Το ασφαλιστικό, η Θεσσαλονίκη και οι συγνώμες

Του ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗ

Η κυβέρνηση κατέθεσε το σχέδιο για το νέο ασφαλιστικό και το βασικό της επιχείρημα είναι οιπιέσεις της τρόικας ή του κουαρτέτου αν το προτιμάτε σε συνδυασμό με το ότι οι προηγούμενοι δεν δικαιούνται να ομιλούν.

Η σημερινή κυβέρνηση κατά τη γνώμη μας θα πρέπει να κριθεί με βάση το τι κάνει και με βάση το τι μας είπε με το περιβόητο πρόγραμμα τηςΘεσσαλονίκης. Να θυμίσουμε ότι στη Θεσσαλονίκη μερικά απ’ αυτά που μας είπε ήταν ότι οι συντάξεις δεν θα μειωθούν περαιτέρω, ότι από τον περασμένο Δεκέμβριο θα είχαμε τη 13^η σύνταξη για συντάξεις μέχρι 700 €, ότι από τον περασμένο Μάρτιο το πρώτο νομοσχέδιο θα αποκαθιστούσε τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας και ότι σταδιακά ο κατώτατος μισθός θα γινόταν 751 €.

Το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης πήγε περίπατο και σήμερα έφερε ένα σχέδιο που φέρνει όλα μαζί τα γιατροσόφια των προηγούμενων «σωτήρων» στους οποίους θα αναφερθούμε στο τέλος και μάλιστα με μεγαλύτερη δόση. Ας τα δούμε όμως πιο συγκεκριμένα:

Το σχέδιο αλλάζει τους όρους ασφάλισης όλων όσων καταθέσουν αίτηση συνταξιοδότησης από1/1/16. Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι τιμωρεί ακόμη κι αυτούς που ενώ είχαν δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν από πέρυσι για διάφορους λόγους δεν το έκαναν. Αυτοί από τη μια ελάφρυναν το σύστημα από έξοδα αφού δεν πήραν σύνταξη και από την άλλη συνέχισαν να πληρώνουν εισφορές. Για το λόγο αυτό τους δίνει μικρότερη σύνταξη απ’ αυτή που θα έπαιρναν.
Το σχέδιο μιλάει για την εθνική σύνταξη (όπως ο νόμος Λοβέρδου) με καθολική και άμεση εφαρμογή και για αναλογική ή ανταποδοτική σύνταξη. Ο τρίτος πυλώνας της ιδιωτικής ασφάλισης είναι ανοιχτός για όποιον έχει την οικονομική δυνατότητα αφού όλοι βλέπουν ότι η προσδοκία από το δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα είναι μικρή.
Το σχέδιο μιλάει για μικρά ποσοστά αναπλήρωσης του συντάξιμου μισθού για την ανταποδοτική σύνταξη. Ενδεικτικά για 15 χρόνια το ποσοστό αναπλήρωσης είναι 12% για 25 χρόνια 21,52%, για 35 χρόνια 37,52% και για 40 χρόνια 46,73%.
Ο συντάξιμος μισθός πάνω στον οποίο θα υπολογίζονται τα παραπάνω ποσοστά θα είναι ο μέσος όρος των αποδοχών όλου του συντάξιμου βίου.
Σε ότι αφορά τις αναπηρικές συντάξεις θα πρέπει να πούμε ότι η εθνική σύνταξη δεν θα δίνεται ολόκληρη στις περιπτώσεις μειωμένης σύνταξης αναπηρίας. Για παράδειγμα στους αναπήρους του ΙΚΑ με ποσοστό αναπηρίας 50 έως 66,99% θα χορηγείται η μισή εθνική σύνταξη και με ποσοστό αναπηρίας 67 έως 79,99% το 75% αυτής.
Αυστηροποιούνται τα κριτήρια για το επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ) και σταδιακά μέχρι το 2019 καταργείται.
Ο τρόπος υπολογισμού του συντάξιμου μισθού και τα ποσοστά αναπλήρωσης προοιωνίζουν μια βίαιη μείωση της σύνταξης που απονέμεται σήμερα την οποία δύσκολα μπορεί κάποιος να υπολογίσει με ακρίβεια λόγω της συνθετότητας του υπολογισμού του συντάξιμου μισθού. Ταυτόχρονα η νέα φιλοσοφία είναι δομημένη με τέτοιο τρόπο που σπρώχνει όλο και μεγαλύτερα τμήματα στην εισφοροδιαφυγή.
Απέναντι στα παραπάνω η κυβέρνηση λέει ότι οι σημερινές συντάξεις δεν θα μειωθούν και ότι μετά τον επανυπολογισμό που θα γίνει αν για τους σημερινούς συνταξιούχους βγει μικρότερο ποσό η διαφορά θα τους δοθεί ως «προσωπική διαφορά».
1. Μέχρι σήμερα στο δημόσιο διάλογο γίνεται μια αντιπαράθεση σε σχέση με το τι θα συμβεί μετά το 2018. Κατά τη γνώμη μας το θέμα δεν είναι εκεί. Το θέμα σε ότι αφορά την προσωπική διαφορά έχει να κάνει με το ποιο θα είναι το ποσό με βάση το οποίο θα υπολογιστεί αυτή ηπροσωπική διαφορά. Θα είναι για παράδειγμα το μικτό ποσό της σύνταξης, θα είναι τοκαθαρό ποσό της σύνταξης χωρίς να συνυπολογίζονται οι παράνομες κατά το ΣτΕ κρατήσεις του 2012 ή θα είναι το καθαρό ποσό αφαιρουμένων όλων των κρατήσεων παράνομων ή όχι; Αυτά τα πράγματα δεν έχουν αποσαφηνιστεί και η τελική ερμηνεία που θα δοθεί θα καθορίσει το αν θα υπάρξουν ή όχι μειώσεις στις σημερινές καταβαλλόμενες συντάξεις.
Σε ότι αφορά τις επικουρικές συντάξεις ο υπολογισμός τους θα γίνεται με βάση τα δημογραφικά δεδομένα και το πλασματικό ποσοστό επιστροφής στη βάση των συνολικών εισφορών όλου του βίου. Για τους παλαιούς ασφαλισμένους ο χρόνος μέχρι το 14 θα υπολογιστεί με ποσοστό 0,45%κατ’ έτος επί του συντάξιμου μισθού (επί του μέσου μισθού δηλαδή όλου του συντάξιμου βίου). Έτσι και για τις επικουρικές συντάξεις θα υπάρξουν μεγάλες μειώσεις.
Σε ότι αφορά τις εισφορές όλων των ειδικών κατηγοριών αγρότες, επαγγελματοβιοτέχνες,έμποροι, γιατροί, δικηγόροι, αυτοκινητιστές κλπ γίνεται μια βίαιη αύξηση των καταβαλλόμενων εισφορών τους και ο υπολογισμός τους γίνεται με βάση το δηλωθέν εισόδημά τους. Έτσι αν συνυπολογιστούν οι ασφαλιστικές εισφορές για κύρια σύνταξη, επικουρική σύνταξη και ασθένεια σε συνδυασμό με το φόρο που καλούνται αυτά τα στρώματα να πληρώσουν προκύπτει ότι από το ετήσιο εισόδημά τους θα πληρώσουν περισσότερο από το 50% σε φόρους και ταμεία.
Εν κατακλείδι με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις για όλα τα στρώματα μισθωτούς, αγρότες και αυτοαπασχολούμενους θα αυξηθούν οι εισφορές, θα μειωθούν οι καταβαλλόμενες συντάξεις ενώ ήδη έχει δρομολογηθεί η αύξηση των χρόνων ασφάλισης και των ορίων ηλικίας. Ταυτόχρονα είναι ένα σχέδιο που θα σπρώξει όλο και μεγαλύτερα τμήματα στην εισφοροδιαφυγή.
Τέλος σε ότι αφορά την ενοποίηση όλων των ασφαλιστικών ταμείων θα πρέπει να πούμε ότι προτείνεται ένα υπερταμείο κολοσσός όλων των κατηγοριών μισθωτών, αυτοαπασχολούμενωνκαι αγροτών. Χωρίς πρόθεση να γίνουμε μάντεις κακών τυχόν, η υλοποίηση του σχεδίου θα δημιουργήσει τεράστια λειτουργικά προβλήματα που θα έχουν σαν αποτέλεσμα τη χειροτέρευσητων σημερινών παρεχόμενων υπηρεσιών και θα πολλαπλασιαστεί το διάστημα αναμονής έκδοσης μιας απόφασης για σύνταξη. Να θυμίσουμε ότι η ενοποίηση του ΤΕΒΕ, με το ΤΑΕ (Ταμείο Εμπόρων) και του ΤΣΑ (Ταμείο Σύνταξης Αυτοκινητιστών) ενώ ξεκίνησε το 1999 δεν έχει ακόμη ολοκληρωθείπλήρως. Επίσης ότι σε άλλες χώρες παρόμοιες οργανωτικές αλλαγές έγιναν με εξαντλητικό διάλογο και σε μεγάλο βάθος χρόνου.

Κάποιοι όψιμοι Συριζαίοι μιλάνε για συγγνώμες στο Σημίτη και στο Γιαννίτση που είδαν λέει το πρόβλημα έγκαιρα. Εμείς θα τους πούμε ότι μια παλιά παροιμία λέει πως στο σπίτι του κρεμασμένου δε μιλάνε για σκοινί και ότι χρειάζεται πράγματι μια συγγνώμη από την ελληνική κοινωνία γιατί με τη συμπεριφορά τους και την πολιτική τους σκότωσαν την ελπίδα.

Θα πούμε επίσης μερικά πράγματα για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεώτεροι.

Δέκα χρόνια πριν απ’ αυτούς το πρόβλημα υποτίθεται ότι το είδε η κυβέρνηση Μητσοτάκη και με Υπουργό το Δημήτρη Σιούφα «έσωσαν» το ασφαλιστικό με το νόμο 2084/92 διαφοροποιώντας προς το χειρότερο τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης στους νέους μετά την 1/1/93 ασφαλισμένους.

Δέκα χρόνια μετά το ασφαλιστικό το «έσωσε» άλλη μια φορά η κυβέρνηση Σημίτη με Υπουργό τοΔημήτρη Ρέπα με το νόμο 3029/2002. Τι έκαναν; Ποιος δεν θυμάται εκείνο το 1% του ΑΕΠ που μας έλεγαν ότι θα δίνει το κράτος από τον προϋπολογισμό για το ασφαλιστικό κάθε χρόνο και που θα είναι ικανό να δώσει ζωή στο ασφαλιστικό σύστημα μέχρι το 2032; Μήπως πρέπει να τους ζητήσουμε και συγγνώμη επειδή η πρόβλεψή τους άντεξε ελάχιστα; Η άλλη παράμετρος που έπαιξε κι’ αυτή το ρόλο της για τη «διάσωση» ήταν και η δρομολόγηση της ένταξης των ειδικών ταμείων στο ΙΚΑ.

Τη σκυτάλη μερικά χρόνια αργότερα το 2008 πήρε η κυβέρνηση Καραμανλή η οποία κι’ αυτή με Υπουργό την κ. Πετραλιά και το νόμο 3655/2008 έβαλε ένα πετραδάκι στη «διάσωση» του ασφαλιστικού ολοκληρώνοντας τις περιβόητες ενοποιήσεις που έφταιγαν για τα εφτά κακά της μοίρας μας.

Δύο μόλις χρόνια μετά «έσωσε» το σύστημα η κυβέρνηση Παπανδρέου με το νόμο Λοβέρδου (3863/2010) που εισήγαγε για πρώτη φορά το σύστημα των τριών πυλώνων (Βασική ή εθνική ή όπως θέλετε τη λέτε σύνταξη, ανταποδοτική ή αναλογική σύνταξη και καθαρή ιδιωτική ασφάλιση) και άλλαζε κι’ αυτός προς το χειρότερο τις συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις για τους νεώτερους.

Ολοκληρώνοντας τη σύντομη αναφορά στο παρελθόν θα πρέπει να πούμε ότι τα μνημονιακά χρόνια σημάδεψαν τις συντάξεις και οι έντεκα μειώσεις των συντάξεων για τις οποίες η σημερινή κυβέρνηση λέει ότι οι προκάτοχοί της δεν πρέπει να ομιλούν (σ’ αυτό το τελευταίο δεν έχει άδικο).

Αυτά όμως είναι παρελθόν και το θέμα είναι τι γίνεται τώρα.

Πιστεύει άραγε κανείς ότι μπορεί να υπάρξει βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα χωρίς τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους;
Πιστεύει κανείς ότι μπορεί να υπάρξει βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα με την ανεργία στο 30%, μεμισθούς που συνεχίζουν να μειώνονται, με μαγαζιά χωρίς τζίρο, με μαγαζιά που κλείνουν, μεελεύθερους επαγγελματίες που οδηγούνται στην ανεργία;
Πιστεύει άραγε κανείς ότι μπορεί να υπάρξει βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα σπρώχνοντας όλο και μεγαλύτερα τμήματα στην εισφοροδιαφυγή;
Πιστεύει τέλος κανείς ότι μπορεί να ανατραπεί σε λίγες μόνο ημέρες χωρίς ουσιαστικό και μακροχρόνιο διάλογο με την κοινωνία και τους φορείς της ένα ασφαλιστικό σύστημα έστω με τα λάθη ή τις παραλείψεις του έχει ζωή πάνω από μισό αιώνα;

Η Αριστερά από το δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα και όποτε και αν μειώνονταν οι παροχές (όπως και σήμερα) έλεγε πως το ασφαλιστικό δεν είναι ζήτημα παροχών αλλά ζήτημα πόρων. Αυτό θα πούμε και σήμερα. Ότι και αν περικοπεί θα συνεχιστεί ο φαύλος κύκλος στον οποίο έχουμε μπει. Το ζήτημα είναι να μπουν λεφτά στο σύστημα. Και λεφτά θα στο σύστημα θα μπουν αν αντιμετωπιστούν τα τρία θέματα που υπό τύπο ερωτημάτων θέσαμε παραπάνω.

Η υλοποίηση του κυβερνητικού σχεδίου θα σημάνει μη αναστρέψιμη καταστροφή και οφείλουμε τόσο στη σημερινή όσο και στις επόμενες γενιές να μην την επιτρέψουμε.

http://www.iskra.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=23177:eidikos-sunergatis&catid=42:ergasiakes-sxeseis&Itemid=168