Η χρονιά ξεκίνησε με πάρτι στις αγορές χρέους των χωρών που πλήττονται από την κρίση στην περιφέρεια της ευρωζώνης. Τι δώρο θα πρέπει να φέρει η Ελλάδα, το «κακό παιδί» της ευρωζώνης;
Οι προσφορές πιο μακροπρόθεσμων ομολόγων νωρίτερα αυτό το μήνα από την Ιρλανδία, η οποία αποχώρησε από το πρόγραμμα διάσωσής της τον Δεκέμβριο, και από την Πορτογαλία, η οποία ελπίζει να κάνει το ίδιο τον Ιούνιο, προσέλκυσαν έντονη διεθνή ζήτηση. Σε ολόκληρη την περιφέρεια, οι αποδόσεις, οι οποίες κινούνται αντιστρόφως ανάλογα με τις τιμές, έχουν υποχωρήσει σε επίπεδα προ κρίσης. Ορισμένοι στην Αθήνα –και οι τραπεζίτες του Λονδίνου- βλέπουν μία ευκαιρία για την Ελλάδα να τεστάρει τη γενική διάθεση.
Μία πρόωρη επιστροφή στις διεθνείς αγορές κεφαλαίων θα μπορούσε να επιβεβαιώσει την ανάκαμψη στην τύχη της ευρωζώνης. Έχουν περάσει λιγότερο από δύο χρόνια από την αθέτηση πληρωμών της Ελλάδας. Αλλά, οι επενδυτές θα πρέπει να είναι προσεκτικοί όσον αφορά τυχόν πρόωρα δώρα από την Ελλάδα. Η επιστροφή της Αθήνας στο δανεισμό από διεθνείς επενδυτές μπορεί, αντ’ αυτού, να αποδειχθεί προάγγελος νέων προβλημάτων –για την ίδια την Ελλάδα αλλά και για τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης.
Η Ελλάδα πρέπει να έχει μπει σε μεγάλο πειρασμό. Ακόμη και αν τα ποσά που έχουν μαζευτεί είναι ενδεικτικά, η επιτυχής συγκέντρωση μακροπρόθεσμου χρέους θα ενίσχυε τη θέση της κυβέρνησης στις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους της ευρωζώνης. Η Αθήνα υπερέβη το στόχο του προϋπολογισμού για το 2013, παράγοντας πρωτογενές πλεόνασμα πριν από την πληρωμή των τόκων.
Μία απόδειξη ότι η Ελλάδα θα μπορούσε και πάλι να συγκεντρώσει κεφάλαια ανεξάρτητα, θα επέτρεπε στον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά να γίνει ακόμα πιο δυναμικός στην αντίστασή του για τα μέτρα λιτότητας. Θα προσέφερε οικονομική ευελιξία, παρέχοντας τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει τις χειρότερες επιπτώσεις της λιτότητας. Οι ισολογισμοί των ελληνικών τραπεζών, οι οποίοι έχουν ήδη αναδιατυπωθεί σημαντικά υπό το πακέτο διάσωσης, θα ενισχύονταν περαιτέρω.
Όπως επισημαίνουν και οι τραπεζίτες, η Ελλάδα χρειάζεται να ανοικοδομήσει την αγορά δημόσιου χρέους της μετά την αθέτηση, ενισχύοντας το βάθος και τη ρευστότητά της σε διάφορες διάρκειες ομολόγων. Ο πιο εύκολος τρόπος θα ήταν να εκδώσει φρέσκο χρέος. Οι συνθήκες της αγοράς θα μπορούσαν να επιδεινωθούν αργότερα αυτό το έτος, αν οι ευρωεκλογές ενισχύσουν τα κόμματα των ευρωσκεπτικιστών σε ολόκληρη την ήπειρο.
Θα υπάρξουν ελκυστικές δραστηριότητες και για τους πιστωτές της Ελλάδας. Ο Poul Thomsen, ο επικεφαλής της αποστολής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, σημείωσε σε συνέντευξή του σε ελληνική εφημερίδα στα τέλη του περασμένου έτους ότι το διεθνές ενδιαφέρον για το ελληνικό χρέος ήταν απόδειξη της βελτίωσης του κλίματος. «Μόλις μπει σε τροχιά ένας ενάρετος κύκλος, τότε η εμπιστοσύνη μπορεί να επιστρέψει αρκετά γρήγορα», παρατήρησε, αν και πρόσθεσε ότι είναι απαραίτητο η χώρα να εμείνει σταθερά στο πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων.
Περίοδος αποκλεισμού
Η επιστροφή στις αγορές αποτελεί σημαντικό σημείο καμπής για τις διασώσεις που έχουν σχεδιαστεί ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες χρηματοδότησης χωρίς να επιτρέπουν την πρόσβαση. Πρόσφατα, θε έλεγε κανείς ότι η επιστροφή της Ελλάδας έχει καθυστερήσει. Σε σχέση με τη δεκαετία του 1980, έχει μειωθεί σημαντικά η τυπική περίοδος αποκλεισμού από τις αγορές κατά τη διάρκεια αναδιαρθρώσεων του δημοσίου χρέους. Η Αργεντινή, η οποία έχει αποκλειστεί από την αθέτηση πληρωμών της το 2001, αποτελεί εξαίρεση. Οι περισσότεροι «παραβάτες» ανακτούν πρόσβαση σε νέες πιστώσεις εντός ενός ή δύο ετών, σύμφωνα με έρευνα του ΔΝΤ.
Επιπλέον, η επιστροφή στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου θα αποδυνάμωνε την θέση της Ελλάδας όσον αφορά την περαιτέρω χρηματοδοτική υποστήριξη ή βοήθεια για το βουνό του χρέους της, είτε μέσω των επεκτάσεων στις διάρκειες είτε μέσω των χαμηλότερων επιτοκίων. Αν αυτό σήμαινε ότι οι Γερμανοί φορολογούμενοι θα απέφευγαν περαιτέρω επιβάρυνση, τότε το πάρτι θα μεταφερόταν στο Βερολίνο.
Έρχεται να χαλάσει το πάρτι…
Ωστόσο, το θετικό κλίμα θα μπορούσε γρήγορα να αντιστραφεί. Όποια κι αν είναι η συμβουλή των τραπεζιτών, υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες εντός της «Τρόικας» η οποία επιβλέπει το πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας σχετικά με το αν η Ελλάδα θα επιστρέψει σύντομα στις κεφαλαιαγορές.
Ένας μεγάλος κίνδυνος είναι να εκτραπεί η Αθήνα από την εφαρμογή ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων. Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί με τον προϋπολογισμό, το ΔΝΤ επισημαίνει ότι η Ελλάδα δεν έχει εφαρμόσει παρά το ένα τρίτο των προσυμφωνημένων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Όσον αφορά τη λειτουργία της ως μία προηγμένη ευρωπαϊκή οικονομία, η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι πολύ πίσω από την Ιρλανδία και την Πορτογαλία.
Η αύξηση κεφαλαίου στις αγορές χρέους θα μπορούσε επίσης να είναι πολύ ακριβή. Οι αποδόσεις των ελληνικών δεκαετών ομολόγων είναι ακόμα κοντά στο 9 τοις εκατό (της Πορτογαλίας είναι μόλις πάνω από το 5 τοις εκατό). Η συγκέντρωση κεφαλαίων σε οποιαδήποτε ποσότητα θα δημιουργούσε αμφιβολίες ως προς τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας. Για πολλούς φορείς χάραξης πολιτικής της ευρωζώνης, το να επιτραπεί στην Ελλάδα να δανειστεί ξανά, θα ήταν σαν να δίνεις σε έναν αλκοολικό ένα μπουκάλι ούζο. Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος μία προσφορά ομολόγων να πάει στραβά, υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη και στις υπόλοιπες αγορές της ευρωζώνης.
Αντ’ αυτού, η Αθήνα οφείλει να προχωρήσει με προσοχή. Για να μειώσει περαιτέρω το κόστος δανεισμού, η Ελλάδα πρέπει να ανακτήσει την εμπιστοσύνη σε ένα ευρύ φάσμα συντηρητικών ευρωπαϊκών επενδυτικών κεφαλαίων. Τα αμερικανικά hedge funds ή μεμονωμένοι αναξιοπαθούντες επενδυτές μπορεί να ενδιαφέρονται ακόμη για την απόδοση του 8 τοις εκατό, αλλά το ενδιαφέρον τους δεν θα παραμείνει αν αυτή η απόδοση γίνει 5 τοις εκατό. Η διαδικασία αυτή θα πάρει καιρό. Ο Γιάννης Στουρνάρας, ο υπουργός Οικονομικών, έχει μιλήσει για «έλεγχο της αγοράς» με την έκδοση πενταετών ομολόγων κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Ακόμη και αυτό θα μπορούσε να αποδειχθεί υπερβολικά φιλόδοξο –αν η Ελλάδα δεν έρθει τελικά για να χαλάσει το πάρτι.
http://sofokleous10.gr/2012-07-24-09-27-56/252046-2014-01-19-20-17-45