Μας λέει ο π. πρύτανης του Ε.Μ.Π. καθηγητής κ. Νίκος Μαρκάτος, με τον οποίο μιλάμε σήμερα. Ο κ. Μαρκάτος, είναι υποψήφιος ευρωβουλευτής με τους Ανεξάρτητους Έλληνες
1.Ποιος πιστεύετε πως είναι ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης σήμερα
Αυτό που πολλοί παραβλέπουν είναι ότι στην εποχή μας η παγκοσμιοποίηση αφορά όχι μόνο την οικονομία, αλλά και τις κοινωνίες. Μπορεί να έχουμε πολλές και διαφορετικές θέσεις σχετικά με την αναγκαιότητα ή το αν υπάρχει άλλος δρόμος από την παγκοσμιοποίηση, όμως όποιος οχυρώνεται πίσω από την άρνηση και πρακτικά απαιτεί αναστροφή της πορείας της ιστορίας, απλά μένει εκτός πραγματικότητας. Η Ευρώπη χαρακτηρίζεται από σημαντική ανομοιογένεια σε όλα τα επίπεδα. Αυτό είναι δύσκολο να το καταλάβει κάποιος από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, που εκ βάθρων το οικονομικό και πολιτειακό σύστημα είναι ομοιογενές. Η Ευρώπη έχει πολύ δρόμο μέχρι εκεί. Οι ψηφίδες του μωσαϊκού της δεν έχουν μόνο διαφορετικό χρώμα, έχουν και διαφορετική υφή, αλλά και βρίσκονται και σε διαφορετικό βάθος. Φανταστείτε: είναι ένα “άγριο” μωσαϊκό που δεν μπορεί κανείς εύκολα να περπατήσει επάνω του, ιδιαίτερα αν είναι ξυπόλητος. Δουλειά της ΕΕ είναι να εξομαλύνει αυτό το χάος των διαφορετικών κανονιστικών πλαισίων που έχουν μεν βαθιές ρίζες, αλλά πλέον δεν εξυπηρετούν ούτε καν τους λαούς που τα έχουν θεσπίσει. Το ερώτημα είναι αν αυτό θα γίνει με ισοπέδωση προς τα κάτω. Δηλαδή, αν με αφορμή αυτό οι ισχυροί θα στήσουν τη μηχανή κυριαρχίας που έχουν σε άλλες εποχές επιδιώξει με άλλους τρόπους. Η ΕΕ έχει ρόλο, αλλά αυτός δεν είναι η εξυπηρέτηση της εγκαθίδρυσης νέων ισορροπιών μεταξύ λίγων, αλλά η ανάδειξη της δημιουργικής δύναμης των πολλών.
2. Ποια είναι η αιτία της κρίσης στην ΕΕ
Αναποφευκτα αναφέρθηκα ήδη σε μερικες. Η επίκληση της νομισματικής ομοιογένειας δεν μπορεί να μετατρέπεται σε μέσο κυριαρχίας. Λένε ότι φταίνε όσοι χρωστάνε και ας ήταν νοικοκύρηδες, αλλά δεν είναι έτσι. Ο καλός γείτονας δεν φροντίζει να σε εξαθλιώσει αλλά σε βοηθάει να αναδείξεις τις δυνάμεις σου ώστε να κάνεις καλό στη γειτονιά. Οταν μας πίεζαν να άρουμε τον προστατευτισμό της οικονομίας ώστε να πουλάνε τα δικά τους προϊόντα, δεν ήξεραν τι έκαναν; Αυτη η συνεργασία δεν υπάρχει σήμερα στην Ευρώπη. Με απλά λόγια εκεί εντοπίζονται τα αίτια της κρίσης: στην αξιοποίηση της αναγκαιότητας μόνο της οικονομικής ομοιογένειας ως όπλο κυριαρχίας και νέων ισορροπιών. Εκτός από την οικονομία ομως υπάρχουν και οι πολιτισμοί. Η μονόπλευρη εστίαση στην οικονομία δεν οδηγεί πουθενά και το βλέπουμε, αφήστε που όπως είπα γίνεται και με εντελώς λανθασμένο σκοπό. Η παντελής υποτίμηση των Ευρωπαϊκών πολιτισμών θα αποδειχτεί καταστροφική και αυτό πρέπει να αλλάξει.
3. Ζητάτε ισότιμη συμμετοχή της χώρας μας στην ΕΕ. Στην πράξη όμως, υπάρχει μια συγκεκριμένη ιεραρχία στην ΕΕ, στην οποία εμείς βρισκόμαστε στην τελευταία θέση. (http://www.economist.gr/index.php/2012-02-09-10-57-23/23-2008-07-02-15-56-03/17988-ierarxikes-sxeseis-metaksy-kraton-kai-organon-sto-esoteriko-tis-ee). Πέρα από τις ευχές όλων μας και τα καταστατικά της ΕΕ, υπάρχει η επι χρόνια διαμορφωμένη πρακτική στο εσωτερικό της κοινότητας. Στην πράξη αυτό μπορείς να το αλλάξεις, ή αν δεν θέλεις να είσαι στην τελευταία θέση, φεύγεις;
Αν με παρακολουθήσατε θα αναγνώσετε την απάντηση από όσα προανέφερα. Οι δείκτες και οι ιεραρχίες είναι κατασκευάσματα που πίσω τους κρύβουν ένα σύστημα αξιών. Επειδή οι δείκτες εκφράζονται με αριθμούς δεν σημαίνει ότι είναι και “αντικειμενικοί”. Η ερώτηση που κάνει κανείς υποδηλώνει και το “πού το πάει”. Αν η ΕΕ επιλέγει αυτούς τους οικονομικούς δείκτες, εμείς πρέπει να αποφασίσουμε αν θα μείνουμε στην τελευταία θέση, που με τα ίδια μαθηματικά δεν προκύπτει ότι μπορούμε να φύγουμε εύκολα, ή αν θα δείξουμε και άλλες επιλογές. Ξέρετε, συνηθίζουμε αυτάρεσκα να λέμε ότι ο Αρχαίος Ελληνικός Πολιτισμός θεμελίωσε τον σύγχρονο Ευρωπαϊκό. Σήμερα, δεν έχει καμία συνεισφορά ο πολιτισμός μας; Είναι ύποπτο, ξέρετε, αυτό το δίλημμα: ή βελτιώνετε τους δείκτες σας ή φεύγετε. Νομίζω ότι και σεις θα συμφωνήσετε ότι σε όλα τα επίπεδα, από το προσωπικό μέχρι το παγκόσμιο ή όπως θέλετε πείτε το, όποιος φοβάται δεν είναι ελεύθερος και δεν δημιουργεί. Κανείς δε λέει να φύγουμε, αλλά αυτοί που λένε ότι είναι μοναδική επιλογή μας ή το ένα ή το άλλο εκτελούν διατεταγμένη υπηρεσία. Ας αποφασίσουμε τι θέλουμε να κάνουμε .
4. Μιλάτε για ‘διεθνή τιμωρία της Τρόικας που επέβαλλε με τα Μνημόνια την, χωρίς αποτέλεσμα, φτωχοποίηση του λαού μας και την καταστροφή της παραγωγικής μας βάσης’. Τα πολιτικά κόμματα που συνεργάστηκαν για αυτή την καταστροφή δεν θα πρέπει να τιμωρηθούν για την πολύ πρόθυμη συνεργασία τους;
Οταν λέμε “τιμωρία” της Τρόικας, πώς τη φαντάζεστε; Όπως στο σχολείο της εποχή μας, να γράψει 100 φορές τη φράση “θα είμαι καλό παιδί”; Ασφαλώς αστειεύομαι. Η Τρόικα θα πρέπει να λάβει απάντηση. Αυτός που πρέπει πραγματικά να τιμωρηθεί είναι το πολιτικό σύστημα και συγκεκριμένα εκείνοι που συνέργησαν ως μικρομεσίτες. Γιατί, αλήθεια, μας φοβίζει η λέξη τιμωρία; Να σας πω: γιατί το ΠΑΣΟΚ του Σημίτη και των επομένων έχουν κάνει ό,τι μπορούν για να μας πείσουν ότι δεν είναι “Πολιτικά ορθό” να διώκεται ο επίορκος ή να τιμωρείται ο ανίκανος. Αλήθεια, για ποιο λόγο; Τα λάθη, δεν “γίνονται” από μόνα τους, ξέρετε, κάποιοι τα κάνουν και αυτοί σήμερα όχι μόνο κυκλοφορούν ελεύθεροι, αλλά προβάλλονται και ως μοναδική επιλογή σωτηρίας. Αυτοί να μην τιμωρηθούν; Δεν αναφέρομαι κατ’ ανάγκη σε φυλακές κλπ. Ομως αν δεν κάνουμε όλοι κάτι για να καταγραφεί ότι τους τιμώρησε η Ιστορία, τότε θα τιμωρήσει εμάς η Ιστορία, τόσο απλό είναι.
5.Το νόμισμα μιας χώρας, θα πρέπει να ελέγχεται από υπερεθνικούς οργανισμούς, όπως η ΕΚΤ ή η ΕΕ, και από ιδιωτικούς φορείς όπως η ΤτΕ, ή θα πρέπει να συντελεί στην εθνική ανεξαρτησία;
Η ΤτΕ είναι ιδιωτικός φορέας , είπατε μια μεγάλη αλήθεια, δηλαδη ειναι ελεγκτης και ελεγχομενος,αφου υπαρχει στο ταμπλω του χρηματιστηριου μαζι με ολες τις αλλες Τραπεζες..που ελεγχει, αλλά μάλλον δεν έχουμε χώρο να το αναπτύξουμε αυτό. Κοιτάξτε, η εθνική ανεξαρτησία στηρίζεται αλλού, όχι στο νόμισμα. Τι να κάνεις το ισχυρότερο δομικό υλικό όταν χτίζεις στην άμμο; Σήμερα το νόμισμα είναι δομικό υλικό για όλους. Ας κοιτάξει ο καθένας να μη χτίζει στην άμμο. Τα άλλα είναι λαϊκισμοί.
6. Αν τελικά η ΕΕ, επιμένει στην ‘δύο ταχύτητες’ τι κάνεις ως χώρα;
Νομίζω σας απάντησα. Δουλειά μας είναι να μη χτίζουμε στην άμμο. Η ερώτησή σας μας τοποθετεί στο ρόλο του παθητικού δέκτη, αυτού που του λένε “αυτό είναι και αν σου αρέσει”. Εμείς αυτή τη λογική δεν την ακολουθούμε. Δεν παίζουμε το παιχνίδι των αφεντικών της μαζικης ενημερωσης. Ως χώρα, σε κάθε περίπτωση, κοιτάς να μη χτίζεις στην άμμο. Κοιτάς να χτίζεις κάτι σπουδαίο. Τότε να δειτε ότι τα ερωτήματα θα αλλάξουν, αλλά οι σημερινοί μικρομεσίτες που αυτοαποκαλούνται εκπρόσωποί μας μόνο τέτοια αντιμετώπιση μπορούν να έχουν από τους υπόλοιπους.
7. Τι ευθύνη έχει το πολιτικό σύστημα, ως σύνολο, για την σημερινή κατάντια της χώρας;
Τεράστια. Σας το είπα ήδη. Από τον Σημίτη και μετά το ΠΑΣΟΚ έγινε μια μηχανή εκποίησης της χώρας. Το έκανε μόνο του; Οχι. Είχε συνεργάτες όχι μόνο τα ΜΜΕ, αλλά και τον δεύτερο πόλο του πολιτικού συστήματος, τη ΝΔ. Εναλλαγές, μεταγραφές και εκφυλισμός άνευ περιεχομένου της πολιτικής σε όλα τα επίπεδα. Είδατε, ήδη έχει αρχίσει να δίνει τροφή στους καρχαρίες: περίμενε κανείς ότι ο Ακης θα βρεθεί κάτοικος Κορυδαλλού; Οχι, αλλά κάτι έπρεπε να γίνει για να εξηλεωθεί το σύστημα κάπως απέναντι στο κοινό αίσθημα. Η σήψη, όμως, πάει πολύ βαθύτερα και είναι πολύ εκτενέστερη.
8. Ποιες προτάσεις έχετε ώστε να υπάρχει μείωση της ανεργίας, με ταυτόχρονη και τουλάχιστον ισόποση αύξηση της παραγωγής;
Φαντάζομαι να μην περιμένετε να σας απαντήσω τεκμηριωμένα και μέσα σε λίγες γραμμές σε μια τέτοια ερώτηση. Θα έλεγα ότι η τοποθέτηση της ερώτησης στο τέλος δίνει έδαφος και σε, δικαιολογημενο, συμπέρασμα του τύπου “και καλά να τα λες όλα τα υπόλοιπα, συγκεκριμένες προτάσεις δεν έχεις”.
Λοιπόν θα επιχειρήσω να σας απαντήσω συγκεκριμένα: α) λευκή σελίδα σε όλο το δημόσιο. Επανασχεδίαση των πάντων με γνώμονα την κατά το δυνατό βέλτιστη αξιοποίηση της ανθρώπινης δημιουργικότητας. Ναι, λιγότερο δημόσιο, με πιο ευτυχισμένους λειτουργούς και πιο χαρούμενους πελάτες.Αυτο δεν σημαινει απολυσεις φυσικα . β) θέσπιση κινήτρων παραγωγικής αναδιάρθρωσης, ταυτόχρονα μαζί με τιμωρίες που να εφαρμόζονται για όποιους ασελγούν πάνω στα κίνητρα. γ) θέσπιση κινήτρων αποκέντρωσης και συνολικής αναδιάρθρωσης της χωρικής κατανομής του πληθυσμού σε όφελος της πρωτογενούς και δευτερογενούς παραγωγής. Δεν είναι δυνατόν να μην παράγουμε το γάλα και το κρέας που καταναλώνουμε και να θέλουμε να γίνουμε managers. δ) επιθετική εξαγωγική πολιτική για όλα τα προϊόντα μας. Αυτά τα περί μεγάλου κόστους που οδηγεί σε μικρή ανταγωνιστικότητα είναι ψεύδη. Οποιος διαφωνεί ας μου εξηγήσει για ποιο λόγο η Coca Cola διατηρεί παραγωγικό εργοστάσιο στην Ελβετία, ενώ “συζητά” να φύγει από την Ελλάδα. ε) Το αναφέρω τελευταίο, αλλά το αξιολογώ πρώτο: αλλαγή του περιεχομένου της εκπαίδευσης. Ξέρετε ότι τα παιδιά μας μαθαίνουν δήθεν αρχαία, αλλά ιδέα δεν έχουν για τη σχολή του Πυθαγόρα και τους προσωκρατικούς; Επίσης πολλοί αναγνωρίζουν ότι οι Ελληνες είναι καλοί στα μαθηματικά, αλλά τι να το κάνεις αυτό όταν η συμπεριφορά, λ.χ. η οδική τους συμπεριφορά είναι ελεεινή; Πώς σχολιάζετε ότι οι νέοι μας ασχολούνται με το πακετάρισμα και το πούλημα του πλούτου (managers, χρηματο-οικονομικά) και ελάχιστα με την παραγωγή του; Εγώ το παρομοιάζω με τις μέλισσες που αντί να φτάξουν το μέλι τους ασχολούνται με το marketing αλλά μέλι δεν παράγουν. Και πολλά άλλα που μόνο με την Παιδεία μπορούν να αλλάξουν. Παρακαλώ να σημειώσετε ότι δεν αναφέρομαι σε καμία μεταρρύθμιση ή αλλαγή (πάλι) των εξετάσεων. Στο περιεχόμενο αναφέρομαι.
Ακολουθεί σύντομο βιογραφικό σημείωμα του Νίκου Μαρκάτου.
Ομότιμος Καθηγητής Ε.Μ.Π. ,π. Πρόεδρος Σχολής Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ, π. Πρύτανης Ε.Μ.Π. 1991-97. Senior Visitor στο Department of Applied Mathematics & Theoretical Physics του Πανεπιστημίου Cambridge και Fellow του Selwyn College του Πανεπιστημίου Cambridge (2001-2002) .Visiting Professor University of Surrey(2001-2011),FRSA.
Πατέρας τριών παιδιών. Διπλωματούχος Χημικός – Μηχανικός, Ε.Μ.Π., 1967. Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στη Διοικητική των Επιχειρήσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, 1969. Δίπλωμα του ImperialCollege του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (DIC) το 1974. Διδακτορικό Δίπλωμα (PhD) Μηχανικής, Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (ImperialCollege), 1974. Επιστημονικός Συνεργάτης, ImperialCollege, Λονδίνο, Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών, 1973-75. Τεχνικός Διευθυντής, CHAMLtd., Λονδίνο 1975-81. Καθηγητής και Διευθυντής Τμήματος Μαθηματικών και Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, Πανεπιστήμιο του Greenwich, Λονδίνο, 1981-86. Καθηγητής Ε.Μ.Π., 1985 – . Πρόεδρος Τμήματος Χημικών Μηχανικών Ε.Μ.Π., 1990-1994, 2006-2010 Πρύτανης Ε.Μ.Π, 1991-1997. Τεχνικός Σύμβουλος Ερευνητικών Κέντρων NASA, Langley και NASALewis, ΗΠΑ, Εθνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών Αγγλίας, NipponSteel, Ιαπωνία, Ishikawagima–HarimaHeavyIndustries, Ιαπωνία, KWU, Γερμανία, ASEA, Σουηδία, Ερευνητικό Κέντρο Μεταλλουργικών Εφαρμογών, Αυστραλία, EPRI, HΠΑ, Εθνικό Ερευνητικό Κέντρο Πυρκαϊών, Αγγλία, και πολλών άλλων. Επισκέπτης Καθηγητής ImperialCollege, Λονδίνο, 1983-86.Συνεκδότης του διεθνούς επιστημονικού περιοδικού AppliedMathematicalModelling, 1984- . Εκδότης 2 αγγλόφωνων βιβλίων. Συγγραφεύς 3 βιβλίων και άνω των 450 επιστημονικών διεθνών δημοσιεύσεων. Συγγραφεύς δεκάδων εισηγήσεων σε διεθνή Επιστημονικά Συνέδρια. Τιμήθηκε: με 5 κρατικές υποτροφίες, 1963-67, τα βραβεία ΕΜΠ Θωμαϊδειον και (δύο φορές) Χρυσοβέργειον δι’ εξαίρετον επίδοση και ήθος, 1965-67, το βραβείο Πετζετάκι, 1967, το διεθνές βραβείο της ΝΑSΑ για ανάπτυξηπρωτοποριακής τεχνολογίας με επωφελείς συνέπειες για την ανθρωπότητα, ΣυμβούλιοΕφευρέσεων NASA 1980, το Εμπειρίκειο βραβείο, 1994, και πολλά άλλα. Μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Νέας Υόρκης. Επίτιμος διδάκτωρ Πανεπιστημίου Σόφιας (DoctorHonorisCausa).Πρόεδρος Κέντρων Μελετών για την Ειρήνη, τον Πολιτισμό, το Περιβάλλον και την Πολιτική. ΔημοτικόςΣύμβουλος Δήμου Αθηναίων, 1995 -1999. Το βιογραφικό του εμφανίζεται από το 1983 στα περισσότερα διεθνή «WhoisWho». Εξελέγη «Διεθνής Προσωπικότης» των ετών, 1993-94 και 1994-95, από τα Βιογραφικά Ινστιτούτα ΗΠΑ και Αγγλίας. Εταίρος της Βασιλικής Εταιρείας Τεχνών, Αγγλίας (FRSA).