Ημερίδα πραγματοποιήθηκε στο Πνευματικό Κέντρο των Κωνσταντινουπολιτών την Παρασκευή το απόγευμα της 24 Μαΐου 2013. Το Δ.Σ. της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών, είχε αποφασίσει την οργάνωση της Ημερίδας αυτής με κύριο σκοπό την συζήτηση τι πρέπει να κάνουν οι Κωνσταντινουπολίτες ώστε να μην χαθεί η ταυτότητα τους ως μια από τις πιο ιστορικές Ελληνικές Κοινότητες και να αποφευχθεί το παρατηρούμενο φαινόμενο της λήθης της ταυτότητας τους όπως συμβαίνει με αρκετές προσφυγικές Κοινότητες που θυμούνται αμυδρά τον τόπο της προέλευσης των προγόνων τους.
Εξάλλου για τον σκοπό της απώλειας της μνήμης δηλαδή της λήθης (αντίθετο της αλήθειας) σήμερα εργάζονται πολλοί κυρίως μέσα στην Ελλάδα χωρίς να χάνουν ευκαιρία να παραποιούν την πραγματική ιστορία και το τι συνέβη στον Ελληνισμό της καθ’ ημάς Ανατολής που αποτελεί ενιαίο σύνολο στου οποίου το Κέντρο βρίσκεται ο Ελληνισμός της Κωνσταντινούπολης. Η διατήρηση της ταυτότητας του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης έστω και σε κατάσταση εκπατρισμού έχει μεγάλη σημασία καθόσον ο Ελληνισμός της Πόλης μαζί με της Ίμβρου και Τενέδου είναι αυτός που έχει απαράγραπτα δικαιώματα με την διεθνή σύμβαση της Λωζάννης αλλά και όλες τις αποφάσεις διεθνών συμβάσεων για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των μειονοτήτων.
Η Hμερίδα πραγματοποιήθηκε σε δύο συνεδρίες. Στην πρώτη συνεδρία παρουσιάστηκαν εισηγήσεις από προσκεκλημένους ομιλητές που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση του Δ.Σ. της Οι.Ομ.Κω και προτάθηκαν από τα μέλη Σωματεία. Δίνουμε μια περίληψη των εισηγήσεων τους αναφέροντας ότι τα πλήρη κείμενα των εισηγήσεων τους θα δημοσιευτούν σε μορφή πρακτικών.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Προύσης κ. Ελπιδοφόρος στην ομιλία του «τo μέλλον της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης» αναφέρθηκε στην εκκρεμότητα που υπάρχει από πλευράς Τουρκικών αρχών στην απόφαση τους για την επαναλειτουργία της Σχολής και ότι δεν υφίσταται κάποιος διάλογος για το θέμα με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Στη συνέχεια παρουσίασε αναλυτικά τις προετοιμασίες πού έχουν γίνει για έναρξη της λειτουργίας της Σχολής που ίσως δεν θα αναγνωριστεί ως ΑΕΙ από πλευράς της Τουρκικής Κυβέρνησης αλλά θα είναι αντίστοιχο του ιστορικού επίπεδου που είχε πάντα στο παρελθόν και αναγνωριζόταν από τους πάντες στο εξωτερικό. Το Οικουμενι κό Πατριαρχείο έχει προβεί σε όλες τις ενέργειες για την προετοιμασία της Σχολής ενώ αναφέρθηκε ότι το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης συνδράμει στην αρχιτεκτονική ανακαίνιση των υποδομών της Σχολής. Τέλος παρουσιάστηκε από τον Σεβασμιώτατο το ακαδημαϊκό πρόγραμμα των σπουδών σε γενική μορφή. Η διδασκαλία εκτός βέβαια από τα Ελληνικά θα είναι και στην Αγγλική και Τουρκική γλώσσα.
Στην ομιλία του ο κ.Χρ.Ελματζόγλου με θέμα την «Σημασία της στενής συνεργασίας της Εκπατρισμένης Κοινότητας με την Ομογένεια της Πόλης» αναφέρθηκε στην σημασία της διαρκούς συνεργασίας της εκπατρισμένης Κοινότητας των Κωνσταντινούπολη με την Ομογένεια και την ανάγκη της στενής συνεργασίας των δύο Κοινοτήτων. Ο ομιλητής ανέφερε την σημασία των πρωτοβουλιών της Οι.Ομ.Κω στην κατεύθυνση αυτή τονίζοντας ότι όποιες ενέργειες γίνονται σε διεθνή φόρα πρέπει να αποσκοπούν στην πραγματική υποστήριξη της Ομογένειας και όχι στην εκτόξευση εθνικιστικών κορωνών όπως συνέβη αρκετές φορές στο παρελθόν. Ο ομιλητής έδωσε παραδείγματα των συνεργασιών που πρέπει να γίνουν στην κατεύθυνση αυτή.
Ο κ. Δ. Παντέλας που είναι η ψυχή του ιστότοπου mikrasiatis.gr στην ομιλία του με τίτλο «Η Μικρασιατική Ιδέα και οι νεότερες γενιές» αναφέρθηκε στο ιστορικό της σωματειακής δραστηριοποίησης των προσφυγικών κοινοτήτων στην Ελλάδα που μέχρι την δεκαετία του 1980 ήταν περιορισμένη και η πρώτη εξάπλωση της ίδρυσης νέων σωματείων ξεκίνησε μετά από το Συνέδριο του 1984 που οργανώθηκε μετά από πρωτοβουλία της αείμνηστης Μελίνας Μερκούρη ως υπουργού πολιτισμού. Αποτέλεσμα του Συνεδρίου υπήρξε η ίδρυση της Ομοσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων (Ο.Π.Σ.Ε.) στην οποία αρνήθηκαν να συμμετάσχουν τα Ποντιακά Σωματεία αλλά και ο Σύλλογος Κωνσταντινουπολιτών που είχε λάβει μέρος στο Συνέδριο αυτό.
Ο Ομιλητής αναφέρθηκε στην σημασία της συνεργασίας των Σωματείων για την διεκδίκηση της προσφυγικής περιουσίας από το Ελληνικό Κράτος, την ίδρυση ενός αξιόλογου Μουσείου του Ελληνισμού της Ανατολής και την διεθνή προβολή των αδικιών που έχει υποστεί ο Ελληνισμός της Ανατολής.
Η κα. Β. Ξύδα Ράλλη στην εισήγηση της με τίτλο «Συλλογική οργάνωση Κωνσταντινουπολιτών στην διασπορά κατά τον 21ο αιώνα: Το τέλοςμιας εποχής, η αρχή μιας άλλης», ανέπτυξε την αναδιοργάνωση των Πολίτικων σωματείων υπό την ενωτική προσπάθεια της Οι.Ομ.Κω ώστε να ανταποκριθούν στα νέα δεδομένα που τα επόμενα χρόνια θα μειώνονται συνεχώς αυτοί που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Κωνσταντινούπολη. Η εισήγηση παρουσίασε με δομημένο τρόπο πιθανές λύσεις στο μείζον αυτό θέμα και οι προτάσεις της κας. Ξύδα Ράλλη βοηθούν στην περαιτέρω συζήτηση του θέματος.
Στην τελευταία εισήγηση της συνεδρίας ο κ.Β.Κυρατζόπουλος στην ομιλία του με τίτλο «Δημοκρατική λειτουργία στην Τουρκία, στις μειονοτικές ομάδες & η Κωνσταντινουπολίτικη Ελληνική κοινότητα» αναλύοντας τα ιστορικά δεδομένα και τις επίσημες διακηρύξεις της Τουρκικής πολιτείας μετά από το 1923 κατά την ίδρυση της παρουσίασε την ασυνεπή στάση της με τους συστηματικούς διωγμούς που άσκησε προς τις μειονότητες που η προστασία τους είχε τεθεί υπό την αιγίδα της Συνθήκης της Λωζάννης αλλά και αργότερα με τις ιδρυτικές πράξεις του Ο.Η.Ε. Στο τέλος πρότεινε την ανάγκη παρεμβάσεων στα πλαίσια της κατάρτισης του νέου συντάγματος της Τουρκίας.
Δεύτερη Συνεδρία
Στην δεύτερη συνεδρία που είχε τον χαρακτήρα συζήτησης στρογγυλής τράπεζας με θέμα: «Τι πρέπει να πράξει η όπου Γης Κοινότητα των Κωνσταντινουπολιτών για την διαχρονική δημιουργική της συνέχιση» συμμετείχαν οι: Ν.Ουζούνογλου (ως συντονιστής), Π. Μάρκαρης, Τ. Μπουλμέτης, Γρ. Κεσίσογλου, Α. Λαμπίδης.
Στην εισαγωγή στο θέμα ο κ.Ν. Ουζούνογλου ανέφερε ότι θα πρέπει να συζητήσουμε τι πρέπει να γίνει από τους Κωνσταντινουπολίτες ώστε να μην απολεσθεί η ταυτότητα του Κωνσταντινουπολίτη Έλληνα αλλά παράλληλα να μην μειωθούν σε ανεπανόρθωτο βαθμό πληθυσμιακά οι Κωνσταντινουπολίτες που διαθέτουν και την Τουρκική υπηκοότητα που εξασφαλίζει τα δικαιώματα που απορρέουν από την διεθνή σύμβαση της Λωζάννης.
Στην παρουσίαση του ο συγγραφέας κ. Πέτρος Μάρκαρης επεσήμανε ότι ο κυριότερος παράγοντας για την συνέχιση της ιστορικής παρουσίας του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης είναι η παιδεία και η Ελληνική γλώσσα που συγκροτούν το δυναμικό που θα συνεχίσει την δημιουργική και πολιτιστική του παράδοση. Ο σκηνοθέτης Τάσος Μπουλμέτης επισήμανε ότι η πολιτισμική δημιουργία των Κωνσταντινουπολιτών αποτελεί τον παράγοντα της επιβίωσης τους ως ιστορικής οντότητας. Επίσης επισήμανε το υπαρκτό πρόβλημα της μη επικοινωνίας των εξ Ελλάδος εργαζομένων και φοιτητών στην Πόλη με την Ομογένεια το οποίο θεωρεί πολύ σοβαρό πρόβλημα.
Ο κ.Γρ. Κεσίσογλου επικεντρώθηκε στο θέμα της στάσης της Ελληνικής Πολιτείας που δεν έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της ως κράτος που έχει συνυπογράψει την Συνθήκη της Λωζάννης αλλά και το γεγονός ότι οι Κωνσταντινουπολίτες πρέπει να διατηρήσουν την ταυτότητα τους ως κοινότητα που ανήκει στον Ελληνισμό της Ανατολής.
Στην τοποθέτηση του ο κ. Α. Λαμπίδης ανέφερε ότι συμφωνεί με την ανάγκη του πολιτισμικού αυτοπροσδιορισμού των Κωνσταντινοουπολιτών, επεσήμανε την άποψη ότι μόνο η Ομογένεια της Πόλης πρέπει να συζητά με τις Τουρκικές αρχές και όχι η εκπατρισμένη Κοινότητα που πρέπει να θέτει τον όρο να δεχτεί η Τουρκία ως κράτος ότι έχει διαπράξει γενοκτονία προς τους Έλληνες και σε περίπτωση άρνησης να μην συνεχίζει την συζήτηση.
Στην παρέμβαση του ο κ. Μ. Μαυρόπουλος επισήμανε ότι η συζήτηση και η υποβολή απαιτήσεων δεν σημαίνει ότι δεχόμαστε οποιαδήποτε άποψη των εκπροσώπων του Τουρκικού κράτους και εκείνο που ζητείται είναι η αποκατάσταση και θεραπεία με συγκεκριμένα μέτρα των αδικιών που έχει υποστεί ο Ελληνισμός της Κωνσταντινούπολης και επιπλέον επισημαίνοντας ότι η μη-συζήτηση δεν αποδίδει σε κανένα αποτέλεσμα.
Ο κ. Ν.Ουζούνογλου επεσήμανε την θεμελιώδη αρχή ότι όλοι πρέπει να αντιληφθούν ότι πράξεις μαζικής κλίμακας παραβίασης των δικαιωμάτων του ανθρώπου, όπως αυτών που έχει υποστεί ο Ελληνισμός της Πόλης με την έννοια του Ψηφίσματος του ΟΗΕ 60/147, έχουν οδηγήσει την υπαγόμενη στην Συνθήκη της Λωζάννης Κοινότητα των Κωνσταντινουπολιτών σήμερα να ζει σε ποσοστό 98% σε κατάσταση εκπατρισμού και κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο ότι και τα μέλη αυτής έχουν τα ίδια δικαιώματα όπως και η Ομογένεια που διαμένει στην Πόλη.
Διευκρινίζοντας ο κ. Ν.Ουζούνογλου ανέφερε ότι ως Κοινότητα των Ελλήνων της Πόλης πρέπει να εκλαμβάνεται το σύνολο αποτελούμενο από την Ομογένεια της Πόλης, των Κωνσταντινουπολιτών που ζουν ως εκπατρισμένοι στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες. Τέλος υπενθύμισε τις απαιτήσεις που έχει υποβάλει το Δ.Σ. προς την Τουρκική Κυβέρνηση και αφορούν την άνευ όρων αποκατάσταση των υπηκοοτήτων, την παροχή νομικής υποστήριξης για την ανάκτηση των περιουσιών, την παροχή υποστήριξης προς την νέα των Κωνσταντινουπολιτών που θέλουν να επιστρέψουν στην γενέτειρα των γονέων τους, την επιστροφή του αρχείου και της βιβλιοθήκης του Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου Κωνσταντινούπολης, την ίδρυση ερευνητικών ινστιτούτων με την υποστήριξη Κωνσταντινουπολιτών της διασποράς στην Πόλη κτλ.
Ο Ν.Ουζούνογλου στο ερώτημα τι έχει επιτευχθεί από τις διαπραγματεύσεις με τους αξιωματούχους της Τουρκίας, απάντησε ότι η εξασφάλιση σχολικών βιβλίων, η επιστροφή σημαντικού βαθμού ακινήτων στα ευαγή ιδρύματα της Ομογένειας, η εξεύρεση προσωρινής λύσης της εγγραφής μαθητών στα σχολεία της Ομογένειας μας δίνουν το έρεισμα για την συνέχιση του αγώνα με συνεπή και ανοικτό λόγο προς τους εκπροσώπους της Τουρκίας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε την αλήθεια που αποδεικνύεται από τα επίσημα πρακτικά των ελληνοτουρκικών διαπραγματεύσεων ότι ουδέποτε οι αντιπροσωπείες του Ελληνικού κράτους, συμπεριλαμβανομένων και αυτών του Ελ. Βενιζέλου, Ι.Μεταξά και Κων. Καραμανλή, έθεσαν επιτακτικά χωρίς υποχωρήσεις προς την Τουρκική πλευρά τον σεβασμό των δικαιωμάτων της Ελληνικής Μειονότητας.
Αυτό κατά βάση προέρχεται από την στενή αντίληψη περί έθνους κράτους. Σε συνάντηση υψηλού επιπέδου Μεταξά — Κεμάλ το 1937 η Ελληνική πλευρά δηλώνει ότι τα παράπονα της Μειονότητας της Πόλης δεν αποτελούν εμπόδιο στις διμερείς σχέσεις. Δεν πρέπει να ξεχνάμε το ότι οι Ελληνικές Κυβερνήσεις μέχρι σήμερα δεν έχουν προβεί σε προσπάθειες με συστηματικό τρόπο της διεθνοποίησης του ζητήματος του σεβασμού των δικαιωμάτων της Ελληνορθόδοξης μειονότητας της Τουρκίας και χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι ούτε το 1955 ούτε το 1964 υπήρξαν ενέργειες προς τους διεθνείς οργανισμούς για τους διωγμούς υπέστησαν οι Ελληνικές Κοινότητες στην Κωνσταντινούπολη και την Ίμβρο — Τένεδο. Το αποκορύφωμα ήταν η πολτοποίηση του βιβλίου το 1956 της Μαύρης Βίβλου των Σεπτεμβριανών για να μην διαταραχθούν «οι φιλικές σχέσεις» μεταξύ των γειτονικών Νατοϊκών χωρών. Το πρώτο βιβλίο για τα Σεπτεμβριανά εκδόθηκε από τον αείμνηστο Δ. Καλούμενο με δανεικά χρήματα το 1964.
http://mikrasiatis.gr/to-mellon-tis-koinis-drasis-konstantinoupoliton/