Όταν κάποτε μου δόθηκε από την φίλη μου και δασκάλα τής γιόγκα ως δώρο ένα βιβλίο τού Όσσο με τίτλο «Η κρυμμένη αρμονία» (πρόκειται για μία φιλοσοφική ανάλυση και ανάπτυξη πάνω στα διασωσμένα σπαράγματα τού Ηράκλειτου), δεν μπορούσα καν να φανταστώ περί τίνος επρόκειτο. Θεώρησα, ότι είναι απλά μία ανατολική προσέγγιση τού Ηράκλειτου από κάποιον περίεργο Ινδό γκουρού. Αρχικά αναρωτήθηκα πώς ένας θρησκευόμενος Ινδός θα μπορούσε να προσεγγίσει την καθαρή ορθολογιστική σκέψη ενός τόσο δυσκολονόητου φυσικού φιλοσόφου, όπως τού Ηράκλειτου, τού λεγόμενου και σκοτεινού.
Απ΄ την άλλη ένα γρήγορο σερφάρισμα στο internet αρχικά με γέμισε αμφιβολίες για την αξιοπιστία τού Όσσο και της διδασκαλίας του. Μεγάλη αντιφατικότητα. Μέσα απ΄ τα γνωμικά του, που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, εμφανίζεται απ΄ την μία μεριά ως ένας σπουδαίος φιλόσοφος και απ΄ την άλλη ως ένας φιλοχρήματος γκουρού, που είχε φτιάξει κάποια κοινόβια πιστών με πορτοκαλί ρούχα κάπου στο Όρεγκον των Η.Π.Α. και στην Πούνα της Ινδίας, όπου κυκλοφορούσε με Rolls-Royce, που τον πηγαινοέφερναν και άλλα τέτοια. Όλα αυτά μου θύμιζαν κάτι από ποίμνιον με τυφλούς οπαδούς και φανατικές θρησκευτικές οργανώσεις τύπου Σάι Μπάμπα και Κορρέ παλαιοτέρων εποχών. Όμως, η μελέτη από μέρους μου τού βιβλίου του «Η κρυμμένη αρμονία» αρχικά, καθώς και κάποιων άλλων αργότερα, αποτέλεσαν για μένα μία τεράστια κι ευχάριστη έκπληξη. Η δε αρνητική του εικόνα φτιαγμένη και στημένη απ΄ τα media, ήταν αποτέλεσμα ατελείωτης λάσπης και κατηγοριών από τα εξουσιαστικά κέντρα τού πλανήτη, για έναν επικίνδυνο γι΄ αυτούς άνθρωπο.
Έτσι θα μπορούσα να χαρακτηρίσω τον Όσσο ως ένα πραγματιστή, ρήτορα, ποιητή, φιλόσοφο και μύστη της Φύσης, όπου πρεσβεύει μία τελείως ιδιόρρυθμη και διαφορετική θέση από κάθε άλλη, απ΄ όσες έχω μελετήσει μέχρι σήμερα. Όποιος τολμήσει και μελετήσει τον Όσσο ή θα τον κλείσει γρήγορα, ή θ΄ αναγκαστεί να γκρεμίσει τον σιδερόφραχτο κόσμο φυλακή, που τον περιβάλλει και να κολυμπήσει αναγεννημένος σ΄ έναν πολύ διαφορετικό, ανασυντεθειμένο, ελεύθερο, χαρούμενο κι ερωτικό κόσμο, στον κόσμο τού Όσσο.
Η αμφισβήτηση των πάντων και η προσωπική του εμπειρία τον βοήθησαν να γίνει ένας πολύ μεγάλος σοφός, τού οποίου η ζωή έχει επηρεάσει βαθιά και ανατρέψει εκ βάθρων εκατομμύρια ανθρώπους κάθε ηλικίας, από κάθε κοινωνική και επαγγελματική ομάδα σε όλο τον πλανήτη. Ο Όσσο προσπαθεί μέσα απ΄ την οικουμενική διδασκαλία του να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για τη γέννηση ενός καινούργιου είδους ανθρώπου. Αυτός ο καινούργιος άνθρωπος, που τον έχει χαρακτηρίσει ως «Ζορμπάς ο Βούδας», είναι ικανός να χαίρεται κάθε στιγμή τις γήινες απολαύσεις τού γλετζέ Ζορμπά τού Καζαντζάκη (τού φανταστικού προτύπου τού επικούρειου ηδονιστή ανθρώπου, που εμφανίζεται στο ομώνυμο έργο τού Καζαντζάκη κι όχι τού γνωστού Ρωμιού – Ζορμπά, που γνωρίσαμε στην ομώνυμη ταινία), αλλά και τη σιωπηλή γαλήνη ενός Γκωτάμα Βούδα.
Για τον Όσσο κάτι παρόμοιο επιχείρησε παλαιότερα ο Πυθαγόρας, όταν ένωσε εκλεκτικά τον ανατολίτη άνθρωπο με τον δυτικό, την Ανατολή με την Δύση, την ψυχή με τον νου. Μία παρόμοια αλλά και ποιο πολύπλοκη μίξη ανθρώπου πρεσβεύει και ο ίδιος: «Ο Πυθαγόρας είναι ο πρώτος μεγάλος άνθρωπος στη δημιουργία της σύνθεσης. Εικοσιπέντε αιώνες πέρασαν από τότε και κανείς δεν το επιχείρησε ξανά. Σ΄ εκείνον η Ανατολή και η Δύση έγιναν ένα. Σ΄ εκείνον το αρσενικό και το θηλυκό έγιναν ένα. Το γινκ και το γιανκ έγιναν ένα. Η ψυχή και ο νους έγιναν ένα. Ήταν ένας αρνταναρισβάρ, μία ενότητα των πολικών αντιθέτων. Η διάνοια τού υψηλότερου διαμετρήματος και η διαίσθηση τού βαθύτερου διαμετρήματος. Ο Πυθαγόρας είναι κορυφή ηλιόλουστη και ταυτόχρονα σκοτεινή βαθιά κοιλάδα. Είναι τόσο σπάνιος συνδυασμός. Όμως η προσπάθεια όλης της ζωής του καταστράφηκε απ΄ τον ανόητο κόσμο, απ΄ τις μάζες των μετρίων».
Ο Όσσο, όπως και ο Σωκράτης, δεν έγραψε βιβλία. Μετά το θάνατό του οι μαθητές του (σαννυάσιν = μαθητές τού ήλιου – φωτός), οι οποίοι ζούσαν στα κοινόβια, που είχε δημιουργήσει εξέδωσαν περισσότερα από 600 βιβλία μεταφρασμένα σε παραπάνω από σαράντα γλώσσες, όλα βασισμένα στις μαγνητοφωνημένες συζητήσεις και διαλέξεις, που είχε με αναζητητές σε διάφορα μέρη τού κόσμου. Οι διδασκαλίες του αποτελούν μία σύνθεση, ένα εκλεκτικό μείγμα ιδεολογιών από διάφορες φιλοσοφικές τάσεις και σχολές τού κόσμου μας, ασυμβίβαστες, ριζοσπαστικές και ολοκληρωτικά ανατρεπτικές. «Η κοινωνία σε θέλει να είσαι απλώς ένα φωτοαντίγραφό της, ποτέ ένα πρωτότυπο».
Οι εχθροί τού Όσσο, όλοι άνθρωποι τού συστήματος και τού κατεστημένου, αφού τον απείλησαν επανειλημμένα, τον λάσπωσαν αποκαλώντας τον, αναρχικό, διαβολικό, ανώμαλο, άθεο, πόρνο και ακραία επικίνδυνο για τους θεσμούς της κοινωνίας, της θρησκείας, τού έθνους και της οικογένειας. Τα λόγια του σοκάρουν κάθε «καθώς πρέπει» άνθρωπο τού κατεστημένου: «Ένας ελεύθερος άνθρωπος ανήκει μόνο στον εαυτό του και σε κανέναν άλλον. Ένας ελεύθερος άνθρωπος είναι απλώς μια ενέργεια, χωρίς όνομα, χωρίς μορφή, χωρίς φυλή, χωρίς έθνος».
Με την πολυτάραχη ζωή του θα ασχοληθούμε σε επόμενο άρθρο, όπου θα γράψουμε για την βιογραφία του. Στο παρόν άρθρο και στα πλαίσια της παρουσίασης κειμένων βασισμένα στην wise-therapy θεραπεία της σοφίας (βλ. Οι περί ψυχής θεωρήσεις τού ιατροφιλόσοφου Γαληνού) επιλέξαμε να παρουσιάσουμε αποσπασματικά κάποια κείμενα απ΄ την διδασκαλία τού Όσσο, μέσα απ΄ τα βιβλία του. Τα κείμενά του αποτελούν ένα βασικό εργαλείο για ν΄ απαλλαγεί ο κάθε άνθρωπος απ΄ τα δεσμά του, την άγνοια και τις δεισιδαιμονίες, που τόσο πολύ τον βαρύνουν: «Μόνο οι άνθρωποι, που δεν προσπάθησαν να γνωρίσουν τον εαυτό τους, κουβαλάνε μαζί τους τις γνώμες των άλλων και χρειάζονται την υποστήριξη των άλλων».
Η διδασκαλία τού Όσσο δεν προσηλυτίζει κανέναν και σε κανένα δόγμα, γιατί δεν είναι θρησκεία, μα ούτε και κάποιο είδος φιλοσοφίας. Αντιθέτως είναι ένα είδος εξέλιξης και απελευθέρωσης από κάθε ιδεολογία, όπως λέει ο ίδιος: «Δεν ανήκω σε κανένα κίνημα. Αυτό που κάνω ανήκει σ΄ αυτό το αιώνιο, που συμβαίνει από τότε που ο πρώτος άνθρωπος εμφανίστηκε στη γη και θα συνεχιστεί μέχρι τον τελευταίο άνθρωπο. Δεν είναι ένα κίνημα, είναι η ίδια η ουσία της εξέλιξης, είναι ροή».
Για τον Όσσο κάθε άνθρωπος γεννιέται μέσα σ΄ ένα βαριά άρρωστο περιβάλλον, στην οικογένεια και κατ΄ επέκταση στην κοινωνία. Όλα τα προβλήματα της κοινωνίας μας και των ανθρώπων ξεκινούν από εκεί. Και βέβαια εδώ τίθεται το ερώτημα: Απ΄ τους γονείς μας ποιός θα μας προστατέψει; «Κάθε παιδί από την αρχή της ζωής του, μόλις συνειδητοποιεί τις προθέσεις της κοινωνίας, των γονιών, της οικογένειας, τού εκπαιδευτικού συστήματος, τού έθνους και όλων των θρησκειών, αρχίζει να κλείνεται στον εαυτό του. Γίνεται αμυντικό, από φόβο, επειδή έχει ν΄ αντιμετωπίσει μια τρομακτική δύναμη. Και είναι τόσο μικρό και τόσο ευάλωτο, τόσο αβοήθητο, τόσο εξαρτημένο από τους ίδιους ανθρώπους, εναντίον των οποίων πρέπει να προστατέψει τον ίδιο του τον εαυτό. Οι άνθρωποι, από τους οποίους πρέπει να προστατέψει τον εαυτό του, είναι οι άνθρωποι, που νομίζουν, ότι το αγαπούν. Οι προθέσεις τους είναι καλές, τους λείπει όμως η συνειδητότητα. Κοιμούνται βαθιά. Δεν ξέρουν πως είναι μαριονέτες στα χέρια μιας τυφλής δύναμης, που ονομάζεται κοινωνία, κατεστημένο».
Ο Όσσο δεν πιστεύει στην ύπαρξη θεού. Θεωρεί, ότι ο θεός είναι η μεγαλύτερη παγίδα, που έχει σκαρφιστεί ο ανθρώπινος νους. Ακολουθώντας τον γνωστό αφορισμό τού Ηράκλειτου, θεωρεί, ότι μόνο η άπειρη και αυτοδημιούργητη ενέργεια υπάρχει παντού στο σύμπαν: «Δεν υπάρχει θεός, διάβολος, παράδεισος, κόλαση, μόνο εσύ υπάρχεις και η ύπαρξη, η ενέργεια, άπειρη ενέργεια. Όταν είσαι μαζί της είναι μαζί σου. Η ενέργεια υπάρχει όχι επειδή υπάρχει κάποιος άνθρωπος ή θεός που την ελέγχει, δεν υπάρχει κανείς. Η ενέργεια από μόνη της αρκεί, υπάρχει και έχει δική της σύμφυτη πειθαρχία».
Μόνο ο ελεύθερος άνθρωπος μπορεί να ζει χωρίς θεό. Οι θρησκευόμενοι άνθρωποι είναι πνευματικά δούλοι: «Όταν δεν υπάρχει θεός είσαι απόλυτα ελεύθερος. Μ΄ ένα θεό, που κανονίζει τα πάντα από ψηλά δεν μπορείς να είσαι ελεύθερος, παρά μια μαριονέτα, που την κρατά στα χέρια του εκείνος. Όλοι οι θρησκευόμενοι άνθρωποι είναι μαριονέτες, διότι σ΄ αυτούς για όλα υπεύθυνος είναι κάποιος άλλος, ο θεός και ποτέ οι ίδιοι. Η απόλυτη ελευθερία είναι δυνατή μόνο αν δεν υπάρχει κάποιος, που ελέγχει που κυβερνά την ύπαρξη. Όμως η ελευθερία σε φοβίζει, δεν θέλεις να είσαι ελεύθερος, παρά δούλος τού θεού σου. Είναι δύσκολο να ζεις με την αλήθεια κι εύκολο να ζεις με τα ψέματα. Γι΄ αυτό άνθρωπε ορθώνεις τόσα ψέματα γύρω σου».
Για τις προσευχές των πιστών: «Η προσευχή, είναι βασικά ένα είδος επιχείρησης. Είναι δωροδοκία τού θεού. Είναι το να ελπίζεις πως μπορείς να υποστηρίξεις το εγώ του: “Είσαι μεγαλοδύναμος, είσαι ελεήμων, είσαι παντοδύναμος…” Κι όλο αυτό το λες, επειδή εσύ είσαι τόσο αδύναμος και θέλεις να ζητάς».
Μόνο η έρευνα και η αμφισβήτηση μπορούν να μας οδηγήσουν στην αλήθεια: «Η αμφισβήτηση είναι φυσική, έμφυτη ιδιότητα τού είναι σου και είναι δοσμένη από την Φύση. Χρησιμοποίησέ την, γιατί περιέχει τρομακτική δύναμη. Είναι όργανο, για την ανακάλυψη της αλήθειας. Η αμφισβήτηση δεν είναι εχθρός της αλήθειας, είναι ο μόνος της φίλος. Οι βλάκες είναι γεμάτοι πίστη κι αυτοπεποίθηση για την πίστη τους, ενώ οι ευφυείς είναι γεμάτοι αμφισβήτηση κι ερευνητικότητα».
α
«Moυ αρέσει να ενοχλώ τους ανθρώπους. Μόνο όταν τους ενοχλείς, τους κάνεις να σκέφτονται. Έχουν σταματήσει να σκέφτονται εδώ και αιώνες· κανένας δεν τους ενόχλησε.» (Απόσπασμα από μία συνέντευξη τού Όσσο).
Η Φύση είναι η μοναδική αλήθεια γύρω μας: «Μην ακούς την ηθικολογία, μην ακούς τη θρησκεία, μην ακούς τον δήθεν πολιτισμό. Δώσε προσοχή στη Φύση. Ό,τι είναι φυσικό, είναι σωστό, ακόμα κι αν καμιά φορά σου είναι δύσκολο και όχι άνετο κι αυτό επειδή εσύ απλά δεν μεγάλωσες ποτέ σύμφωνα με τη Φύση. Ζήσε απλά κι επίτρεψε στον εαυτό σου να είναι ενωμένος με την Φύση».
Για την εξουσία και αυτούς που την ασκούν: «Αυτοί που διψάνε για εξουσία είναι ψυχικά ασθενείς άνθρωποι. Αυτοί πάσχουν από σύμπλεγμα κατωτερότητας: έχουν μια βαθιά πληγή μέσα τους. Θέλουν ν΄ αποκτήσουν εξουσία για να πείσουν τον εαυτό τους πως είναι κάτι και να πείσουν και τους γύρω, ότι δεν πρέπει να τους βλέπουν σαν απλούς ανθρώπους, παρά σαν εξαίρετους ανθρώπους».
Ο Όσσο είναι λάτρης της Ηρακλείτειας άποψης. Το «είναι» αποτελεί μία απάτη τού νου μας, που εγκλωβίζεται σε στασιμότητα. Το γίγνεσθαι είναι το μοναδικό αποτέλεσμα, που υπάρχει στην Φύση, ως ροή, ως ένα ποτάμι που συνεχώς ρέει και αλλάζει: «Αν παρατηρήσετε προσεκτικά θα δείτε ότι στον κόσμο μας δεν υπάρχουν πράγματα, τα πάντα είναι μία συνεχής εξελικτική διαδικασία. Ουσιαστικά η χρήση της λέξης “είναι” υπαρξιακά είναι λάθος, γιατί τα πάντα είναι “γίγνεσθαι”. Τίποτα δεν βρίσκεται στην κατάσταση τού “είναι”, τίποτα».
Ο Όσσο οραματιζόταν τη δημιουργία ενός ανθρώπου, που θα είχε σε αρμονικό συνδυασμό τη εμπειρία και την σοφία των μεγάλων μυστών και σοφών Ανατολής και Δύσης (στη φωτογραφία εικονίζονται Πυθαγόρας, Ηράκλειτος, Επίκουρος, Βούδας, Λάο Τσου, Πατάντζαλι): «Ο άνθρωπος είναι τρισδιάστατο ον. Αν αρνηθείς το σώμα θα σου θυμώσει, το ίδιο η ψυχή, το ίδιο κι ο νους. Γι΄ αυτό και βλέπουμε εκατομμύρια ανθρώπους πολύ δυστυχισμένους, να ζουν μία ζωή κομματιασμένη. Αποδέχονται μόνο το ένα μέρος της ύπαρξής τους κι αγνοούν τα άλλα. Κι ο ολοκληρωμένος άνθρωπος θα είναι επιστήμονας, ποιητής και μύστης ταυτόχρονα. Αυτή είναι η δική μου διδασκαλία».
Ο Όσσο θεωρεί, ότι ο ολοκληρωμένος άνθρωπος θα πρέπει να είναι ορθολογιστής, αλλά και μύστης, να τρέφεται σωστά (χορτοφαγία κατά βάση), να ασκείται, να είναι ειρηνικός, να απολαμβάνει ελεύθερα το σεξ και την ζωή του και κυρίως να κάνει διαλογισμό ασκώντας την ψυχή του. Διαλογισμός για τον Όσσο είναι η στιγμιαία και πλήρης απουσία κάθε σκέψης. Οι χιλιάδες ασυνάρτητες σκέψεις, που περνούν κάθε στιγμή απ΄ το νου τού κάθε ανθρώπου και το ψεύτικο «εγώ» του, αποτελούν αξεπέραστα εμπόδια στην πνευματική του ανάπτυξη. Ψήγματα τού διαλογισμού γνωρίσαμε κατά τα τελευταία μόνο χρόνια οι δυτικοί άνθρωποι και όχι με τον ορθό θεραπευτικό τρόπο, που προτείνουν οι δημιουργοί του ανατολικοί: «Το ενδιαφέρον μου αφορά την ανάπτυξή σου. Πρέπει ν΄ αναπτυχθείς εσωτερικά για να γίνεις ακέραιος, ολοκληρωμένος, να γίνεις πνευματικά υγιής. Δεν πρόκειται να σου επιβάλλω την πνευματική υγεία, παρά να ξεριζώσω από μέσα σου την τρέλα, με την οποία έχεις μεγαλώσει, άνθρωπε. Όταν αυτή βγει έξω ολοκληρωτικά και θα έχει διασκορπιστεί σαν τον άνεμο, τότε θα επέλθει η πνευματική υγεία σου, τότε θ΄ αναπτυχθείς, τότε θα μεταμορφωθείς. Κι αυτό ακριβώς είναι ο διαλογισμός».
* * *
Ως επίλογο ας τελειώσουμε την πρώτη αυτή γενική παρουσίαση τού σπουδαίου αυτού και τόσο ανατρεπτικού ανθρώπου, που σημάδεψε με τις διδασκαλίες του τον αιώνα μας, με τα λόγια του Αμερικανού ηθοποιού Τιμ Ρόμπινς λίγο πριν πιθανότατα δολοφονηθεί: «Είναι φανερό, πως είναι ένας άνθρωπος κύρους, διαφορετικά δεν θα αποτελούσε απειλή για κανέναν. Ο Όσσο λέει πράγματα, που κανένας άλλος δεν έχει το κουράγιο να πει. Οι ιδέες του δεν είναι μόνο προκλητικές, έχουν μία απήχηση αλήθειας, που κάνει τους σκεπτόμενους ανθρώπους ν΄ ανατριχιάζουν. Οι αρχές διαισθάνονται, ότι υπάρχει κάτι επικίνδυνο στο μήνυμα τού Μπαγκουάν. Αλλιώς, γιατί τον έχουν βάλει στο μάτι και τον κυνηγούν με τόσο μίσος, όπως δεν έκαναν ποτέ ούτε για ένα Φιλιππινέζο δικτάτορα, ή για έναν αρχηγό της μαφίας; Αν ο Ρόναλντ Ρήγκαν μπορούσε να κάνει ό,τι θέλει, αυτός ο καλοκάγαθος χορτοφάγος θα ήταν σταυρωμένος στον κήπο τού Λευκού Οίκου. Έχουν καταλάβει τον κίνδυνο που κρύβουν τα λόγια τού Μπαγκουάν. Περιέχουν ένα μήνυμα, που αν αφομοιωθεί σωστά, μπορεί να βοηθήσει άντρες και γυναίκες να ελευθερωθούν, οπότε η εξουσία θα χάσει τον έλεγχο, που ασκεί πάνω τους. Τίποτα δεν τρομάζει τόσο πολύ το κράτος ή τον συνεργό του, την οργανωμένη θρησκεία ή τους συνεργούς της, όσο η προοπτική ενός πληθυσμού, που σκέφτεται με το δικό του κεφάλι και ζει ελεύθερα»… |
http://freeinquiry.gr/pro.php?id=1292&PHPSESSID=8194cfdb8d71d7595a5be4302fa76d37