγάλου κεφάλαιου μόνο με τη στενότερη δυνατή σχέση με την Τρόικα και το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο.