Αυτή είναι η αλήθεια που μας κρύβουν
μετανάστευση
Μετανάστευση και αγορά εργασίας
Η σύγχρονη μετανάστευση, η οποία εγκαινιάζεται ήδη από τον 19ο αιώνα, δεν είναι παρά στοιχείο των δυνάμεων εκβιομηχάνισης της Δύσης και κυριαρχίας του παραγωγικού της μοντέλου. Πράγματι, τονίζει ο Ολιβιέ Ανεκουίν, «Η εκβιομηχάνιση της Δύσης συνεισέφερε στην άνοδο των μεγαλυτέρων μεταναστευτικών κινήσεων που κατεγράφησαν ως τότε»2. Σήμερα, στην τρίτη φάση της παγκοσμιοποίησης3, η μετανάστευση αποτελεί και πάλι δυναμική παράμετρο των παράλληλων δυναμικών της απελευθέρωσης του εμπορίου και της κίνησης κεφαλαίων, δυναμικών που έχουν καταστεί απαραίτητες για τη συντήρηση της κυριαρχίας της Δύσης και της παγκοσμιοποίησης. Όχι τυχαία, οι «φίλα διακείμενοι» στην παγκοσμιοποίηση και τη μετανάστευση βρίσκονται στο ίδιο στρατόπεδο, διατρέχοντας όλο το πολιτικό φάσμα, από τους νεοφιλελεύθερους έως τους σοσιαλφιλελεύθερους και τους αριστεριστές-αντιεξουσιαστές.
Οι ιδιαιτερότητες του μεταναστευτικού φαινομένου στην Ελλάδα
του Γιώργου Ρακκά από το Άρδην (τ. 89)
Το φαινόμενο της μετανάστευσης στην Ελλάδα εμφανίζει διάφορες ιδιαιτερότητες σε σχέση με το παγκόσμιο φαινόμενο –απόρροια των γεωγραφικών, κοινωνικών και ιστορικών ιδιαιτεροτήτων που χαρακτηρίζουν τη χώρα μας. Για παράδειγμα, ακούμε συχνά πως η Ελλάδα εντάσσεται στην κατηγορία εκείνων των χωρών όπου, μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’70, υπήρξαν χώρες προέλευσης μεταναστών, για να εξελιχθούν σε χώρες υποδοχής μεταναστών, από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 κι έπειτα. Ταυτόχρονα όμως και μέσα στις συνθήκες της κρίσης, καταγράφεται μια έντονη τάση «διαφυγής εγκεφάλων», δηλαδή μετανάστευσης μορφωμένου, υψηλά ειδικευμένου εργατικού δυναμικού, προς τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης και ιδιαίτερα τη Γερμανία. Και, βέβαια, στη μακρά ιστορική διάρκεια, η Ελλάδα, όντας ένας μεθοριακός ιστορικός χώρος, μεταξύ της Δύσης και της Ανατολής, του Βορρά και του Νότου, αντιμετωπίζει κατ’ εξοχήν μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμών, ειρηνικές ή μη.
Μετανάστευση, δημογραφία και γεωπολιτική
Το εισαγωγικό κείμενο από το αφιέρωμα του Άρδην (τ. 89)
Μέχρι σήμερα, η συζήτηση για το μεταναστευτικό ζήτημα στην Ελλάδα έχει διεξαχθεί σε εντελώς μονοδιάστατη και εσφαλμένη βάση. Από την πλευρά των… «φιλομεταναστευτικών» δυνάμεων, προτάσσεται η λογική της αλληλεγγύης με τους φτωχούς μετανάστες και η ανθρωπιστική διάσταση του μεταναστευτικού, ενώ από την αντίστροφη πλευρά προτάσσεται κυρίως το ζήτημα της εγκληματικότητας, της παραβατικότητας και της πληθυσμιακής αλλοίωσης συγκεκριμένων περιοχών της χώρας. Η πρώτη άποψη υποτιμά τον αριθμό των μεταναστών και τις κοινωνικές διαστάσεις των προβλημάτων που ανακύπτουν από τη μαζική μετανάστευση και, προπαντός, τη λαθρομετανάστευση, και η δεύτερη μάλλον υπερτιμά τον αριθμό τους, με πληροφορίες για πολλά εκατομμύρια λαθρομεταναστών.