Ο ΤΑΡ, η COSCO και η μεταβολή της Ελλάδας από χώρα σε χώρο

του Γιώργου Καραμπελιά από το Άρδην τ. 93 που κυκλοφορεί

θεωρούμε πως οι πανηγυρισμοί του Σαμαρά και της κυβέρνησής του για την υπογραφή της συμφωνίας για το αζέρικο αέριο, τον περιβόητο ΤΑΡ, είναι για άλλη μια φορά στοιχεία του ίδιου παρασιτικού μοντέλου, μας δένουν χειροπόδαρα και δεν αποτελούν καθόλου στοιχεία αναβάθμισης της χώρας. Επίσης, μας αποκόπτουν από άλλου τύπου συμφωνίες, μια και, απέναντι στο ρώσικο Σάουθστριμ, επιλέγουν τη σύνδεση με τους Αζέρους και την Τουρκία.  Επιπλέον, ο ΤΑP θα έχει πιθανότατα πολύ αρνητικές συνέπειες για τους αγωγούς του κυπριακού, του ισραηλινού ή και του ελληνικού αερίου, αν και όποτε αυτό βρεθεί. Και αυτό γιατί το αέριο από το Ισραήλ και την Κύπρο θα μπορεί πολύ φθηνότερα να συνδεθεί με τον ΤΑΡ, παρά να έρθει στην Ελλάδα υποθαλάσσια. Είναι τριπλάσιο το κόστος αν έλθει υποθαλάσσια. Επομένως και αυτοί οι αγωγοί πιθανότατα θα κατευθυνθούν στην Τουρκία. Έτσι, όχι μόνο χάνεται η σχέση με το ρωσικό αέριο, αλλά, ακόμα περισσότερο, υπονομεύεται η δυνατότητα ενός αυτόνομου ενεργειακού ρόλου σε σχέση με την Κύπρο και το Ισραήλ.

Η Ελλάδα μεταβάλλεται στην κυριολεξία σε έναν «χώρο», σε ένα πέρασμα. Εάν ήταν «χώρα», θα επέβαλλε διαφορετικούς όρους και για τους αγωγούς και για το τίμημα που πληρώνει η εταιρεία του αζέρικου πετρέλαιου. Το γεγονός ότι δεν πληρώνουν κανένα τίμημα και ότι η συγκεκριμένη επένδυση εμφανίστηκε ως η μεγαλύτερη των είκοσι τελευταίων χρόνων (τι να περιμένει, όμως, κανείς από έναν πρωθυπουργό που εγκαινιάζει αυτοπροσώπως το ράλι Ακρόπολις;!) είναι ακριβώς απόδειξη της γεωπολιτικής υποβάθμισης της χώρας.
Πάρα πολλοί, ιδιαίτερα από την αριστερά, μιλούν για μια κρίση που αφορά ολόκληρη την Ευρώπη. Ναι, μόνο που 30% μείωση του ΑΕΠ έχει η Ελλάδα και όχι η Γερμανία, η οποία αντίθετα εμφανίζει άνοδο, έστω και μικρή. Η Ελλάδα, ως μια χώρα της ευρωπαϊκής περιφέρειας και μάλιστα στη νοτιοανατολική Ευρώπη, βιάζεται κατ’ εξακολούθηση από την τευτονική Δύση και γι’ αυτό, παρ’ ότι η κρίση είναι καθολική, διαφορετικά την πληρώνει η Ελλάδα και διαφορετικά οι δυτικές χώρες. Και αυτό συναρτάται με τη γεωπολιτική πραγματικότητα της χώρας, με την κατ’ ουσία αποικιακή μας υπόσταση. Η οικονομική κρίση συναντάται και επιταχύνει τη γεωπολιτική υποβάθμιση. Και μάλιστα σε μια στιγμή που οι εξελίξεις στην Τουρκία θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια γεωπολιτική ευκαιρία για την Ελλάδα. Διότι η στρατηγική της Τουρκίας, μιας επέκτασης προς όλες τις κατευθύνσεις, βρίσκεται σε κρίση τόσο απέναντι στη Συρία, όσο και στο εσωτερικό της Τουρκίας, για να μην φτάσω και στην Αίγυπτο. Σε όλα τα πεδία, οι εξελίξεις για την Τουρκία στον ευρύτερο γεωπολιτικό χώρο είναι μάλλον αρνητικές (και το άνοιγμά της προς το Ιράν εξελίσσεται αρνητικά, εξαιτίας της συριακής κρίσης). Σε αυτές τις συνθήκες, που θα μπορούσαν να είναι ευνοϊκές για την Ελλάδα, η χώρα μας εξαφανίζεται κυριολεκτικά ως γεωπολιτικός παράγοντας, εξαφανίζεται ως χώρα.
Αν κάνουμε μια ιστορική αναδρομή, θα δούμε πως αυτή υπήρξε μια διαδρομή συρρίκνωσης. Κάποτε υπήρχε η Μικρά Ασία, υπήρχαν Έλληνες σ’ όλη την περίμετρο, στα Βαλκάνια, στην Κωνσταντινούπολη, τώρα πια δεν υπάρχουν. Έχει απομείνει το παλιό ιστορικό κομμάτι του ελληνισμού, ο τελευταίος πυρήνας του, και δεν απειλείται απλώς με κατάκτηση, αλλά με εξανδραπονδισμό. Τα πολιτικά προβλήματα και οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελλάδα δεν είναι ίδια με το παρελθόν. Τότε, ίσως  η επιλογή ήταν να περάσουμε από τον έναν κατακτητή και να πάμε στον άλλον, από τους Φράγκους στους Τούρκους, τώρα όμως απειλούμαστε με την ίδια την επιβίωση αυτού του αυτόνομου χώρου.
Και κάτι ανάλογο συνέβη και με την Cosco. Βεβαίως θα θέλαμε οι Κινέζοι να έπαιζαν ένα θετικό ρόλο στην Ελλάδα. Το ίδιο και οι Ρώσοι. Θα θέλαμε, δηλαδή, να μην υπάρχει μια μονοδιάστατη γερμανική ή αμερικανική παρουσία στη χώρα μας. Το πρόβλημα όμως έγκειται στον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται η κινεζική επιρροή. Στην Κίνα, τα λιμάνια δεν ανήκουν στην Cosco, η οποία είναι μια κρατική εταιρεία και ο πρόεδρός της είναι ο τρίτος στην ιεραρχία του Κομουνιστικού Κόμματος Κίνας. Εδώ, όμως, θέλουν να κάνουν όλα τα λιμάνια ιδιωτικά, αντί να πρόκειται, για μια, έστω μακρόχρονη, ενοικίαση χώρων. (Είναι χαρακτηριστικό τι γίνεται στον ΟΛΠ, που ακόμα και ο πρόεδρός του ζητά να γίνει ένα συμβόλαιο εκχώρησης και ο Σαμαράς, ο Χατζιδάκης, ο Στουρνάρας και όλη η παρέα των Κούισλινγκ επιμένουν να τα ξεπουλήσουν εκατό τοις εκατό.)
Ακόμα λοιπόν και αυτό που θα το θεωρούσαμε θετικό, μια κινεζική εμπλοκή στην Ελλάδα, μεταβάλλεται σε ξεπούλημα της χώρας, που τη μεταβάλλει κυριολεκτικώς σε χώρο, σε πέρασμα.  Ακόμα και ο τρόπος που «λύθηκε» η τελευταία κρίση της ΕΡΤ εντάσσεται στο ίδιο μοντέλο. Ο Σαμαράς προσπάθησε να κάνει έναν εκλογικό εκβιασμό –αυτό που είπε ο Κουβέλης είναι απόλυτα αληθές–  και όμως δεν του το επέτρεψαν οι Γερμανοί. Δηλαδή, η χώρα είναι σε τέτοιο βαθμό ελεγχόμενη, με έναν πρωθυπουργό και έναν αντιπρόεδρο κυριολεκτικά ανδρείκελα, που δεν έχουν πλέον καμία ισχύ και κινούνται ως ενεργούμενα των ξένων δυνάμεων. Αυτό εννοούμε όταν μιλάμε για τη μετατροπή μας σε «χώρο».
Πρόκειται για μια διαδικασία που έχει ήδη προχωρήσει και νομίζω ότι σήμερα βρισκόμαστε στο έσχατο στάδιο. Η άρχουσα τάξη της χώρας, παραδοσιακά, ήταν μεταπρατική και παρασιτική, ωστόσο δεν συνέβαινε το ίδιο και με τον λαό. Γι’ αυτό λέει πολύ σωστά ο Νίκος Ψυρούκης, και ας πρόκειται για νεολογισμό, πως είχαμε μια άρχουσα τάξη η οποία εκμεταλλευόταν με αποικιακό τρόπο την ίδια της την χώρα, όντας συνδεδεμένη με τις ξένες δυνάμεις.  Δεν είχαμε ισχυρή εθνική αστική τάξη. Είχαμε όμως έναν λαό με αντιστασιακή υπόσταση. Αυτό μαρτυρά όλη μας η ιστορική παράδοση. Έκφραση αυτής της πραγματικότητας ήταν η Εθνική Αντίσταση. Τα λαϊκά στρώματα των πόλεων, και κατ’ εξοχήν η αγροτιά, είχαν μια παραγωγική και αντιστασιακή παράδοση.
Και η μεταπολίτευση κατόρθωσε σε μεγάλο βαθμό να παρασιτοποιήσει τον ίδιο τον λαό. (Αυτό το περιβόητο του Πάγκαλου, «μαζί τα φάγαμε».). Τα τελευταία χρόνια, με την μαζική είσοδο των μεταναστών, ολοκλήρωσε αυτή την παραγωγική αλλοτρίωση του ελληνικού λαού, τον έβγαλε έξω από τις παραγωγικές εργασίες, τον μετέβαλε σε μεγάλο βαθμό σε παρασιτικό. Ζει από τον τουρισμό, ζει από πράγματα που δεν του επιτρέπουν να είναι αυτεξούσιος. Και στην Κύπρο συμβαίνει το ίδιο πράγμα, και μάλιστα στον κύβο, σε βαθμό κακουργήματος. Αυτό ήταν το έσχατο στάδιο εκποίησης της χώρας, το οποίο ζήσαμε στην διάρκεια της μεταπολίτευσης. Δηλαδή, κερδίσαμε δημοκρατικές διαδικασίες και είχαμε κοινωνικές κατακτήσεις, με αντίτιμο τον παραπέρα εκμαυλισμό και την παρασιτοποίηση του ίδιου του λαϊκού σώματος.
Και αυτές οι εξελίξεις σε μεγάλο βαθμό εξηγούν την αφωνία και την αφασία των Ελλήνων σήμερα. Δεν μπορούμε να βρούμε μία διέξοδο, διότι η χώρα έχει απολέσει την άμεση δυνατότητα μιας αυτόνομης οικονομικής και κοινωνικής πορείας. Και βιώνουμε σήμερα το τελευταίο στάδιο, τη μεταβολή της ίδιας της ελληνικής χώρας σε χώρο, σε έναν τόπο τον οποίον δεν ελέγχουμε, σε μια ειδική οικονομική ζώνη ελεγχόμενη από ξένες δυνάμεις και ξένα συμφέροντα. Πρόκειται για ένα νέο ποιοτικό στάδιο εκποίησης της χώρας.
Τα προηγούμενα χρόνια ζήσαμε τη μεταπρατοποίηση των αστικών τάξεων, των ελίτ και της διανόησης. Δεν είναι τυχαίο ότι κυριαρχούν ο Λιάκος, η Ρεπούση και οι όμοιοί τους. Δεν είναι τυχαίο ότι ποδηγετούν τα πανεπιστήμια, ελέγχουν τα ένθετα των εφημερίδων μεγάλης κυκλοφορίας, των εκδοτικών οίκων, των τηλεοράσεων. Διότι έχει ολοκληρωθεί η λογική της εκποίησης, γιατί πρέπει να αποβάλουμε κάθε έννοια εθνικής ταυτότητας. Και, σήμερα, βρισκόμαστε δυστυχώς στην ολοκλήρωση της εκποίησης.
Σε ό,τι αφορά στον ΤΑΡ, δεν είναι καν βέβαιο ότι η κατασκευή των αγωγών θα γίνει έστω από ελληνικές επιχειρήσεις. Γιατί να μη γίνει από βουλγάρικες, που είναι πιο φθηνές, την ίδια στιγμή που η σωληνουργία Κορίνθου ετοιμάζεται να μεταφερθεί στη Βουλγαρία; Και δεν  υπάρχει καν η πρόβλεψη για τροφοδότηση της ελληνικής αγοράς. Πρόκειται απλώς για ελπίδα. Εξάλλου λέγεται ότι επιλέχθηκε ο ΤΑΠ αντί για τον Ναμπούκο διότι η Ελλάδα και η Ιταλία αγοράζουν το αέριο ακριβότερα από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.  Πάντως, είναι όλα στον αέρα. Τίποτα δεν έχει συμφωνηθεί προκαταβολικά. Έγινε μια συμφωνία αποικιακού τύπου: «Ελάτε, τα δίνουμε όλα». Αυτές είναι οι συμφωνίες του κυρίου Σαμαρά. Υπάρχουν πολλά στοιχεία και για την εταιρεία, την περιβόητη Σαχ Ντενίζ, στην οποία συμμετέχει η Τοτάλ και η ΒΡ, και η οποία θέλει να δημιουργήσει ένα δίκτυο που αποκόβει τη νότια Ευρώπη από τη Ρωσία και την εξαρτά αποκλειστικά από τους Αζέρους και την Τουρκία. Όλοι οι αγωγοί θα περνούν από την Τουρκία. Και αυτό, στα πλαίσια της ανασύστασης του άξονα Γερμανίας – Άγκυρας, όπως είχε γίνει κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο: να ανασυσταθεί αυτός ο άξονας και η Ελλάδα να είναι ένας χώρος διάβασης σε αυτό το μεγάλο γεωπολιτικό παιχνίδι. Αυτή είναι, δυστυχώς, η κατάσταση.
Κατά συνέπεια, ο πήχυς μπαίνει όλο και πιο ψηλά. Δεν θα πρέπει απλώς να ανακτήσουμε τους όρους της ανεξαρτησίας μας, αλλά να μεταβληθούμε και πάλι σε «χώρα».

*Από την εισήγηση του Γιώργου Καραμπελιά σε συζήτηση που διεξήχθη στα γραφεία του Άρδην στην Αθήνα στις  4 Ιουλίου 2013.